Türk: Çek kanunu yeniden düzenlenmeli

Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, Türkiye`de karşılıksız çek konusunun çaÄŸdaÅŸ anlayışa uygun olarak yeniden düzenlenmesi gerektiÄŸini belirterek, ``Ekonomik bakımdan sorunlu bir dönemden geçerken çeke olan güveni sarsacak bir uygulamanın da doÄŸru olmayacağını düşünüyoruz`` dedi. Türk, Ä°stanbul Ticaret Odası ve Ä°stanbul Ticaret Ãœniversitesi tarafından, üniversitenin toplantı salonunda düzenlenen ``Çek Hukukunun Güncel Sorunları`` konulu sempozyuma katıldı. Hikmet Sami Türk, Ä°stanbul`da kaldığı Tarabya`daki Hakimler Evi`nden, sempozyumun gerçekleÅŸtirildiÄŸi Eminönü`ne yoÄŸun kar yağışı nedeniyle yaklaşık 2.5 saatte ulaÅŸabildi. Toplantıya 500 metre kala mesafede Galata Köprüsü giriÅŸinde makam arabasından inen Türk, toplantı yerine yürüyerek ulaÅŸtı. Türk, sempozyumda yaptığı konuÅŸmada, 2001 yılının TBMM açısından çok yoÄŸun bir yasama çalışmasına sahne olduÄŸunu belirterek, geçen yıl çeÅŸitli kanunlar çıkartıldığını hatırlattı. Bunlardan en önemlisinin 1982 Anayasası`nda yapılan kapsamlı deÄŸiÅŸiklikler ile Türk Medeni Kanunu`nun yürürlüğe girmesi olduÄŸunu dile getiren Türk, şöyle konuÅŸtu: "Anayasa`da yapılan deÄŸiÅŸiklikler birtakım uyum yasalarının çıkartılmasını zorunlu kıldı. Bunlardan birisi de çek ile ödemelerin düzenlenmesi ve çek hamillerinin korunmasına iliÅŸkin kanundur. Türkiye`de mahkemelerde uyum kanunu çıkartılıncaya kadar önlerindeki çek ile ilgili davalar ya beklemede ya da itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesi`ne götürülmekte. Åžu ana kadar Yüksek Mahkeme`de itiraz yoluyla yapılmış 30 baÅŸvuru var. Anayasa Mahkemesi önümüzdeki günlerde bunlara eÄŸilmek zorunda olacak.`` Çekin bir ``kredi aracı`` deÄŸil ``ödeme aracı`` olduÄŸunu belirten Türk, karşılıksız çek sorununun öteden beri hukukta önemli bir konu olduÄŸunu söyledi.Türk, halen yürürlükte olan yasada ödenmeyen çekler ile ilgili sahiplerine 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verildiÄŸini hatırlatarak, bunun çok büyük bir adaletsizlik olduÄŸunu anlattı. Kıymetli Evrak Hukuku`nun 1985 yılında çıkartılan 3167 sayılı kanunla yozlaÅŸtırıldığını ifade eden Türk, bu durumun düzeltilmesi için ÅŸimdiye kadar çeÅŸitli çalışmalar yapıldığını kaydetti. Türk, en son 1999 yılında BaÅŸbakan Bülent Ecevit`in imzasıyla Meclis`e yeni bir tasarı sunulduÄŸunu, bu tasarının Adalet Komisyonu`nda görüşüldüğünü kaydederek, buna karşılık Anayasa`da yapılan son deÄŸiÅŸiklik ile birlikte kendilerinin de yeni bir yasa tasarısı hazırladıklarını söyledi. Bu tasarının tamamlanmasının ardından halen Meclis`te olanı geri çekeceklerini kaydeden Türk, yasanın 2002 yılında çıkartılacağını umduÄŸunu anlattı. MAHKEMELERÄ°N YÃœKÃœTürk, 1999 yılında karşılıksız çek dolayısıyla 320 bin 327 dava açıldığını, bu rakamın Türkiye`de açılan toplam icra davalarının yüzde18.4`ünü karşıladığını bildirdi. 2000 yılında ise açılan dava sayısının 262 bin 611 olduÄŸuna dikkati çeken Türk, şöyle devam etti: ``Türkiye genelinde açılan ceza davası toplamı ise 1 milyon 749 bin 853`tür. Bu da yüzde 15`e tekabül ediyor. Karşılıksız çek konusunun uygulamadaki önemini ve mahkemelerimizin sadece bu nedenle nasıl bir iÅŸ yüküyle karşı karşıya bulunduÄŸunu gösteriyor. Karşılıksız çek olayı tam bir sosyal felaket haline geldi. Anayasa`da deÄŸiÅŸiklik yapılmamış olsa dahi Türkiye karşılıksız çek konusunu çaÄŸdaÅŸ anlayışa uygun olarak yeniden düzenlemek zorunda. Anayasa`ya uygun bir düzenleme yapılırken de bir ödeme aracı olan çeke olan güveni sarsmamak lazımdır. Bu nedenle hürriyeti baÄŸlayıcı ceza kaldırılırken, bunun yerini alacak olan etkili, hukuki ve cezai yaptırımlar getirmek zorundayız. Bizim hazırladığımız tasarıda, bu yapılmaya çalışıldı. Ekonomik bakımdan sorunlu bir dönemden geçerken çeke olan güveni sarsacak bir uygulamanın da doÄŸru olmayacağını düşünüyoruz. Artık, muhafaza edemeyeceÄŸimiz hürriyeti baÄŸlayıcı ceza kadar etkili olacak baÅŸka hukuki ve cezai yaptırımlar getirilmek zorundadır. `` Ayrıntılı olarak hazırlanan tasarı hakkında salonda bulunanlara bilgi veren Türk, getirilmek istenen yasa ile bir yandan karşılıksız çek olayını keÅŸide edene tazminat ödemek suretiyle düzeltme olanağı verildiÄŸini, diÄŸer yandan da tazminat ve gecikme cezaları ödemek suretiyle hem çekin ödenmesini, hem de kiÅŸinin ceza yaptırımından kurtulmasının saÄŸlandığını bildirdi. Türk, ``Türkiye bir yandan Anayasa`nın getirdiÄŸi uyum kanununu çıkarmak zorunda, diÄŸer yandan da sosyal felaket haline gelen uygulamaya son vermek zorunda. Bir taaftan da çekin yine güvenilir ödeme aracı olarak uygulamada kalmasını saÄŸlamak zorundadır`` diye konuÅŸtu. Â