13.5 milyon kişiyi etkileyen büyük depremin kira sözleşmelerine etkisi tartışılırken bu konuda soru yağıyor. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Aslı Makaracı ve Doçent Seda Öktem Çevik’e göre deprem de ‘mücbir sebep’ sayılabilir.
#Kira SözleşmesiPek çok kişinin aklında deprem nedeniyle oluşan zararlar için nasıl bir hukuki prosedür izlenmesi gerektiği var. Müteahhidin yanlış uygulaması veya sonradan kesilen kolonlar nedeniyle evimiz yıkıldıysa veya hasar alıp içinde oturulmaz hale geldiyse kime dava açabiliriz, Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı avukat Ali Güvenç Kiraz’a sorduk. Kiraz, bina yapıldıktan sonra belediyelerin özellikle dükkânları ruhsatlandırırken denetlemesi ve zaman zaman da kontrol etmesi gerektiğinin altını çiziyor.
#DepremDeprem felaketinden sonra binlerce kişi ‘Binam ne kadar güvenli?’ sorusunu soruyor. Bu nedenle de son iki haftada birçok ilde risk tespit talepleri ciddi ölçüde arttı. Ancak tespit kurumlarına sadece mülk sahiplerinin başvuru hakkı olması kiracıları tedirgin ediyor.
#DepremKira fiyatlarındaki rekor artış ve yüksek enflasyona rağmen kanunla ev kiralarına yüzde 25 artış sınırı, ev sahipleri ile kiracıları karşı karşıya getiriyor. Ev sahibi okurlarım, eylülde yenilenecek kira kontratlarında hâlâ yüzde 25 artış sınırının geçerli olup olmadığını soruyor. Birçok okurum da home office’ler için uygulanacak kira artış oranını merak ediyor. Okurlarımın bu sorularına gayrimenkul ve kira davalarında uzman Ankara Barosu avukatı Murat Tezcan’ın yanıtları şöyle:
#KiraSon bir haftadır, Türkiye’nin bazı illerinde yine şehir selleri oldu, maddi zarar oluştu ancak Ankara’da maddi kayıpların yanı sıra 4 vatandaşımız da hayatını kaybetti. Uzmanlar yağış rejimindeki değişikliğin süreceğini söylüyor. Bunun anlamı kısa süreli, şiddetli yağışlar tekrar olacak.
#Türkiye'Yasal oranın üstünde zam', 'Ara zam' gibi yasa dışı talepleri reddedilen fırsatçı ev sahiplerinin son metodu ise 'tanıdığına evini satma' yani 'hülle ile satış' yöntemi. Birçok ev sahibi, evlerini daha yüksek meblağlara kiraya verebilmek amacıyla mevcut kiracılarını evden çıkarmak için 'hülle ile satış' yöntemine başvuruyor. Peki kiracıların bu durumda hakları neler?
#Kiralık Evİstanbul Küçükçekmece’de bir sitedeki apartmanda ‘hayalet komşu’ paniği yaşandı. Site sakinleri boş olduğunu sandıkları bina görevlisi dairesinin aslında ‘dolu’ olduğunu gece yarısı çalan polis sirenleri sayesinde öğrendi. İşte ilginç olayın detayları ve hukukçuların ‘Aman dikkat’ diye yaptıkları uyarılar…
#Kiracı Haklarıİstanbul'da artan ev kiraları mevcut kiracıları da tedirgin etmeye başladı. Evlerini yükselen rakamlardan kiraya vermek isteyen ev sahipleri mevcut kiracılara evden çıkmaları yönünde baskı yapabiliyor. Bu gibi durumlarda kiracılar kolay bir şekilde evden çıkarılamayacağı gibi kiralara sadece yasal oranda zam yapılabiliyor. Ancak ev sahipleri 5 yılın sonunda emsallere uygun kira bedelinin belirlenmesi için kira tespit davası açabilir. 10 yılın sonunda ise 3 ay önceden yazılı bildirim yapıldığı takdirde ev sahibinin tahliye hakkı bulunuyor.
#Kiracı HaklarıYasa kira artışından, evin hangi şartlarda tahliye edileceğine kadar birçok hüküm içeriyor. Ancak, pek çok konu bilinmiyor. Ev kiralanırken başta peşin ödenen depozito konusu bunların başında yer alıyor. Yasaya göre; depozito artık 3 aylık kira bedelini aşamıyor. Örneğin; 1500 liraya kiralanan daire için mülk sahibi en çok 4500 lira talep edebilir.
#KiracıAnkara'da, ev sahibi-kiracı anlaşmazlıklarına bir yenisi eklendi. Ev sahibi Mehmet D., yüzde yüzlük kira artışını kabul etmediği için kiracısı emekli Adem Aktaş'ın (65) oturduğu dairenin elektriğini kestirdi. Mum ışığında yaşayan kiracı Aktaş, evden çıkmayacağını, mahkemeye başvuracağını belirtti.
#KiraGeçtiğimiz günlerde bir ev sahibinin sosyal medyada paylaştığı, “Evimden kiracının çıktığına sevindim, beş aylık kirayı da ödemeden anahtarı bırakıp kaçtı. Evde bomba patlamış gibi. Şu ana kadar tadilat masrafı 150.000 TL’yi geçti. Evi olan kiraya vermesin, bırakın boş dursun” sözleri gündem olmuştu. Bu paylaşım üzerine kiracının evi boşaltırken taşıdığı sorumlulukları ve evin zarar görmesi durumunda ev sahibinin haklarının neler olduğunu gayrimenkul hukukçusu Avukat Ümit Yasin Kısa ile konuştum
#Ev SahibiTürkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), bekâr bir vatandaşa ev kiralamak istemeyen bir ev sahibine, ‘ayrımcılık yasağını’ ihlal ettiği gerekçesiyle 5.958 lira idari para cezası verdi. Peki bekâra ev kiralamamak ne kadar yaygın bir davranış? Böyle bir durumla karşılaşanlar hangi adımları izlemeli? Bunun gibi pek çok soruya İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa ve Gayrimenkul Hukukçusu Ümit Yasin Kısa ile cevap aradık.
#EmlakKira artışı konusunda uzlaşılamaması ya da açılan davalar nedeniyle tahliyeler artarken, depozito iadeleri gündeme geldi. Ev sahipleri ve kiracılar bu konuda da ortak yolu bulmakta zorlanıyor. Evi tahliye eden kiracıya depozitosu ödenen bedelle mi, güncel değerle mi iade edilir?, Hangi durumda ev sahibi ‘vermiyorum’ diyebilir?, Ev satıldıysa ödemeyi kim yapar? İşte tüm yönleriyle depozito iadesi...
#KiracıHava sıcaklıklarındaki düşüşle birlikte kombilerin dereceleri yükseltilirken, komşusu kalorifer yakmayanların hakları da sosyal medyada merak konusu oldu. Hukuki düzenlemelere göre, kat maliklerinin kalorifer yakmayan komşuya karşı dava açma hakkı bulunuyor. Peki bu süreç nasıl ilerliyor? Maddi zarar nasıl belirleniyor? Eğer kiracı kombisini yakmazsa ev sahibi tahliyesini isteyebilir mi? Avukat Ümit Yasin Kısa ile mercek altına aldık.
#KombiEv sahipleri, evlerini kiraya verirken çok önemli bir kıstas söz konusu: Eve iyi bakılması. Ancak bazen kiracılar eve zarar verebiliyor ve ev boşalana kadar ev sahibinin bundan haberi olmayabiliyor. Peki yasalarımıza göre, bir kiracı evden çıkarken evi nasıl bırakmalı? Eğer evde bir zarar varsa ev sahibi nasıl bir yol izlemeli? Maddî zarar kim tarafından karşılanmalı? Bütün bunları ve daha fazlasını gayrimenkul hukukçusu Avukat Ümit Yasin Kısa ile konuştuk.
#KiracıKonut kiralarındaki artışlar gündemdeki yerini korumaya devam ederken, ev sahibi-kiracı uyuşmazlıkları da ilginç davalara konu oluyor. Geçtiğimiz günlerde yaşanan olayda, satın aldığı evde kiracı bulunan bir ev sahibi, kiracıdan evi boşaltmasını talep etmek yerine 4500 lira olan kira ücretini 24.000 liraya yükseltmek istedi. Dairede 10 yıldan fazladır oturmakta olan kiracı olumsuz yanıt verince mülk sahibi konuyu yargıya taşıdı. Ev sahibinin talebini yerinde bulan mahkeme önemli bir karara imza attı. Peki kiracılı bir ev satıldığında, yeni kira ücreti nasıl belirleniyor? Ev sahibinin ve kiracının hakları ve sorumlulukları neler?
#EmlakAdalet Bakanı Yılmaz Tunç, CNN TÜRK'te Hakan Çelik'in sunduğu Hafta Sonu programında gündeme dair değerlendirmelerde bulundu. Bakan Tunç, 8. yargı paketi çalışmasına ilişkin "Toplumda cezasızlık algısı yaygın. Bunu ortadan kaldıracak düzenlemeler var." dedi. Adalet Bakanlığı'nda tazminat komisyonu oluşturulduğunu söyleyen Bakan Tunç, "Vatandaş AYM'ye gitmeden önce bu komisyona başvuracak. Hukuka güven zedelenmemeli" ifadelerini kullandı.
#Yılmaz TunçSon aylarda yüksek kira bedelleri, ev sahibi-kiracı ilişkilerinde büyük sorunlara yol açtı. Tartışmalara konu olan meselelerden biri de geciken kira ödemeleri... Kira sözleşmesinde belirtilen tarihte kirasını alamayan çoğu ev sahibi, parasını gecikme faiziyle birlikte tahsil etmek istiyor. Peki zamanında ödenmeyen kiraya faiz uygulanır mı? Bu durumun sözleşmede belirtilmesi gerekiyor mu? Kiracı, kira ücretini en fazla kaç gün geciktirebilir? Tüm bu sorulara Gayrimenkul Hukukçusu Ümit Yasin Kısa ile cevap aradık.
#EmlakKiracılar ve ev sahipleri arasındaki sorunlara her geçen gün bir yenisi ekleniyor. Kiracının evi tutarken ödediği depozitoyu daireyi boşaltırken geri alıp alamayacağı meselesi de en tartışmalı konuların başında geliyor. Kimi zaman kiracılardan geriye harabeye dönmüş daireler kalırken kimi zaman da ev sahipleri, kiracı çıkarken depozitoyu vermemek için "Evde hasar var" bahanesine sığınabiliyor. Peki bu konuda yasalar ne diyor?
#Depozito