Yükseklerde geçen bir asır
Güncelleme Tarihi:
1936’da Erciyes Dağı’na tırmanan ilk Türk kadın unvanını kazanan İlmiye Bergman 101 yaşında yaşama veda etti. Dün Zincirlikuyu Mezarlığı’nda defnedilen Bergman, Alaaddin Keykubat’ın torunu, Osmanlı dönemi ulemasından Muhaddiszadeler’in kızı, Cumhuriyet’in ilk mühendislerinden ateist olduğunu gizlemeyen Alaeddin Karamehmet Ağazade’nin de eşi.
Dolu dolu 101 yıl yaşayan, kökleri Selçuklu hanedanına dayanan bir Cumhuriyet kadınıydı. Türkiye Cumhuriyeti’nin temel harcında büyük emeği olan bir ailedendi. Sessiz sedasız aramızdan ayrılmıştı, ta ki gazetelerde yayımlanan kocaman ölüm ilanılarına kadar. 1914 doğumlu İlmiye Bergman, Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat ile Hunat Hatun’un torunu. Dedesi Kayserili Müderriszade Sadi Efendi, Sultan Abdülaziz tarafından “Muhaddis” namı verilen bir şahsiyet.
1936’DA ERCİYES’E TIRMANDI
Nedeni de bir İstanbul ziyaretinde, 1776 İstanbul depreminde yıkıldıktan sonra yeniden yapılan Fatih Cami’sindeki hadislerden birinin yanlış yazıldığını fark etmesi. İlmiye Bergman’ın babası Âlim Muhaddisoğlu ise Hunat Hatun Medresesi’nin son müderrisi, Kayseri’nin ilk sanayicisi ve müteahhiti. Un fabrikasını, Kurtuluş Savaşı sırasında Türk birliklerinin ekmek ihtiyacı için kurdu. Kayseri-Mardin, Kayseri-Sivas demiryolunun yanı sıra Türkiye’nin ilk barajlarından Seyhan ve Berdan barajlarını da yaptı.
Ortaokulu bitirdikten sonra eğitimine ara veren İlmiye Bergman, Kayseri’nin ileri gelen ailelerinden Karamehmet Ağazadeler’in oğlu; makine, uçak ve metalurji mühendisi Alaeddin Bergman’la evlendi. Belgrad Beylerbeyi Alaeddin Paşa’nın torunu olan Alaeddin, Osmanlı döneminde Almanya’ya mühendislik eğitimi için gönderilen dört kişiden biri. Memleketi Kayseri’ye 1928’de döndü, Tayyare Fabrikası’nın kurucu müdürü oldu. 14 yıl kaldığı Almanya’dan ateist olarak dönen Alaeddin Karamehmetzade (Bergman), 1932’de İlmiye ile evlendi. Olcay, Senem, İbrahim, Muzaffer adında 4 çocuğu oldu. 1936’da İlmiye Hanım, 3 bin 916 metre yüksekliğindeki Erciyes Dağı’na tırmanan ilk Türk kadını oldu.
ÜÇÜNÜ ÇOK SEVDİ: ATATÜRK, BABASI VE OĞLU
İlmiye Bergman, dün Zincirlikuyu Mezarlığı’nda vasiyeti üzerine babasının kabrine defnedildi. Oğlu İbrahim Karamemet annesini şöyle anlattı: “Aklı çok keskindi. Öldüğü ana kadar da böyleydi. Mantığı da çok sertti. Akıl ve mantık her zaman sevgiden önemliydi. Çok katıydı. Sevgi onları yenip de öne geçemedi. Bütün aileyi yönetti. ‘Nemrut’un Kız Kardeşi’ derdim anneme. Zor bir kadındı. Çok önemli iki şahsiyetin kızı ve eşiydi ama iki geniş ailenin içinde herkesten önemli olan daima kendisiydi. Atatürk’ü, babasını ve beni çok sevdi.”