Gezegenimiz
gezegenimiz’a ait tüm site haberleri
İklim değişikliği ve insan sağlığı
Küresel ısınma veya soğuma, şiddetli yağışlar, ani seller, buzulların erimesi, deniz seviyesinin yükselmesi, ekosistemlerin etkilenmesi, çevre kirliliği ve salgın hastalıklar gibi küresel iklim değişikliğinin yıkıcı etkileri, artık insan sağlığı için de büyük bir tehdit haline geldi. Kötü haber şu ki iklim krizinin sağlığımız üzerinde yarattığı olumsuzluklara karşı her geçen gün daha fazla savunmasız kalıyoruz.
#Sağlık
15 yıldır devam eden tartışma bir oylamayla son buldu! Sonuçlar bilim insanlarını da şaşırttı... Şimdi ne olacak?
Bilim dünyasında 15 yıldır devam eden bir tartışma, sonuçları hafta başında açıklanan bir oylamayla noktalandı. Bilim insanları 2009'dan bu yana gezegenimizdeki insan etkisinin yeni bir çağ başlatacak kadar güçlü olup olmadığını değerlendiriyordu. Bunun için pek çok araştırma yapıldı, deliller toplandı, oylamalar yapıldı. Ve nihayet karar verildi. İşte ayrıntılar...
#Antroposen Çağı
Yapay zeka hayatımızı nasıl değiştirecek? Fırsatlar, riskler ve çözümler: Bizi neler bekliyor?
Yerli girişimcilik stüdyosu Cerebrum Tech'in kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Erdem Erkul, yapay zekânın global anlamda getirdiği fırsat, risk ve çözümleri, Forbes'da kaleme aldığı aşağıdaki yazıyla analiz etti.
#Cerebrum Tech
1500 kuş türü tehlike altında! Soframıza gelen ürünler yok olabilir, kuduz salgını ve fare istilası yaşanabilir...
Dünyada ve ülkemizde kuş türlerinin popülasyonunda ciddi bir azalma yaşanıyor. 200’den fazla türün soyunun kritik seviyede tehlike altında. En son Birleşik Krallık Ekoloji ve Hidroloji Merkezi'nin (UKCEH) yaptığı bir araştırmaya göre, modern insanlık tarihi boyunca her dokuz kuş türünden birinin neslinin tükendiği açıklandı. Peki ülkemizde tehlike altında olan türler hangileri? Bu türlerin nesli tamamen tükenirse nasıl sorunlar ortaya çıkabilir? Nasıl önlemler almak gerekiyor? Kuş bilimci Öğr. Gör. Ergün Bacak ile tüm bu sorulara cevap aradık.
#Kuş Türleri
2023’ün hafızalara kazınanları…
6 Şubat depremleri nedeniyle bu yıl ülkece yastaydık. Yaza doğru canlanmaya başlayan kültür-sanat ve spor etkinliklerinde bir arada olmak bir nebze de olsa iyi geldi. Sinemaya gittik; ‘Hayat’, ‘Tanrının Unuttuğu Yer’ gibi başyapıtları izledik. Konserlere, festivallere katıldık; Cumhuriyetimizin 100’üncü yılı için özel bir şov hazırlayan Edis’le coştuk. Tiyatroyu da ihmal etmedik, Haluk Bilginer ve Zuhal Olcay’ın 20 yıl sonra ‘Kel Diva’da buluşmasına tanık olduk. Brieflyart’taki sergisini gezerken değerli sanatçı Şenol Yorozlu’nun kısa bir süre sonra aramızdan ayrılacağı aklımıza bile gelmedi. Canımız evde oturmak istedi, açtık Murathan Mungan’ın ‘995 km’sini okuduk, Mert Demir’in ‘Ateşe Düştüm’ şarkısıyla hüzünlendik. Akşam olunca Gallada’da güzel bir yemek yiyip arkasından Frankie’de müzik dinledik. İstanbul Modern’in önünden geçerken Renzo Piano imzalı binasını hayranlıkla inceledik. Bu arada spordaki başarılarımız bizi mutluluktan ağlattı. Antalya yine tatil için ilk tercihimiz oldu. Barbie çılgınlığı modayı esir alırken herkesin dilinde iklim değişikliği vardı… Ve elbette bir de şu soru: “Yapay zekâ dost musun, düşman mısın?”
#Melis Yılmaz
Sürdürülebilir sağlıklı gelecek için
Arda Öztaşkın’ın sürdürülebilir sağlıklı gelecek üzerine bir iletişimci olarak derlediği notları 'İklim Değil İnsanlık Krizi' kitabında okuyucularla buluşuyor. Kitap, karmaşık sürdürülebilirlik meselelerini insan, gezegen, ekonomi ve teknoloji boyutlarıyla bir iletişimcinin perspektifinden sade, şeffaf ve çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor.
#Arda Öztaşkın
Fatih Birol, COP28 Zirvesi’nin ekonomik, sosyal ve politik önemine işaret etti: ‘Dünyanın son şansı olabilir’
Paris Anlaşması’ndan sonra en önemli toplantı olarak gösterilen Dubai’deki COP28 öncesinde Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol, Hürriyet’e değerlendirmelerde bulundu: “Bu son yılların en kritik zirvesi. Dünyanın son şansı olabilir. Liderler eğer belirli şartlarda anlaşamazsa ekonomik ve sosyal olarak çok büyük bir kriz bizi bekliyor diyebiliriz. Önümüzdeki en büyük engel siyasi gerilimler. Bu noktada politik tansiyonu aşma çağrısı yapacağız. Ümidim var” dedi. Birol, dünyanın yaşayacağı bir sonraki ekonomik krizin iklim yüzünden çıkabileceğini ve Türkiye’nin de ciddi bir doğal afet ile yeni göç dalgasına maruz kalacağını öne sürdü.
#COP28Milletler anlaştı: Yapay zekâ felakete dönüşebilir
Son birkaç yıldır gündemi ciddi şekilde meşgul eden yapay zekâ teknolojilerinin potansiyel riskleri hakkında birçok uyarı yapıldı. Son olarak Britanya Yapay Zekâ Güvenlik Zirvesi’nde aralarında Çin ve ABD’nin de olduğu 28 ülke deklarasyon imzaladı. Bu metin yapay zekâ teknolojilerinin yarattığı risklerin, doğası gereği uluslararası nitelikte olduğunu vurguluyor.
#Yapay Zekâ
Pazı sarmasına nohut, kinoaya taze börülce...
O hafta tarlada ne varsa... 10 kilo patates, 20 kilo salatalık, 3-5 kilo yabanmersini... Adına mektup dedikleri bir e-postayla duyuruyorlar hasat ettikleri ürünleri, siparişinizi veriyorsunuz. Bu hafta size Sakarya’da tanıştığım bir yerel üreticiyi, Berin Ertürk’ü ve aklıma düşürdüğü vegan tabakları anlatacağım.
#Sebze
Aşırı hava olayları bilim insanlarını bile şoke etti! Ani ısınmanın açıklaması bulunamıyor... 'Neredeyse imkânsız' denenler dünyanın gerçeği oldu
Temmuz ayı hem ülkemizde hem de dünyanın dört bir yanında tarih boyunca ölçülmemiş yükseklikte sıcaklıkların kayda geçtiği bir dönem ve böyle giderse gelecekte dünyayı nelerin beklediğini görmek açısından çok iyi bir örnek oldu. O kadar ki yıllardır yaşanacaklara dair öngörülerini dile getiren bilim insanları bile Temmuz ayındaki tablo karşısında şaşkınlık yaşıyor. Üstelik bu durum öngörülenlerin yanında öngörülemeyen felaketlerin de kapısını aralıyor. İşte ayrıntılar...
#Temmuz 2023
Bir felaketten ilham alındı, Bill Gates yüz binlerce dolar bağışladı... Bilim insanları ikiye bölündü: İklim değişikliğinin çaresi bulutlarda mı?
Kısa bir süre öncesine kadar iklim değişikliğiyle mücadele denince aklımıza küresel ısınmayı durdurmak için karbon emisyonlarının azaltılması gelirdi. Bugün ise "Jeomühendislik teknikleriyle gezegenimizin ısınmasının önüne geçmek mümkün mü?" sorusuna yanıt aranıyor. Peki nedir bu teknikler? Ve daha da önemlisi neden pek çok iklim aktivisti ve bilim insanı bu yolla çözüm üretmeye karşı çıkıyor?
#Jeomühendislik
‘El Nino’ başkenti de etkileyebilir
Sıcaklığın yükselmesine yol açan ‘El Nino’ etkisinin başkent Ankara’da da hissedilebileceğine dikkat çeken TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası Başkanı Fırat Çukurçayır, “Ankara özelinde mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıklar ile birlikte birçok yerleşim birimimizde sıcaklıkların rekor kırdığı bir yaz mevsimi yaşamamız sürpriz olmayacaktır” dedi.
#TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası Başkanı Fırat Çukurçayır
Depremde sarsılan güveni inşa edecek proje start aldı
2015’ten bu yana yürüttüğü özgüven projesiyle gençlerin ruhlarına dokunan Dove, şimdi de deprem bölgesindeki gençler ve ailelere yönelik psiko-sosyal destek projesini başlatıyor. UNICEF ile birlikte yürütülecek Dove Güven Projesi, bölgedeki gençlerde depremle birlikte sarsılan yaşama dair güveni yeniden inşa etmeyi hedefliyor. Pilot çalışması Hatay’da başlayan proje kapsamında Dr. Özgür Bolat’ın önderliğinde uzmanlar, gençler ve ailelere yönelik eğitim verecek. Hatay’dan sonraki durak ise Adıyaman olacak.
#UNICEF
Göz alıcı görünüşlerine aldanmayın... Park, orman ve kıyılardaki zararlı bitkilere dikkat! Tehlikeli türler hangileri?
Yaz geldi, artık parklarda ya da ormanlık alanlarda daha çok vakit geçiriyoruz. Ülkemizin yeşil alanlarında azımsanamayacak sayıda zehirli bitki bulunuyor. Bu bitkilere herhangi bir şekilde temas etmek, ölümcül sonuçlara dahi yol açabiliyor. Peki yaşam alanlarımızdaki zararlı bitkiler hangileri? Daha çok nerelerde bulunuyorlar? İşte uzak durmanız gereken türler…
#BitkilerBiz büyüdük ve kirlendi dünya
Geçtiğimiz hafta Çevre Koruma Haftası idi. 5 Haziran 1972 yılında, BM Stockholm Konferansı’nda insanların çevre ile ilişkisi üzerinde durulmuş ve 5 Haziran, Birleşmiş Milletler tarafından Dünya Çevre Günü olarak kabul edilmiştir. 2023 Dünya Çevre Günü’nün bu yılki teması “#Plastik Kirliliğiyle Mücadele Et” kampanyası kapsamında plastik kirliliğine çözümler bulmak olarak belirlenmiştir.
#Efsun DİNDAR
Biz iyiyiz, çevremiz kötü!
Dünya Çevre Günü, 1972’den bu yana her yıl 5 Haziran’da kutlanıyor. Gidişata baktığımızda her yıl biraz daha yok olmasını kutluyor gibi görünsek de hâlâ anlam ve önemi büyük. Zira en büyük imtihanımız çevreyle. Hazır imtihan demişken biraz alıştırma yapmakta fayda var.
#Dünya Çevre Günü
‘Çok Satanlar’ın ünlü yazarı Buket Uzuner: Bana tüm bu romanları yazdıran DNA aşkıdır
Türkiye’nin çok satan, bol ödüllü yazarlarından Buket Uzuner’in iklim değişikliği sorunlarını ele aldığı ‘Tabiat Dörtlemesi’nin merakla beklenen sonuncu kitabı ‘Ateş’ yıl başında yayınlandı. Onunla yazar, çevre bilimci, feminist, hayvan ve çevre hakları savunucusu kimliklerinin kökenlerine yolculuk yaptık. Uzuner’i hayatta büyüleyen ilk şey lisedeki biyoloji kitabında gördüğü bir DNA çift sarmal modeli oluyor. “Hayatın sırrının hücrenin içindeki bu molekülde yattığını anlayınca büyülenmiş, DNA’ya âdeta âşık olmuştum. Sonrasında bilim aşkım edebiyatla taçlandı” diyor...
#Buket Uzuner