Türk: Yürütmenin durdurulması kararı verilse bile yasa yürürlüğe girecek
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 18, 2000 00:00
Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, "Şartla Salıverme ve Cezaların ertelenmesi Kanunu"nun TBMM tarafından aynen kabul edilmesi halinde Cumhurbaşkanı ve Anayasa’da sayılan diğer kurumlar tarafından Anayasa Mahkemesi’ne götürülebileceğine işaret ederek, "Yürütmenin durdurulması verilse bile, yasa yayımlandığı tarihte yürürlüğe girecek ve uygulanmaya konulacaktır" dedi.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından TBMM’ye geri gönderilen "23 Nisan 1999 Tarihine Kadar İşlenen Suçlardan Dolayı Şartla Salıvermeye, Dava ve Cezaların Ertelenmesine Dair Kanun", TBMM Anayasa Komisyonu’nda yeniden görüşülmeye başlandı.
Bakan Türk, komisyonda, Cumhurbaşkanı Sezer’in geri gönderme gerekçelerini değerlendirirken, TBMM’nin kabul ettiği bir kanunun çeşitli yollarla Anayasa Mahkemesi’ne getirilebileceğine işaret etti. Kanunun yayımlanmasından sonra Anayasa’da gösterilen anamuhalefet partileri ile 110 milletvekilinin Anayasa Mahkemesi’ne başvurarak, "yürütmeyi durdurma" isteyebileceğini anlatan Türk, şöyle konuştu:
"Kanun uygulamaya başladıktan sonra mahkemeler, bazı hükümlerin anayasa’ya aykırı olduğunu veya istisna kapsamında olanlar, kendilerinin de eşitlik ilkesi uyarınca bu kanundan yararlanmaları gerektiğini, oysa kapsam dışında kaldıklarını söyleyebilirler. Mahkemeye bu iddiayı ciddi bulursa, konuyu Anayasa Mahkemesi’ne sunar. Bu olasılıklar vardır. Büyük bir olasılıkla da bu yola gidilebilir.
TBMM kanunu, bir daha geri göndermemek için aynen kabul ederse, Cumhurbaşkanı Anayasa Mahkemesi’ne gönderme ve iptal yetkisini kullanır mı? Tabi, bu kendi taktirleridir. Birşey söyleyebilecek durumda değiliz. İptal davası ile birlikte yürürlüğün durdurulması istenebilir. Yürürlüğün durdurulması, Anayasa Mahkemesi’nin içtihat yoluyla Anayasa yapısı bakımından geliştirdiği bir kurumdur. Türkiye’de yerleşmiştir ve uygulanmaktadır. Ancak Anayasa Mahkemesi’nin böyle bir karar verip vermeyeceği konusunda kehanette bulunmamız sözkonusu değil. Anayasa Mahkemesi’nin böyle bir karar öşõïí-lmesi için daha sonra telafi imkanı bulunmayan bir durumun sözkonusu olması lazım ve açıkça hukuka aykırılık bulunması gerekir. Bu, Anayasa’nın idari yargıda yürütmeyi durdurması için konulan kriterlerin benzerleridir. Bu unsurları birarada gördüğü taktirde, Anayasa Mahkemesi bu yola gidebilir. Ancak kanun, yayımlandığı anda yürürlüğe girecektir ve uygulanmasına başlanacaktır."
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından TBMM’ye geri gönderilen "23 Nisan 1999 Tarihine Kadar İşlenen Suçlardan Dolayı Şartla Salıvermeye, Dava ve Cezaların Ertelenmesine Dair Kanun", TBMM Anayasa Komisyonu’nda yeniden görüşülmeye başlandı.
Bakan Türk, komisyonda, Cumhurbaşkanı Sezer’in geri gönderme gerekçelerini değerlendirirken, TBMM’nin kabul ettiği bir kanunun çeşitli yollarla Anayasa Mahkemesi’ne getirilebileceğine işaret etti. Kanunun yayımlanmasından sonra Anayasa’da gösterilen anamuhalefet partileri ile 110 milletvekilinin Anayasa Mahkemesi’ne başvurarak, "yürütmeyi durdurma" isteyebileceğini anlatan Türk, şöyle konuştu:
"Kanun uygulamaya başladıktan sonra mahkemeler, bazı hükümlerin anayasa’ya aykırı olduğunu veya istisna kapsamında olanlar, kendilerinin de eşitlik ilkesi uyarınca bu kanundan yararlanmaları gerektiğini, oysa kapsam dışında kaldıklarını söyleyebilirler. Mahkemeye bu iddiayı ciddi bulursa, konuyu Anayasa Mahkemesi’ne sunar. Bu olasılıklar vardır. Büyük bir olasılıkla da bu yola gidilebilir.
TBMM kanunu, bir daha geri göndermemek için aynen kabul ederse, Cumhurbaşkanı Anayasa Mahkemesi’ne gönderme ve iptal yetkisini kullanır mı? Tabi, bu kendi taktirleridir. Birşey söyleyebilecek durumda değiliz. İptal davası ile birlikte yürürlüğün durdurulması istenebilir. Yürürlüğün durdurulması, Anayasa Mahkemesi’nin içtihat yoluyla Anayasa yapısı bakımından geliştirdiği bir kurumdur. Türkiye’de yerleşmiştir ve uygulanmaktadır. Ancak Anayasa Mahkemesi’nin böyle bir karar verip vermeyeceği konusunda kehanette bulunmamız sözkonusu değil. Anayasa Mahkemesi’nin böyle bir karar öşõïí-lmesi için daha sonra telafi imkanı bulunmayan bir durumun sözkonusu olması lazım ve açıkça hukuka aykırılık bulunması gerekir. Bu, Anayasa’nın idari yargıda yürütmeyi durdurması için konulan kriterlerin benzerleridir. Bu unsurları birarada gördüğü taktirde, Anayasa Mahkemesi bu yola gidebilir. Ancak kanun, yayımlandığı anda yürürlüğe girecektir ve uygulanmasına başlanacaktır."