Türkiye ile İsrail arasındaki işbirliği sona erdi

Rubin, “The Turkish-Israeli Alliance Over” başlığıyla Global Politician'da yayımlanan yorumda, Türkiye ile İsrail arasında yaklaşık yirmi yıldır devam eden yakın işbirliğinin sona erdiğini dile getirirdi. Makalede aynı zamanda Türk hükümetinin İsrail ile yakın bir işbirliği içine girmekle ilgilenmediğine, iki ülke arasındaki ilişkileri iyileştirmek adına ileri bir adım atmak istemediğine de dikkat çekildi.                  �

                                                                �

Makalede, Türkiye’nin Amerika ile uzun zamandır devam eden sıkı bağlarını korumak istiyorsa, İsrail’e karşı eski politikasını değiştirirken oldukça dikkatli hareket etmesi gerektiği vurgulandı.

                                                               �

SIKI İLİŞKİNİN DÖRT NEDENİ

Rubin, Türkiye ile İsrail arasında özellikle 80’li ve 90’lı yıllar arasında yoğunlaşan yakın ilişkinin oluşması için dört temel nedene işaret etti. Bunlardan ilki, Türkiye ile İsrail’in ortak düşmanlara sahip olması. Yazıda Irak, Suriye ve radikal Arap milliyetçilerinin iki ülkeyle de sorunları olduğu belirtildi.

Yazar, Suriye’nin Hatay şehrini kendi toprakları arasında saydığı, Irak’ın Saddam Hüseyin liderliğinde Ankara için büyük bir tehdit oluşturduğu, İslami devlet İran’ın Kemalizm’e karşı çıktığı örneklerini verdi.

İkinci neden ilkiyle bağlantılı olarak Türkiye’nin İsrail’in gelişmiş ekipmanlarından faydalanmak amacıyla ülke ile yakın ilişki içinde olmayı talep eden güçlü ordusuydu. Üçüncü neden ise İsrail ile ilişki içinde olan Ankara’nın ABD ile önemli bağlarını güçlendirebileceğine inanılmasıydı.
 

Rubin’e göre sıkı ilişkinin son nedeni, iki ülke arasındaki ortak ekonomik çıkarlardı. İki ülke arasındaki ticaretin oldukça yüksek seviyelere çıktığının altı çizilen yazıda, Türkiye’ye gelen İsrailli turistlerin ülkeye çok para bıraktıklarına değinildi. 

 
İki ülke arasındaki ilişkinin nedenlerinde çok fazla değişiklik olmadığına değinilen yazıda, dış dinamiklerin değişiminin ilişkinin bozulmasında etkili olduğu vurgulandı. Rubin, yazısında Irak’ın eski öneminin kalmadığına, Suriye’nin ise her geçen gün biraz daha güç kaybettiğine dikkat çekti. 

TİCARİ FAKTÖRLER ÖNEMSİZ
Makalede, AK Parti yönetiminin bakış açısına göre, iki ülke arasındaki ticari ilişkinin çok değerli olmadığına, partinin ideolojik olarak İsrail’e düşman tavırlar sergilediğine dikkat çekildi. AKP hükümetinin kendine destek tabanı oluşturmak için Yahudi aleyhtarı söylemlerde bulunduğu belirtildi.

Yazıda ayrıca hükümetin bir zamanlar tehlike olarak görünen Suriye ve İran’ı artık müttefiki olarak görmeye başladığının altı çizildi

AKP’NİN İSRAİL’E İHTİYACI KALMADI
Makalede aynı zamanda Türk Ordusu’nun Avrupa Birliği ve AKP’nin yoğun çabalarıyla siyasi etkisini kaybettiğine de değinildi. İsrail’den uzaklaşmanın Türk ordusunu mutsuz edebileceğinin altı çizildi. Bununla birlikte, Rubin, son zamanlarda ABD ile Türkiye ilişkilerinin gelişmesinin ve Başkan Barack Obama’nın Türkiye’yi modern, ılımlı bir İslami devlet olarak görmesinin Ankara’nın Washington’daki varlığında İsrail’e ihtiyaç duymamasına neden olduğuna değinildi.

Makalede, İsrailli politikacıların özel ilişkinin sona erdiğine dair herhangi bir işaret vermedikleri ama büyük silah satışları gibi işlemleri durdurma kararı aldıkları belirtildi. Rubin, İsrail’in AKP’nin düşmanca tavırlarına, Türkiye karşıtlığı olarak kabul edilebilecek hareketlerle cevap vermeyeceğine de değindi.

Makalenin sonunda AKP’Lİ yöneticilerin İsrail ve Suriye ve hatta İsrail ile Hamas arasında aracı rollerini devam ettirmek istediklerine değinilirken Kudüs’ün bu süreçte büyük bir etkisinin olacağının altı çizildi. Rubin, İsrail ile ABD arasında bozulan ilişkiye dair büyük bir algı farkının olduğuna dikkat çekti.

Küçük bir marjinal dinci grup haricinde, İsrailli karar mercilerinin yaşanan şeyin farkında olduğu ancak ABD’li karar mercilerinin, İsrail’in Türkiye ile yaşayacağı herhangi bir sorunun kendilerinin lehine olacağına inandıkları dile getirdi. Rubin, yazısını şu şekilde sonlandırdı: “Türkiye İsrail işbirliği bölgenin istikrarı için önemli bir rol oynadı. İki ülke arasında iyi bir ilişki vardı ama kalıcı olmayacağı görüldü.”