Oğuz Çelikkol

İsrail ne zaman duracak

Gazze’yi bombalamaya devam eden İsrail’in ne zaman ve nerede duracağını henüz kimse öngöremiyor. İsrail,‘Hamas’ı bitirene kadar devam edeceğiz’ diyor ama Gazze’nin altındaki tüneller Hamas’ın en önemli kozlarından. Uzmanlarla Gazze’deki son durumu konuştuk...

Haklarımızı hatırlattık

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dikkat çektiği Ege adaları, Lozan ve Paris anlaşmalarına aykırı olmasına rağmen uzun yıllardır Yunanistan tarafından silahlandırılıyor.

BAE ile 10 anlaşma

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Abu Dabi Veliaht Prensi Şeyh Muhammed bin Zayed El Nahyan’ın buluşmasında iki ülke arasında enerjiden teknolojiye, ulaştırmadan tarıma kadar dev yatırımları içeren 10 anlaşmaya imza atıldı.

Bana hep matmazel derdi

Aile Meclisi’nin bu haftaki konukları AK Parti Denizli Milletvekili Ahmet Yıldız ve eşi Emine Yıldız. Yolları Hariciye koridorlarında kesişmiş. Ahmet Yıldız’ın ‘matmazel’ hitabıyla başlayan hikâyelerini, çocukları 18 yaşındaki Hatice Sıla, 16 yaşındaki Yusuf Alp ve 13 yaşındaki Tolgahan ile birlikte dinliyoruz.

İdlib'de mutabakat

Moskova’da yapılan Erdoğan-Putin görüşmesinin anlaşma ile sonuçlanması ve Türkiye ile Rusya arasında 3 maddelik yeni bir İdlib mutabakatının imzalanması hemen hemen bütün Dünya’ya rahat bir “nefes” aldırdı.

İki Ülkede Seçim

Geçen hafta Türkiye’nin İdlib, Dünya’nın ise Korona virüsü salgınına odaklandığı bir dönemde İsrail’de 2 Mart tarihinde Parlamento seçimi yapıldı. ABD’de ise eyalet düzeyinde gerçekleştirilen ön seçimlerle Demokrat Parti’nin Başkan adayını seçme süreci büyük ölçüde hızlandı.

Mübarek'ten İdlib'e

Geçen hafta içinde basında yer alan, ancak İdlib’deki durum ve Korona virüsü salgını gibi dikkatlerimizin büyük ölçüde odaklandığı gelişmeler nedeniyle, çok da üzerinde durulmayan bir haber eski Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek’in 91 yaşında ölümüydü.

İdlib'te endişe verici gelişmeler

Geçen hafta, 28 Şubat Cuma günü İstanbul Kültür Üniversitesi, Kültürel Siyasi Eğilimler Birimi (GPOT) tarafından Cumhuriyet döneminde Türkiye’ye soydaş göçünün kimlik ve kültürel etkisinin çeşitli yönleriyle ele alındığı ve tartışıldığı “Türk Dünyası ve Göç Çalıştayı” yapıldı.

Dört önemli gelişme

Uluslararası Sağlık Örgütü yeni tip korona virüsüne “Covid-19” adını taktı. Adı ne olursa olsun korona virüsü salgını giderek yayılıyor ve uluslararası işbirliğini tehdit eden bir hal almaya başlamış vaziyette.

Partenon Heykelleri

Birleşik Krallık nihayet 31 Ocak 2020 tarihi itibariyle Avrupa Birliği’nden çıktı.

İdlib neden önemli?

Türk dış politikasının odak noktasını bir süreden beri İdlib oluşturuyor. İdlib 9 seneye yakın bir süredir devam eden Suriye Savaşı’nda her şeyin önüne geçmiş gibi görünüyor. Bunun haklı sebepleri var.

Filistin ve İsviçre peyniri

Açıklandığından bu yana Filistinliler ABD’in Çözüm Planı’na uluslararası bir tepki oluşturmaya çalışıyorlar. Filistin Yönetimi ilk önce Arap Ligi ve daha sonra İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Afrika Birliği örgütlerinden arka arkaya Trump Filistin Çözüm Planı’nı reddeden ve 1967 Savaşı öncesi sınırlarda “gerçek” bir Filistin Devletinin kurulmasını destekleyen kararlar çıkartmada başarılı oldular.

Korona salgını ve uluslararası tepkiler

Çin’in Vuhan Eyaletinde patlak veren Korona virüsü salgını ilk önce bütün Çin’i, daha sonra Uzak Doğu ve Dünya’yı tehdit ediyor gözüküyor. Dünya’nın 2. büyük ekonomisi olan Çin Halk Cumhuriyeti Korona virüsü salgınıyla baş edebilmekte büyük ölçüde zorlanıyor, vaka sayısı arttıkça Çin’in izole edilmesi süreci hızlanıyor.

ABD’de neler oluyor?

Geçtiğimiz hafta gözler Vaşington’daydı. Vaşington’dan gelen en önemli haber Senato’da sürdürülen Azil Duruşmasının Başkan Trump’ın suçsuz bulunması ile bitmesi oldu. Böylece ABD’de muhalefette olan Demokrat Partinin Kongre üst yönetimince başlatılan Başkan Trump’ı “Azil Süreci” başarısızlıkla sonuçlandı. Bu durum Başkan Trump ve destekçileri tarafından “zafer” olarak yorumlandı.

İdlib ve Suriye

İdlib Suriye’nin küçük bir vilayeti, sadece 6 bin km2 ‘lik bir alan. Suriye Savaşı’ndan önceki nüfusu 2 milyonun altında. Suriye’de iç savaşın patlak verdiği ilk yerlerden biri ve başından beri Şam’daki rejime muhalefetin güçlü olduğu bir bölge.

Asrın çözüm planı mı, kurtarma operasyonu mu?

Trump Yönetiminin Filistin “Barış” Planı nihayet açıklandı. Epey uzun bir zamandan beri ABD’nin bu planı hazırladığı biliniyordu. Planın açıklanması daha önce birkaç kere ertelenmiş, Planla ilgili spekülasyonlar basında geniş şekilde yer almıştı.

İsrail seçimleri ve "Asrın çözüm planı"

İsrail 2 Mart’ta yeni bir seçime gidiyor. Bu, İsrail’in bir yıldan kısa bir zamanda yaptığı 3. Parlamento (Knesset) seçimi olacak. İsrail’deki bundan önceki iki seçim 9 Nisan ve 17 Eylül 2019 tarihlerinde yapılmıştı.

ABD Başkanlık seçimi ve azil süreci

ABD’de muhalefette olan Demokrat Parti, Başkan Trump için başlattığı Azil sürecini çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi’nden sonra şimdi Senato’da devam ettirmeye ve sonuçlandırmaya çalışıyor. Ancak bunda başarılı olma şansı hemen hemen yok gibi.

Berlin zirvesi

Libya giderek uluslararası toplumun dikkatlerini daha fazla üzerine topluyor. Libya’nın yeni bir Suriye olmasından endişe duyulduğu belirtiliyor. Ancak, Libya’daki iç savaş zaten Suriye’dekine benzer bir şekilde gelişmiş durumda.

Tahran'da trajedi

8 Ocak gecesi erken saatlerde İran, Irak’taki 2 ABD üssüne 16 füze attı. Bunlardan 12’si üslere ulaştı, ama üslerdeki zararın büyük olmadığı açıklandı. ABD, İran televizyonunda verilen füze saldırısı sırasında 80 Amerikan askerinin öldürüldüğü yönündeki haberleri kısa süre içinde yalanladı ve saldırıda insan kaybı yaşanmadığını bildirdi.

DİPLOMASİ TRAFİĞİ

2020 yılının Türk dış politikası açısından çok yoğun geçeceği tahmin edilmekteydi. Nitekim yılın girişi de öyle oldu. Ocak ayının ilk yarısında Türkiye çok hızlı bir diplomasi trafiğine şahitlik etti.

Büyükelçiliklerin güvenliği ve deneyimlerim

ABD-İran çatışması geçen haftanın ikinci yarısından itibaren bir ölçüde de olsa yatışma sinyalleri göstermekte; bu durum Dünya’ya şimdilik rahat bir nefes aldırmışa benzemektedir. Öte yandan Başkan Trump’ın Kasım Süleymani’nin öldürülmesini İran’ın 4 ülkedeki ABD Büyükelçiliklerine saldırı düzenlemeye çalışmasına bağlaması diplomatik misyonların güvenliği konusunu tekrar gündeme getirmiştir.

Tahran ve Bingazi’den Bağdat’a

İran ve ABD arasındaki çatışma karşılıklı misillemeler ve misilleme tehditleri ile büyüyor. Son olarak İran’ın Irak’taki ABD üslerine füze saldırıları düzenlediği yönünde haberler geliyor. Süleymani’nin intikamının mutlaka alınacağı yönünde İran’dan gelen beyanlara ABD Başkanı Trump karşı tehditlerle cevap veriyor.  Trump, İran’da 52 hedefin şimdiden seçildiğini, İran’ın ABD menfaatlerini hedef alması halinde bu hedeflere karşı harekete geçileceğini açıkça söylüyor.

Irak'ta ABD-İran çatışması

Geçen yılın son günü Bağdat’taki ABD Büyükelçiliğinin saldırıya uğraması ve Büyükelçiliğin girişindeki güvenlik bölümünün yakılması dikkatleri bir kez daha Irak üzerine topladı. ABD bu saldırıdan doğrudan İran’ı sorumlu tuttu.

2020'ye bakınca

Türkiye’den bakınca 2019 dış politika açısından çok hızlı bir yıl olarak geçti. Türk dış politikasının odak noktasında geçen sene içinde Suriye yine en ön plandaydı. Suriye’de savaş 8 yıldan bu yana sürüyor. Bu durum, 931 km uzunluğunda bir kara sınırını paylaştığı bu ülkedeki gelişmeleri Türkiye açısından çok önemli bir hale getirmiş durumda.

Riyad ve uluslararası toplum

Kaşıkçı cinayetinin üzerinden 15 ay kadar bir zaman geçti. Vaşington’da yaşayan rejim muhalifi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi olayı Suudi Arabistan’ın dış ilişkilerini, imajını olumsuz şekilde etkilemeye hala devam ediyor.

Ege Denizi

Son yazımda denizlerden kaynaklanan sorunlara bakmış, İstanbul Kültür Üniversitesi Küresel Eğilimler Merkezi’nde (GPOT) 20 Aralık tarihinde yapılan toplantıya değinmiştim.

Denizlerden kaynaklanan sorunlar

Uluslararası aktörler arasında “Denizlerden Kaynaklanan Sorunlar” giderek büyüme eğiliminde ve Dünya’nın bazı bölgelerinde deniz yetki alanlarının sınırlandırılması konusunda çok ciddi sorunlarla karşı karşıya bulunuluyor. Bu bölgeler arasında Doğu Akdeniz ve Güney Çin Denizi ilk dikkati çekenler.