Türklerin acı çekme endeksi daha yüksek

Mevcut koÅŸullarda Türkiye'de sosyal patlama beklenemeyeceÄŸini söyleyen sosyolog Nilüfer Narlı, ‘‘Türkiye'de de açlık sınırında olan insanlar var ama acı çekme endeksi çok yüksek’’ dedi.Arjantin'de hükümetin kemer sıkma politikasına halkın gösterdiÄŸi tepki, Türkiye'de de sosyal patlama konusunu gündeme getirdi. Arjantin ve Türkiye'nin IMF reçetesi uygulayan iki kriz ülkesi olması, ‘‘Acaba Türkiye'de Arjantin'e benzer mi’’ sorusunu akıllara getirirken, konunun uzmanları ÅŸimdilik böyle bir tehlike olmadığı görüşünde. ‘‘Türkiye'de sosyal patlama olmaz’’ yorumlarına katılmayan bu uzmanların vurguladıkları nokta, mevcut koÅŸullar altında böyle bir olasılığın olmadığı. Nilüfer Narlı, Türkiye'de sosyal patlama olmayışının nedenlerini şöyle sıraladı:KUTSAL DEVLET- Türkiye'de ‘‘kutsal devlet’’ anlayışı var. Bir de Türk insanı kendini çok çabuk adapte ediyor. Türkiye'de de açlık sınırında olan insanlar var ama acı çekme endeksi çok yüksek. SABIRVE UMUT- Ä°nsanlarımız daha sabırlı, tevekkül sahibi. Ä°nsanlarımız ‘‘Bir çare bulunur, yarın daha iyi olacaktır, her iÅŸte bir hayır vardır, atlarız’’ diyerek bakabiliyor olaylara ve sabırlı davranabiliyor. AÄ°LE DAYANIÅžMASI- Ne kadar çalışıp çalışmadığını bilmemekle birlikte aile dayanışması önemli. Kentlerde hala kasaba ve köylerinden yiyecek gelenler var. SOSYAL YARDIMLAÅžMA- Türkiye'de informel sektörde belli bir likit dönüşü var. Mesela yanınızda çalışan insana yardım ediyorsunuz, çocuÄŸunun okul sorununu çözüyorsunuz, bunlar da ekonomik krizin birey üstündeki etkisini azaltıyor. Ayrıca Türkiye'de fitre, zekat, harçlık gibi iÅŸleyen mekanizmalar var. EYLEM VAR- Sosyal patlamayı tetikleyen siyasal sorunlar da var, ama bunları farklı zamanlarda, farklı yerlerde ortaya çıktığı için büyük çaplı bir hareket görmüyoruz. Türkiye'deki patlamalar büyük ölçekli olaylar ÅŸeklinde deÄŸil, küçük küçük, bir gün orda birgün burada sorunlar ÅŸeklinde kendini gösteriyor. BEYAZ YAKALILAR ÖRGÃœTSÃœZ- Türkiye'de iÅŸini kaybeden beyaz yakalılarla, diÄŸer iÅŸsizler bir platformda buluÅŸmadılar. Özellikle beyaz yakalılar örgütsüz, sadece krizin geçmesini bekliyorlar, yapabilecekleri alternatif iÅŸler arıyorlar. Türk insanı çok esnek ve yeni hayatı ikame etme stratejileri geliÅŸtirebiliyor. Neden Arjantin gibi patlama yaÅŸanmıyor?Türkiye'de ‘kutsal devlet’ anlayışı var, bu insanları frenliyor.Açlık sınırında olan insanlar var, ama acı çekme endeksimiz yüksek.Türk insanı daha sabırlı ve tevekkül sahibi.Aile dayanışması var, hálá köylerden yiyecek desteÄŸi oluyor.Türkiye'de fitre, zekat, harçlık gibi iÅŸleyen mekanizmalar var.Krizde iÅŸsiz kalan beyaz yakalılar örgütsüz, eyleme geçemiyor.Suç oranları artıyor, bireysel patlama var, ama hareket geniÅŸlemiyor.Krize raÄŸmen, Türkiye'de hálá para olduÄŸu görülüyor.Esneklik Türkiye'yi koruyor Arjantin ve Türkiye'de yaÅŸanan krizlerin toplumsal etkilerini iktisatçı gözüyle deÄŸerlendiren Prof.Dr. Taner Berksoy, ÅŸu noktarala dikkat çekti:Arjantin ile Türkiye en azından geliÅŸme çizgileri bakımından aynı deÄŸiller. Onlardaki uygulamalar ve bizdeki uygulamalar farklı.Türkiye'deki siyasi yapı Arjantin'ndekinden biraz daha farklı. Arjantin'de kamuoyunun çok da desteklemediÄŸi bir baÅŸkan vardı, krizin derinleÅŸmesi baÅŸkanın aleyhine kullanıldı ve anlaşıldığı kadarıyla istifaya da zorlandı. Arjantin'de geleneksel, popülist, kriz reçetelerine kendi siyasi yapısı gereÄŸi karşı çıkan bir Peronist gelenek var. Sosyal patlamanın tetiÄŸini çeken de bu gelenekten gelen siyasetçiler. Biz de kıştırtıcı bir siyasi yapı da yok. HerÅŸeyin bir sınırı varDÄ°SK BaÅŸkanı Süleyman Çelebi, kriz sonrasında yaÅŸananların Türkiye'yi ‘‘çıldırmaya az kaldı’’ noktasına getirdiÄŸini söyleyerek, hükümeti uyardı. Türk topmlumunun dayanışmacı olmakla birlikte, iÅŸsizlik ve yoksulluk artışının bunu zorladığını dile getiren Çelebi, ‘‘Evet denildiÄŸi gibi toplum saÄŸduyulu davranmıştır, ama bunun da bir sınırı var.’’ diye konuÅŸtu. ‘‘Bugüne kadar sırf eleÅŸtirel bir tavır takınmadık, toplu sözleÅŸmelerin hepsi yeniden revize edildi. Vergilerden, zamlardan sonra toplumsal tepki verilmeyiÅŸi hükümete cesaret vermesin. Hükümetin görevi bu süreci beklemek deÄŸildir’’ diyen Çelebi, olası bir sosyal patlamanın Türkiye'deki sonuçlarının çok daha ağır olacağını kaydetti.Baykal: Türkiye Arjantin olmazCHP Genel BaÅŸkanı Deniz Baykal, ‘‘Türkiye, Arjantin gibi olmaz ama periÅŸan hale düşen bu halkın sabrını da zorlamasınlar’’ dedi.Türkiye ile Arjantin'in hep birlikte anıldığını ama ekonomik krize girmiÅŸ ülkeler olarak aralarında ciddi farklılıklar olduÄŸunu ifade eden Baykal, şöyle konuÅŸtu: ‘‘Toplumsal yapı farklılığı var. Bizim ülkemizde bir sosyal dayanışma geleneÄŸi ile zorlukları aÅŸma alışkanlığı var. Hak duygusu var. Kendisinin olmayana elini uzatmama duygusu var. Ä°nsanlar açlıktan ölürken dahi bir ÅŸey isterken çekiniyor. Türkiye'nin tepki geleneÄŸinde yaÄŸma yok, çapulculuk yok, baÅŸkaldırı var ’’ Türkiye'nin daha sıkı bir ekonomik politika izleyerek ekonomik kriterleri tutturduÄŸunu, daha umutlu ve olumlu göstergelerin oluÅŸtuÄŸunu kaydeden Baykal, ‘‘Türkiye'de dalgalı kur rejimi var. Böyle ani krizler olmaz. Bütün bu nedenlerle Türkiye Arjantin gibi olmaz, olmamalı’’ dedi. Â