Trilyonluk arşiv

Osmanlı arşivlerindeki tarihi belgeler, kendini finanse edecek bir projeyle günışığına kavuşacak. Arşivdeki değerli belgeler katalog, CD ve internete aktarılarak, bütün dünyaya pazarlanacak. Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Yusuf Halaçoğlu, ‘belgelerin zarar görmeden çoğaltılıp, orijinallerinin özel ortamlarda saklanacağını’ söyledi.

Osmanlı İmparatorluğu'nun yanısıra 38 ülkenin tarihine ilişkin 150 milyon belgeyi raflarında taşıyan Osmanlı arşivleri, kurtarılmasını sağlayacak parayı yine kendi kazanacak. Osmanlı arşivlerindeki belgelerin kurtarılması amacıyla başlatılacak proje, arşivdeki birbirinden değerli belgelerin iyi bir şekilde değerlendirilmesiyle finanse edilecek.

Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu, Osmanlı arşivlerindeki belgelerin kurtarılmasının büyük maliyet gerektirdiğini belirterek, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü ile işbirliğinde yürütecekleri projeyi, kendini finanse eder duruma getireceklerini bildirdi. Halaçoğlu, ‘Belgelerin zarar görmeden çoğaltılarak orijinallerinin özel ortamlarda saklanmasını’ öngören projeyi en kısa zamanda gerçekleştirebilmek için kaynağa ihtiyaç duyduklarını söyledi. Projenin kendini finanse eder duruma getirilebilmesi için öncelikle Osmanlı arşivlerindeki katalogları basarak ve CD'lere aktararak, bütün dünyaya pazarlayacaklarını anlatan Halaçoğlu, ‘‘Arşivde, dünyadaki birçok ülkenin tarihleriyle ilgili 1000'e yakın katalog var. Yılda bunlardan 50 tanesini 300 dolardan 200'er adet satsak, ki satabilecek durumdayız, 3 milyon dolar yapıyor. Bu sadece katalog satışından elde edilecek para’’ dedi.

CD satışından da ciddi miktarda para sağlanabileceğini vurgulayan Halaçoğlu, katalogların İnternete de belli bir ücret karşılığında verilerek buradan da gelir elde edilebileceğini kaydetti.

AMAÇ PARA DEĞİL Halaçoğlu, projedeki amaçlarının para kazanmanın ötesinde orijinal belgelerin araştırıcıya verilmemesi ve fotokopi makinelerinde tahribinin önlenmesi olduğunu söyledi. Yılda 1 trilyon gelir elde edilebileceğini anlatan Halaçoğlu, şöyle konuştu:

‘‘4-5 milyon dolar bir gelir elde edebilme imkanı var. Hatta Başbakanlık izin verirse, Arap ülkeleri başta olmak üzere ki, en çok talep eden onlar, kendi tarihlerine ait olan belgeleri CD'lere aktararak büyük rakamlarla pazarlamak da sözkonusu olabilir. Böylelikle 150 milyon belgeyi kurtarabiliriz.’’

Arşivin kurtarılmasına ilişkin protokolün imzalandığını da hatırlatan Halaçoğlu, tahsis yapılır yapılmaz işlere başlayacaklarını ve gelecek yılın sonunda tasnif edilmiş 15 milyon belgenin bilgisayara aktarılabileceğini söyledi.

Tarih binlerce belgede

Osmanlı arşivlerinde, Osmanlı Devleti'nin yanısıra 38 ülkenin tarihine ilişkin binlerce belge, Tapu Tahrir Defterleri, Mühimme Defterleri, Ru'us Defterleri, Ahkam Defterleri ve Vakfiyeler bulunuyor. Osmanlı arşivlerinin Süleymaniye deposunda 11 milyon 451 bin, Sultanahmet deposunda 27 milyon 213 bin, Beyazıt-1 deposunda 35 milyon, Beyazıt-2 deposunda 3.5 milyon belge saklanıyor. Osmanlı Arşivi Restorasyon Merkezi'nce 1986-1996 yılları arasında 83 bin 286 defter, 53 bin 352 vesika, 33 ferman, 102 harita, 104 plan ve projenin restorasyonu yapılırken, binlercesi de sırada bekliyor.