TÜBİTAK Yasası komisyondan geçti
Güncelleme Tarihi:
Hükümet, daha önce kurumun özerkliğini kaldırdığı gerekçesiyle iki kez Cumhurbaşkanı tarafından veto edilen ve iki kez de Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu” hakkında, kanunda değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısının alt komisyon raporu TBMM Milli Eğitim Komisyonu’nda görüşülerek benimsendi. CHP’lilerin katılmadığı toplantıda, yasa tasarısı AKP’lilerin oylarıyla kabul edildi.
TBMM Milli Eğitim Komisyonu Mehmet Sağlam başkanlığında toplanarak, daha önce muhalefetin tepkisine yol açan TÜBİTAK Yasa Tasarısı’nın alt komisyon raporunu görüştü. Toplantıda söz alan CHP Yalova Milletvekili Muharrem İnce, TÜBİTAK Bilim Kurulu üyelerinin seçilme şeklini eleştirerek, Hükümetin TÜBİTAK’ta kadrolaşmaya gittiğini iddia etti.
İnce, hükümetin TÜBİTAK’ta kadrolaşmaya da gittiğini iddia ederek, CHP olarak komisyon çalışmalarında bulunmayacaklarını bildirerek, komisyon toplantısını terk ettiler. CHP’li milletvekillerinin komisyonu terk etmesinin ardından görüşmelere kaldığı yerden devam edildi.
DEĞİŞİKLİK
Komisyon toplantısında, Tasarının 6. maddesine yeni bir düzenleme eklendi. AKP'li üyelerin verdiği önergeyle, TÜBİTAK'ın kurumlarında sermeya fazlasını YDK denetlecek.
BİLİM ÇEVRELERİ DE KARŞI
Muhalefet partilerinin yanı sıra bilim çevreleri de, TÜBİTAK ile yeni düzenlemelere, özerk olan kurumun siyasal baskılara açık hale getireceği, bunun da bilimsel çalışmaya sekte vuracağı amacıyla karşı çıkarken, AKP’nin, TÜBİTAK’ta kadrolaşma hesabı yaptığı iddialarında bulunuyorlar.
CHP VE MHP’NİN MUHALEFET ŞERHİ
Alt komisyonda tasarıya hem CHP hem de MHP muhalefet şerhi koydu. CHP Yalova Milletvekili Muharrem İnce, bu yasa tasarısından önce, konusu ve amacı aynı olan 5 yasa tasarısının daha önce komisyonda görüşüldüğünü anımsatarak, “Bu yasa tasarılarının ortak amacı AKP’nin TÜBİTAK’ta kadrolaşmasını sağlamak ve bizzat Başbakan tarafından yapılan kaosu ortadan kaldırmaktır. TBMM 2003 yılından beri TÜBİTAK’ta uygulanmayan yasa hükümlerinin ve mahkeme kararlarının yarattığı kaosun çözüm yeri ve aracı değildir. Demokrasinin ön şartı olarak gördüğümüz hukuk devleti ilkesinin, sürekli olarak ihlal edilmesinin sonucunda ortaya çıkan kaosun, hukuk devleti ilkesi ihlallerini görmezden gelerek, yok sayarak, mahkeme kararlarını uygulamayarak çözülmeye çalışılması, TBMM’nin meşruiyetini tartışmalı hale getirecektir” dedi.
Bu tasarının öngördüğü Bilim Kurulu’nun oluşumu ve üyelerinin seçimi konusundaki düzenlemelerin iptal edilen yasayla hemen hemen aynı olduğunu belirten İnce, “Anayasa Mahkemesi’nin verdiği kararı yok sayarak aynı konuda aynı düzenlemeye gitmenin, yargı ile inatlaşmanın, yargı kararlarını görmezden gelmenin çoğulcu demokrasilerde yeri yoktur” görüşlerine yer verdi.
Komisyonun MHP’li üyesi Prof. Dr. Akif Akkuş da, muhalefet şerhinde Bilim Kurulu üyelerinin seçilmesinde üye seçecek kurumların, kendilerine ayrılan sayının 2 misli aday belirlemesi ve bunların Başbakan tarafından yarıya indirilmesinin, TÜBİTAK gibi bir bilim kurulunun siyasallaşmasına neden olacağından dolayı bu tasarıya muhalif olduğunu bildirdi. Akkuş, “Üye seçme hakkına sahip her kurum, kendisine ayrılan üyeleri seçmeli ve Başbakan’a sunmalıdır. Seçilen bu kişilerin herhangi birinin, TÜBİTAK Bilim Kurulu üyeliğine mani bir hali varsa, bunun yerine bir başka üye seçmek üzere, ilgili kuruma bildirilmesi daha uygun olacaktır. Ayrıca, Başbakan nihai atama amiridir. Dolayısı ile kendi seçtiği kişileri, ikinci defa irdeleyip ataması, uygun görülmemektedir” sözleriyle görüş bildirdi.
TASARI NELER GETİRİYOR
Anayasa Mahkemesi’nde iptal edilen yasada, TÜBİTAK’ın Bilim Kurulu 14 üye ve bir başkandan oluşurken, yeni düzenlemede, 12 üye ve bir Başkandan oluşması öngörüldü. Bilim Kurulu üyelerinin seçiminde, bu kez yine Başbakan’a doğrudan yetki verildi. Buna göre, bilim kurulunun altı üyesi bilim ve teknoloji alanında yetkinliği olan kişiler arasından seçilecek. Bu üyelerden beşi Bilim Kurulu tarafından belirlenen on ve biri Yükseköğretim Kurulu Genel Kurulu tarafından belirlenen iki aday arasından Başbakan tarafından seçilecek. Bilim Kurulu’nun üç üyesi, Türkiye Bilimler Akademisi asli üyeleri arasından, Bilim Kurulu tarafından belirlenen altı aday arasından Başbakanca belirlenecek. Bilim Kurulu’nun üç üyesi ise kamu kurum ve kuruluşlarında veya özel sektörde en az 10 yıl deneyimi olan ve üstün nitelikli hizmetleriyle tanınmış kişiler arasından seçilecek. Bu üyelerden biri Bilim Kurulu tarafından belirlenen iki ve ikisi TOBB tarafından belirlenen dört aday arasından Başbakan tarafından seçilecek. Bilim Kurulu üyelerinin görev süresi dört yıl olacak. Üyeliği sona eren üye ancak dört yıllık ikinci bir dönem için seçilecek.
Tasarıya göre, Bilim Kurulu, hükümetin, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun ve kalkınma planlarının belirleyeceği hedef, ilke ve politikalar doğrultusunda, kurumun çalışma ilke, program ve politikaları ile öncelikli alanları belirleyecek.
Bilim Kurulu, en az biri kurul dışından olmak üzere iki başkan adayı belirleyecek. Başbakana sunacak. Başbakan bu adaylardan birini seçerek Başkan olarak atanmak üzere Cumhurbaşkanına teklif edecek ve Cumhurbaşkanı tarafından bu kişi atanacak.
Yasa tasarısıyla; toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunanlar hariç olmak üzere, kurumda görevlendirilecek kişilere yapılacak her türlü ödeme diğer yasalardaki kısıtlamalara tabi olmaksızın, Bilim Kurulu’nun kararı ile Başkanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek.
Ayrıca, kurum tarafından AR-GE faaliyetlerinin yürütülmesi veya desteklenmesi amacıyla ithal edilmesi gereken her türlü makine, malzeme ve cihaz, gümrük vergisi ile buna bağlı vergi, resim ve harçtan muaf olacak.