İdeal mutfak nedir zengin sofra nasıl olur

Mutfak düzeninden yemek tariflerine, iyi bir sofranın nasıl hazırlanacağına kadar önemli bilgileri bir kitapta okumak isterseniz size tavsiye edeceğim kaynak; Osmanlı Hanımları Mutfakta adını taşıyor.
Osmanlı kadın dergilerinde yemek ve mutfağa dair makalelerden oluşan kitap, görgü kurallarıyla Doğu’dan Batı’ya uzayan değişimimize değiniyor. Bu yönüyle, sadece yemek tarifi sıralayan bir kitap olmadığı ortaya çıkmalı... Makalelerde kadınımızın yaşama biçiminin bütün yönleri sergilenirken, bunun mutfağa, sofraya, masaya yansıyışının tarihine de tanık olacaksınız.
Kitabın başında Irvin Cemil Schick’in Sunuş’u önce siyasal tarihimizin genel çizgilerini, bunun kültürel ve sosyal yaşantımıza olan etkilerini II. Abdülhamit’ten başlayarak İttihat Terakki Cemiyeti’ne kadar olan sürece eleştirel bir gözle bakıyor.
Yayımlanan makaleler 1880-1926 yılları arasında çıkan dergilerden seçilmiş.
Schick, bu dönem için aşağıdaki saptamalarda bulunuyor: “Gerçekten de bu dönemde kadın yazarların sayısının artmasının yanı sıra, kitap ve dergilerde kadınlar ve kadın meseleleri giderek daha fazla konu edilmeye başlamıştır. Kadın haklarından ev idaresine, çalışma hayatı ve istihdamdan aileye, sağlıktan cinselliğe uzanan geniş bir konu yelpazesi farklı yayınlarda yoğun olarak ele alınmıştır. Bu yayınlarda tekeşli, zevc ile zevcenin sevgi ve dostluk bağlarıyla birbirine bağlı olduğu bir evlilik modeli yüceltilirken, çokeşli ve görücü usulü evlilikler kınanmış, hatta kadınlar bedensel zevk arayışına ve kendi bedenleri üzerinde söz sahibi olmaya hakları olan cinsel varlıklar olarak temsil edilmişlerdir.”
1908 sonrasında kadın dergilerinin artışı dikkati çekiyor.
Araştırmacı, önce tek tek kadın dergilerini tanıtıyor.
Yazıda benim en çok ilgimin yoğunlaştığı bölüm: Yemek ve Mutfak Makaleleri Merceğinden Toplumsal Hayat oldu.
Yazar, o günkü makalelerde sorgulama özelliği bulunmadığını belirtiyor. Aksine rollerini benimsediklerini söylüyor.
Bakın bir makaleden yapılan alıntı, bu saptamayı güçlendiriyor:
“Evin müdiresi olan kadın... Kadının birinci vazifelerinden biri yemektir.”
Mutfak merceğinden toplumsal hayatı inceleyip sonuçlandırmak, yaşama biçiminin Batı-Doğu ilişkisinin ayrıntılarını verme açısından çok önem taşıyor.
Schick yazısını şöyle noktalıyor:
“Dolayısıyla buradaki makaleler, Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyeti’ne geçiş dönemi sayılabilecek olan 1880-1926 yılları arasındaki dönem hakkında dikkatli bir okuyucuya çok şey öğretiyor. Kültür alanında Batı’ya yönelmiş, yeri geldiğinde Toulonnaise çorbası ile Bordeaux şarabını masaya getirmekten geri kalmayan ama iki ayağı bir pabuca girdiğinde de bir omletle karnını doyurmaya razı olan, aşçılarla uşaklar tarafından hizmet edilmeye alışmış ama artık ev işlerini tamamen onlara bırakmayıp bazı kararları kendi vermek isteyen, geleneksellikle modernlik arasında kalmış varlıklı bir kitlenin dünya görüşünü ve özlemlerini dillendiren yazılar bunlar.”
İçindekiler’den bazı başlıkları okuyunca, kitabın içeriğine dair daha detaylı bir bilgiye sahip olacağınızdan ve okuma hevesinizin artacağından kuşkum yok.
Evin tertip ve tanzimi, âdâbı muaşeret ve mutfakta erzakın nerede nasıl saklanması gerektiğine dair pratik bilgiler, Küçük çocukların yiyecekleri, çocukların daha sağlıklı büyümesi için yiyecekleri yemeklere dair püf noktaları, yemek odası, aşçılık ve pastacılık, et mi yemeli, ot mu bölümlerinin içeriği fazlasıyla belli
zaten. Bu bölümü bugüne uyarlamak gerekirse, ev içi ‘ekonomik krizler’in yaşandığı bütçenin dikkatli harcanması gereken dönemlerde yardımcı olacak bilgiler içerdiği bir gerçek.
Kitapta değişik dergilerden derlenmiş makaleler de yer alıyor.
Yemek tariflerinin mutfağınızı zenginleştireceğini iddia ediyorum, kimi çok iyi bildiğiniz yemeklere dair farklı uygulamalar size yeni tarif kapıları açacak.
Eğlenceli, insana bilgi veren, mutfak ve değişim tercihimizi anlatan, meraklısına, uzmanına, boğazına düşkününe, mutfak kültürünü daha detaylı bilmek isteyene hitap eden çok hoş bir kitap.
(Osmanlı Hanımları Mutfakta, Osmanlıca kadın dergilerinde yemek ve mutfağa dair makaleler / Derleyen ve Latin Harflerine Aktaran: Meral Nayman Demir, Sunuş:
Irvin Cemil Schick / Ruhun Gıdası Kitaplar)

Doğan Hızlan’ın seçtikleri

Carl Hiaasen
Pis Maymun
Aylak kitap

Vakıf Mercimek-Eren Akçiçek
Tütün
Tarihçi Kitabevi

Marquis De Sade
Ernestine
Kafekültür

Peter Watson
Fikirler Tarihi
YKY