Türkiye Cumhuriyet Başsavcısı geliyor

MECLİS, yargıda önemli bir reformunun ilk adımını bugün atacak. Anayasa değişiklik teklifi ile her il, ilçede 21 yıldır görev yapan Cumhuriyet başsavcılıkları dönemine son verilecek. Bunun yerine Türkiye Cumhiyet Başsavcısı sistemine geçilecek. Anayasa'nın 158'inci maddesinde yapılacak değişiklikle, Cumhuriyet başsavcıları, Türkiye Cumhuriyet Başsavcısı'nın vekilleri olacak. Türkiye Cumhuriyet Başsavcılığı görevini de Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı üstlenecek. Buna neden ise Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın, yargı üyeleri ve savcılar da dahil, devletin üst düzeyinde görev yapan kişilerle ilgili dava açma yetkisinden kaynaklanıyor.29 EKİM SOHBETİTürkiye Cumhuriyet Başsavcılığı'nın oluşturulması için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu uzun süredir uğraşıyordu. Meclis'in son dönemde Anayasa değişikliklerine hız vermesi Kanadoğlu'nu cesaretlendirmiş. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı kutlamaları için Anıtkabir'de yapılan tören öncesinde TBMM Başkanvekili Yüksel Yalova, Genelkurmay İkinci Başkanı, MGK Genel Sekreteri ve Kanadoğlu 11 Eylül saldırısı ve beraberinde terörün globalleşmesinin üzerinde sohbete başlamış. Suç örgütlerinin yeniden yapılanması doğrultusunda birçok ülkenin yargı sisteminde değişikliğe gittiği anımsanmış. Türkiye'nin de kendini buna göre dizayn etmesi gereği vurgulanmış. Bundan sonra hazırlık hızlanmış. Genelkurmay, MGK, Yargıtay ve Yalova diğer ülkelerdeki örnekleri de alıp incelemeye başlamış. Yalova bundan sonrasını şöyle anlatıyor:‘‘Klasik ekonomik modelin terk edilmesi ve turbo kapitalizme geçişle suç örgütleri kendini buna göre dizayn etti. Bazı devletler yapılarını ortaya çıkan yeni tip suç örgütlerine karşı koyacak şekle dönüştüremedi. Türkiye'nin de bir an önce bunu gerçekleşmesi gereğinde hemfikir olduk.’’Yalova Türkiye'de suç teşkil eden her fiilin, işlendiği yerdeki görevli savcılık tarafından takip edildiğini anımsatıyor. Oysa, bir bölgede ele geçen suç örgütü elemanlarının, uluslararası faaliyette bulunabildiklerini kaydedip ekliyor: ‘‘Örneğin Türkiye ile birlikte A-B-C ülkelerinde aynı anda bombalama eylemleri oldu. Veya Türkiye'nin değişik bölgelerinde eylem gerçekleşti. Birden fazla savcıyı ilgilendiren suçlarda delillerin süratle saptanıp, yargıda işbirliğinin sağlanması için mevcut sistem uygun değil.’’ONLINE YARGISistemin nasıl çalışaçağını ise bankacılık sektörü örneğiyle anlatıyor:‘‘Eskiden bir banka şubesindeki hesapların ve kredilerin durumunda merkez günler sonra haberdar olurdu. Şimdi online sistemiyle merkezden bütün şubeler anında görülüp koordine edilebiliyor.’’Başsavcı'nın bu koordinasyonu sağlayacağını bildiriyor. Yakın geçmişte yaşanan bir örneği de hatırlatıyor: ‘‘Orhan Aslıtürk ABD'de gözaltına alındıktan sonra İngiltere'ye kaçtığında her bakanlık birbirini suçladı. Bu sistem olsaydı Aslıtürk şimdi Türkiye'deydi.’’ Ülke Başsavcısı sisteminin ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, Rusya, Macaristan, Arnavutluk, Çin gibi birçok ülkede bulunduğunu belirtiyor. Meclis Uzlaşma Komisyonu bugün toplanıp tek maddelik teklifi görüşecek.Belki bir madde daha ekleyip, haftaya iki maddelik değişikliği komisyona sevk edecek. Anayasa'nın 158'inci maddesinde yapılacak değişik, Türkiye'de uzun süredir gerçekleşmediğinden yakınılan ‘‘yargıda reformun’’ ilk adımı olacak.