Zeugma mozayiğini geri vermiyorlar

Birecik Barajı'nın suları altında kalacak olan antik Zeugma kentinden 1993 yılında kaçak kazıyla çıkarılan ve New York'a kaçırılan son derece değerli mozaiğin geri getirilmesi için yapılan çalışmalardan bir sonuç alınamadı. Mitolojik kahramanlardan Herkül'ün karısı Daianeia'yı sırtına alarak Euenos Irmağı'ndan geçiren Kentauros'un canlandırıldığı mozayiğin Türkiye'ye getirilmesi için 5 yıldır çaba harcanıyor.

Kentauros mozayiğinin Gaziantep'in Nizip ilçesinden New York'a olan yolculuğu, 5 yıl önce ele geçirilen fotoğraf ile ortaya çıkarıldı. Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, o tarihte Türkiye genelindeki bütün müze ve koleksiyonculara ‘‘Size geldiğinde bildiriniz’’ uyarısıyla gönderdiği fotoğrafa yanıt gelmeyince, konu Interpol'e bildirildi ve mozaik New York'ta bulundu.

DELİLLER YETERLİ

Milattan sonra 2-3'üncü yüzyıla ait olan ve benzerleri antik Zeugma kentinde bulunan mozik, Amerikan Federal Polisi'nin (FBI), New York'taki ''Fortuna Fine Art'' galerisine 5 yıl önce yaptığı baskında bulundu. Delillerin Kentauros'un Türkiye'ye ait olduğunu gösterir yeterlikte olmasına rağmen Amerikalılar, Kentauros'un ‘‘yuvasına’’ dönmesine 5 yıldır izin vermiyorlar.

ZEUGMA SU ALTINDA

Gaziantep'in Nizip ilçesine 10 kilometre uzaklıkta, Fırat Nehri kenarında bulunan Belkıs köyündeki antik Zeugma kenti kalıntıları, önümüzdeki yıl sonundan itibaren Fırat'a ‘‘emanet’’ edilecek. Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ait değerli kalıntıların olduğu kent, özellikle mozaikleriyle ünlü. Zeugma, milattan önce 1'inci yüzyılda, bölgede egemen olan Kommagene Krallığı'nın 4 büyük kentinden birisiydi. Zeugma'da Gaziantep Müzesi Müdürü Dr. Rıfat Ergeç başkanlığında yürütülen kazılarda, Romalı bir zengine ait villa ortaya çıkarılmış ve bu villanın konuk odasının tabanında, Dionysos'un düğün sahnesini anlatan sanat değeri çok yüksek mozaikler bulunmuştu.

Zeugma'da, 1999 yılı eylül ayından itibaren sular altında kalacağı için bu tarihten sonra istenilse de kurtarma kazısı yapılamayacak.