Türkiye kaç para eder?

ÖNCE Telekom, ardından Tüpraş, son olarak Galataport. Türkiye’nin fiyatı sanki kanatlandı uçuyor. Tüpraş’ın bedeli piyasa değerinin iki misli, Galataport’ta ilk teklif ikinciyi katlıyor. Ekonomiyi maç yayını gibi özelleştirme ihaleleriyle takip edenler, bu fiyatlara haklı olarak şaşırıyor.Oysa farklı rakam ve analizler de gösteriyor ki, bu fiyatlar ne sürpriz, ne de sanal!* * *Bir ev alırken fiyatını kıyaslamak için mahallesine bakarsanız, öyle değil mi?Peki Türkiye’deki şirketler ucuz mu, yoksa pahalı mı? Bu soruya yanıt açısından makul bir ölçü İstanbul Borsası’nda aranabilir.Gelin Türkiye’nin şirket dünyasının piyasa değerine bakalım. (Yani Borsa’da işlem gören şirketlerin halka açık bölümlerinin toplam değeri.) Bu rakamın milli gelir içindeki payı 2005 yaz ortasında yüzde 31... Geçen yıla göre hiç değişmedi.Eğer şirket fiyatları ekonomik büyümeyi aşan ölçüde şişseydi, bu oran yükselirdi. Mesela, 1999 sonunda Borsa’da yaşanan çılgın rallideki gibi: O tarihte piyasa değerinin milli gelire oranı yüzde 78’di.Bugünkü piyasa değerinin milli gelire oranıysa 2001 kriz yılının bile altında.Demek daha gidecek yol var. Yeter ki IMF ve AB çapaları yerinden oynamasın.* * *Türkiye’nin fiyatı artarken, bu bedeli ödemeye razı olanlar da eksik değil.Temmuz 2005 itibarıyla 12 aylık dönemde Türkiye’ye giren yabancı sermaye miktarı 35 milyar dolar.Bu rakamın 20 milyar dolarlık bölümüyle cari açık finanse edildi, kaldı geriye 15 milyar dolar.Bankalar ucuz dövizle 8.5 katrilyon TL konut kredisi açtı. Emlak fiyatları tırmandı.* * *Türkiye, özelleştirme ihaleleri sayesinde ‘stratejik yatırımcı’ ile tanıştı.Stratejik yatırımcı, günlük hesap yapandan farkını ortaya koydu. Siz-ben gideriz devlet tahvili, hisse senedi, döviz alırız.Bir yıl sonra satıp ev-otomobil almayı, çocuğun düğün masrafını düşünürüz.Stratejik yatırımcı, ismi üstünde stratejik mal alır, on yıllara uzanan hesap kitap yapar.Son ihalelerde Türkiye’de eşi benzeri olmayan, stratejik şirketler satıldı.Stratejik yatırımcı uzun vadeli hesapla, düşen risk primiyle benzersiz fiyat verdi.* * *Türkiye’nin taşı-toprağı, şirketi değer kazanıyor. Dünyada gelişmekte olan ülkelere akan her 10 dolardan biri Türkiye adresli.Ama nedense Türkiye’nin kredi notu artmıyor.Eğer cari açık ve siyasi riskler azalır reytingimiz artarsa, bu fiyatlar daha da yükselir.