Yargıtay: Yüce Divan biz olalım

Yargıtay, anayasanın yargı bölümü ile ilgili deÄŸiÅŸiklik önerileri hazırladı. Yüce Divan görevinin, AnayasaMahkemesi'nden alınarak Yargıtay'a verilmesi öneriliyor. Hakim ve savcıların denetiminin Adalet Bakanlığı'ndan alınarak Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'na (HSYK) baÄŸlı müfettiÅŸ hakimler tarafından yapılması isteniyor. AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, Yargıtay BaÅŸkanlığı'nca oluÅŸturulan komisyon tarafından ''Yargıtay'ın Anayasa'nın Yargı Bölümü ile Ä°lgili DeÄŸiÅŸiklik Önerisi ve Anayasa Mahkemesi'nin Önerisine KarşıGörüşü'' baÅŸlığını taşıyan çalışma tamamlandı.     GeçtiÄŸimiz günlerde BaÅŸbakan Recep Tayyip ErdoÄŸan ile Adalet Bakanı Cemil Çiçek'e takdim edilen öneriler, Yargıtay BaÅŸkanı Eraslan Özkaya tarafından bugün TBMM BaÅŸkanı Bülent Arınç ve CHP Genel BaÅŸkanıDeniz Baykal'a da sunuldu.      Yargıtay'ın önerilerinin genel gerekçesinde, yargı bağımsızlığı ilkesinin yaÅŸama geçirilmesi için Anayasa'nın bazı maddelerinde deÄŸiÅŸiklik yapılması gerektiÄŸi sonucuna varıldığı belirtildi. Anayasa'nın bir kısım hükümlerinde deÄŸiÅŸiklik yapılacağının gündemde olduÄŸu, bu konuda deÄŸiÅŸik kurumların öneriler sunduÄŸu anımsatılan genel gerekçede, Yargıtay'a da intikal eden taslak metinlerin bazlarında, bağımsız ve tarafsız yargı ilkesini saÄŸlamak adına bu ilkeyi tamamen zedeleyici önerilerin yer aldığının açıkça görüldüğü ifade edildi.     Yargıtay'ın Anayasa'nın yargı bölümü ile ilgili deÄŸiÅŸiklik önerileri ve bu önerilerin gerekçeleri şöyle sıralandı:     - Anayasa'nın 146. maddesinin 6. fıkrası deÄŸiÅŸtirilerek ''Savcılar idari yönden Adalet Bakanlığı'na baÄŸlıdırlar'' hükmü konulsun. Bu maddedeki yargıçların da idari yönden Adalet Bakanlığı'na baÄŸlı olacağı hükmü kaldırılıyor.     Parlamenter demokrasilerde üç erkten bir olan yargının bağımsızlık ve tarafsızlığını saÄŸlamak ve en önemlisi bu düşünceyikamuoyunda da yaratabilmek için, hakimlerin tüm görevlerinde bağımsızolması gerektiÄŸi bu deÄŸiÅŸikliÄŸin gerekçesi olarak ortaya konuluyor.     - Yargıtay, Anayasa'nın hakim ve savcıların denetimini Adalet Bakanlığı'na bırakan 144. maddenin de deÄŸiÅŸtirilmesini öneriyor. Öneride, hakim ve savcılar hakkındaki inceleme ve soruÅŸturmaların HSYK'nın izniyle ve bu kurula baÄŸlı müfettiÅŸ hakimler tarafından yapılması isteniyor.      Bu deÄŸiÅŸikliÄŸin gerekçesinde, Adalet Bakanı'nın siyasi iktidarın bir temsilcisi olduÄŸu, müsteÅŸar ile müfettiÅŸlerin de bakanlığa baÄŸlı bulunmaları dikkate alındığında mevcut düzenlemenin bağımsız ve tarafsız yargı ilkesine uygun olmadığına iÅŸaret ediliyor. Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi'nin de (AÄ°HM) kararlarında yargının bağımsızlığını araÅŸtırırken özellikle hakimlerin atanma ve görevden alınma usulüne, görev sürelerine, hakimlere emir verme yetkisine sahip bir makamın bulunup bulunmadığına baktığı, özde hakimlerin yürütme organına karşı tamamen bağımsız olmalarını aradığı vurgulandı.      YÃœCE DÄ°VAN GÖREVÄ° YARGITAY'A VERÄ°LSÄ°N     - Anayasa'nın Yargıtay'ın görev ve yapısını düzenleyen 154. maddesinin deÄŸiÅŸtirilmesi de isteniyor. Buna göre, Yüce Divan görevinin Anayasa Mahkemesi'nden alınarak Yargıtay'a verilmesi öneriler arasında yer alıyor.     Yüce Divan'ın oluÅŸumu, çalışması, kararlarına karşı itiraz ve temyiz baÅŸvurusunda bulunabilmesinin esas ve sürelerinin kanunla düzenlenmesi öneriliyor. Yüce Divan kararlarına karşı itiraz ve temyizmerci olarak da Yargıtay Ceza Genel Kurulu gösteriliyor. Kurulun vereceÄŸi kararın, kesin nitelik taşıyacağı belirtiliyor. Yüce Divan'da yargılanacaklar arasında 1961 ve 1982 anayasalarındasayılmayan TBMM BaÅŸkanı da yeni öneride yer alıyor.     Yüce Divan görevinin neden Yargıtay'a verilmesi gerektiÄŸi, öneride ayrıntılı olarak gerekçelendiriliyor. Anayasa'nın demokratik ve çaÄŸdaÅŸ bir yapıya kavuÅŸabilmesi için Yüce Divan'ın Yargıtay'a verilerek tüm yöneticilerin Yargıtay'da yargılanması gerektiÄŸi belirtilen gerekçede, bu konuda ceza yargılamasına iliÅŸkin ve insan hakları ile ilgili uluslararasısözleÅŸmelere atıfta bulunuluyor.     Anayasa Mahkemesi'nin bir kısım üyelerinin hukukçu olmadığı gibi hukukçu olanların tamamının da cezacı olmadığına iÅŸaret edilen gerekçede, hakimliÄŸin bir meslek olup, bilgi birikimi ve deneyi gerektirdiÄŸi, ceza usulü ve ceza hukuku eÄŸitimi görmeyen kiÅŸilerin ceza yargılaması yapmasının tabii hakim ilkesine, hukukun evrensel kurallarına aykırı olduÄŸu gibi insan haklarına da aykırı olacağı vurgulanıyor.          -''HAKLI VE Ä°NANDIRICI GEREKÇE YOK''-          Yüce Divan'da görevi nedeniyle yargılanan kiÅŸilerin ÅŸahsi suçlarından dolayı Yargıtay'da yargılandıklarına iÅŸaret edilen gerekçede, ''Åžahsi suçlarından dolayı bu kiÅŸileri yargılayan Yargıtay'ın görevden doÄŸan suçlarından dolayı yargılamamasının, ÅŸahsi suç, görev suçu ayrımı yapılmasının haklı ve inandırıcı gerekçesi bulunmamaktadır. Gerek 1961 gerekse 1982 anayasalarında bu konuda hiçbir gerekçeye yer verilmemiÅŸtir'' denildi.     Anayasa Mahkemesi'nin karma bir heyetten oluÅŸtuÄŸu, içinde hukukçu olmayan ve ceza hakimliÄŸi yapmayan kiÅŸiler bulunduÄŸu belirtilen gerekçede, yargılamanın tek dereceli olduÄŸu, aynı kurula karar düzeltme yetkisi verilmesinin de yargılanan kiÅŸiler için teminat oluÅŸturamayacağı vurgulandı. Â