Hazine avans mı kullanıyor?

Erdal SAĞLAM
Haberin Devamı

Merkez Bankası ve Hazine'nin verilerini yakından izlemeye devam eden, bir eski bankacı-bürokrat, telefonla arayarak uyardı:

Bazı rakamlardan şüphelendim. Merkez Bankası'nın Analitik Bilançosuna baktığınızda bu hafta ortasında kamuya açılan kredilerde birdenbire yaklaşık 55 trilyonluk artış görülüyor. 6 Nisan'daki kamuya açılan krediler 621.5 trilyon iken 13 Nisan'da bu rakam 678.3 trilyona çıkmış. Bu dönemde ek bir harcama olmadı. Hazine,Merkez Bankası'ndan kısa vadeli avans kullanımına başlamış olabilir.

Gerçekten de rakamlara bakıldığında bu şüphenin haklı olduğu görülüyor. Diğer rakamlar hafta sonu çıkacağı için kesin olarak ‘‘Hazine kısa vadeli avans kullandı’’ diyemiyoruz ama kullanmış olma ihtimali hayli fazla.

Bu şüpheyi artıran unsurlardan biri de 3 aylık değerlendirme sırasında Hazine Müsteşarı Yener Dinçmen'in, üzerine basa basa yaptığı ‘‘Kısa vadeli avans kullanıp, ay sonunda kapatabiliriz’’ yönündeki açıklaması. Yani, aslında böyle bir şeyi bekliyorduk da, diyebiliriz.

İyi de, Hazine kısa vadeli avans kullansa ne olur diyeceksiniz. Şu kadarını söyleyelim ki iyi olmaz. Ay ortasında kullanıp ay sonunda bunu geri ödese de, avans kullanımının özellikle piyasalarda yaratacağı psikolojik etki hayli fazla olur.

Kısa vadeli avans, bütçe açığının finansmanında kullanılan bir yöntem. Eskiden çok daha yoğun kullanılırdı. Hazine'nin bütçe finansmanı için Merkez Bankası'na bir anlamda karşılıksız para bastırması demek.

Geçen yıl ortasında göreve gelen Hazine yönetimi enflasyonla mücadele niyeti nedeniyle çok doğru bir kararla avans kullanmadı. Yeni yönetim de aynı yoldaydı ama nedendir bilinmez, şimdi bu yönteme başvurdu.

BÜROKRASİ İÇİNDE ÇEKİŞME

Hazine, eğer kullandıysa, bu avansı maaş ödemeleri için kullanmış gibi gözüküyor. İşin tuhaf yönü ise; son dönemde başarılı bir yönetimle piyasalara güven vermiş olan Hazine'nin, şimdi bu yola başvurmuş olması. Bürokrasi içinde çeşitli çekişmelere hatta kavgalara şahit oldum. Okullarda öğrendiğimiz ‘‘bir bütünü oluşturan kurumlar arasında rekabetin sağlanması verimliliği artırır, ama rekabetin kavgaya dönüşmesi bütüne zarar verir’’ şeklindeki yönetim kuralını, çeşitli defalar sınama imkanını da buldum.

Hükümet kurulduğunda, ekonomi bürokrasisinde olumlu bir eşgüdümün sağlandığı görülüyordu.

Ancak zaman ilerledikçe ekonomi bürokrasisinin içinde çatışmalar başladı, bu çatışmalar kavgalara dönüştü. Deneyimli bürokratların bile, eskiye dayanan hesaplarla gerekli gereksiz birbirlerine hırpalamaya başladıklarını izlemeye başladık. Şimdi Ankara'da ekonomi bürokrasisindeki durum, geçen yılın sonlarına kıyasla daha kötü. Kurumlar içinde müsteşarlar yardımcıları ile anlaşamıyor, yardımcılar müsteşarlarını bakanlarıyla, müsteşarlar bu işe izin veren bakanlarını Başbakanla, sürekli by-pass ediyorlar. İnşallah kısa vadeli avans kullanılmamıştır, eğer kullanıldıysa da, bu karar inşallah başka bir kurumu hırpalamak için alınmamıştır. Lütfen unutmayın; kavganızdan tüm ekonomi, hepimiz zarar görüyoruz.













Yazarın Tüm Yazıları