Torbalı'da anıt heykel krizi

Orjinali Alanya'da bulunan heykelde Atatürk'ün yanında duranların küçük bir kız ve erkek çoçuğu olduğu belirtildi. CHP'li Belediye Başkanı İsmail uygur, heykeldeki kişilerin kendisi ve eşi olmadığını ileri sürdü.

Torbalı'da daha önce belediyenin işlettiği petrol istasyonun yıkılmasıyla açılan alana Atatürk'ün tek başına olduğu heykel dikildi. İlçede yapılan tüm resmi törenler uzun süre burada düzenlendi. İki ay önce anıt buradan kaldırıldı. İlçede, iki ay boyunca Atatürk heykeli yer almadı. 30 Ağustos Zafer Bayramı'nda ise yeniden düzenlenip Atatürk Meydanı adı verilen alana yerleştirilen yeni Atatürk anıtı törenle açıldı. Anıtın kurdelesinin kesilmesinden sonra, üzerindeki bayrağın alınmasıyla ortaya çıkan Atatürk ve iki yanında yer alan kadın ile erkek heykelini görenler şaşkınlıklarını gizleyemedi. Atatürk'ün elinde ‘Nutuk’ yazılı eserini tuttuğu bronzdan yapılmış heykelin yanında elinde Türk bayrağı bulunan bir erkek ile diğer tarafında elinde meşale tutan bir kadının, Torbalı Belediye Başkanı İsmali Uygur ile eşi Afet Uygur'a olan ilginç benzerliği dikkat çekerek şaşkınlık yarattı.

BAŞKAN İDDİAYI REDDETTİ

Heykellerinin boyu 3,75 metre olan, kaidesiyle birlikte yüksekliği 6 metreyi bulan anıtın genişliğinin ise 10 metre olduğu görüldü. Heykelin altındaki kaideye Türk askeri ile köylü kadınları ve erkeklerin Kurtuluş Şavaşı'nda verdiği mücadelenin kabartma olarak resmedildi.

Torbalı'nın kurtuluş günü olan 1 Eylül nedeniyle ilçede düzenlenen fuar alanında dolaşırken DHA muhabirlerinin, eşi ve kendisinin heykelini yaptırdığı gerekçesiyle vatandaşların tepki gösterdiğini belirterek görüşlerini sorduğu Belediye Başkanı İsmail Uygur, bunun doğru olmadığını ileri sürdü. Başkan Uygur,“Burada olan heykel eski olduğu için yenisini yaptırdık. Arkadaşlar bana bir süpriz yapmak istemiş, ama bana benzetememişler. Kesinlikle ben ve eşim değiliz” dedi.

İlçede yaşayan vatandaşlardan Hasan Yıldırım ise, “Başkan ile birlikte büyüdük. Gençliğini biliyorum. Heykellerini yapılanlar kesinlikle kendisi ve eşidir. Hayırlı olsun. Heykelini diktirmesi çok erken olmuş, ondan önce görev yapan belediye başkanlarımız vardı. Onlar yaptırmadı. Büyük cesaret gösterip heykelini diktirmiş, İlçede bu heykel konuşuluyor, büyük tepki var” dedi.

AKP İlçe Başkanı Mahmut Atilla Kaya'nın, heykelin kaldırılması için, bugün kaymakam Nihat Kaynar'a dilekçe ile başvurduğu öğrenildi. AKP gençlik kolları başkanı Ömer Günaydın, “Takdiri Belediye Başkanı'na bırakıyoruz, meydana kendi heykelini diktirmesi yanlış. Kendisine çok benzemesi için heykeltraşa fotoğraf verilerek yaptırıldığını düşünüyoruz” diye konuştu.

Orjinali Alanya'da bulunan heykelde ise, Atatürk'ün yanında duranların küçük bir kız ve bir erkek çoçuğu olduğu belirtildi.

ÇALIŞMA SIRASINDA CANLI MODEL KULLANMIŞLAR

Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Heykel Bölümü'nü 1992 yılında bitiren ve tartışmalara neden olan heykeli yapan 3 heykeltraştan biri olan Zafer Dağdeviren de çalışma sırasında canlı model kullandıklarını belirtti. Sadece erkeğin yüzünü Başkan Uygur'un fotoğrafına bakarak yaptıklarını dile getirdi. Heykeli, heykeltraş arkadaşları Derya Ersoy ve Ali Yaldır ile birlikte 9 aylık bir çalışma sonucu yaptıklarını anlatan Zafer Dağdeviren şunları söyledi:

“Böyle bir projemiz olduğunu başkana ilettik. Kendisiyle görüşüp anlaştık. Heykeli yaparken canlı moddeller kullandık. Eşini hiç görmedik. Heykeldeki erkek ise başkanın yüzünü andırıyor. Yüzünün benzemesi normal. Başkanın yüzü de güzel. Biraz olsun onun yüzünü andırmak istedik. Heykelin anatomosine bakarsanız başka bir tarafı hiç benzemiyor. Zaten kendisinin de bundan haberi yoktu. Projelerin çizimleri var. Heykeli yaparken çıplak modeller kullandık. Önce demirden iskeletini yaptık, ardından çamurla devam ettik. Uzun bir uğraş verdik. Burada amaç Atatürk'ün gençliğe verdiği önemi göstermekti. Alt kısmında bulunan 15 metre uzunluğundaki rölyefte yer alanlar Kurtuluş Savaşı'nı simgeliyor. Başkan da Atatürkçü birisi. Bazı siyasi partilerin leke sürmesine anlam veremiyorum. İlçede iyi çalışmaları var. Heykel 150 bin YTL'ye mal oldu.”

Dağdeviren ayrıca daha önce Konak Belediyesi'ne Montrö Meydanı'ndaki ‘Bir kadının elindeki güvercin tuttuğu ‘Uçan Güvercin’ ve İnciraltı semtindeki Harmandalı oynayen ‘Efe’ heykelini yaptıklarını da söyledi. AKP İlçe Başkanı Avukat Atilla Kaya, Atatürk'ün elinde Nutuk'u tuttuğu, yanındaki erkeğin elinde Türk Bayrağı, kadında ise meşale tuttuğu heykeldekilerin Başkan Uygur ve eşi olmasına tepki gösterdi.

‘ATATÜRK'ÜN MANEVİ ŞAHSİYETİNE HAKARET’

AKP İlçe Başkanı Kaya, bundan sonra törenlerde çelenkleri Başkan'ın heykelinin önüne bırakmayacaklarını belirterek, “Ya tören alanı değiştirilsin ya da Atatürk'ün yanındaki başkanın heykeli kaldırılsın. Dünyanın hiçbir yerinde bir belediye başkanının kendi görev süresinde kendi heykelini diktirdiği görülmemiştir. Başkan bir ilke imza attı. Biz bunu Atatürk'ün manevi şahsiyetine hakaret olarak görüyoruz” dedi. Kaya, ayrıca Kaymakam Nihat Kaynar'a heykelin kaldırılması yönünde dilekçe vereceğini de söyledi.

‘BİZ ANCAK ATATÜRK'ÜN ÖNÜNDE SAYGIYLA EĞİLİRİZ’

Belediyenin DYP'li eski Başkanı Hasan Karaktoklu da Başkan'ın tahrihle dalga geçtiğini söyledi. Karatoklu, “Eğer ben bayramlarda çelenk koyması gereken bir idareci olsaydım, oraya gidip çelenk koymazdım. Biz ancak Atatürk'ün önünde saygı ile eğiliriz. Uygur vatandaştan özür dileyip heykelini kaldırmalı” diye konuştu.

CHP'Lİ ESKİ BAŞKAN: TRAJİ KOMİK

Belediyenin CHP'li eski Başkanı Ertan Ünver ise, konunun üzerinde hassasiyetle durulması gerektiğini söyledi. Bir belediye başkanının kendisi ve eşini heykelini yaptırıp, Atatürk'ün yanına koymasının yanlış olduğunu söyleyen Ünver, “Birisi başkana kızdı ve gitti heykele saldırdı. Bu saldırı İsmail Uygur'a mı yapılmış sayılacak, yoksa Atatürk'e mi? Traji komik bir durum” dedi.

AKP Gençlik Kolları Başkanı Ömer Günaydın ise, “Takdiri belediye başkanına bırakıyoruz, meydana kendini sembol eden ve temsil eden heykeli diktirmesi yanlış. Kendisine çok benzemesi için heykeltraşa fotoğraf verip yaptırmış” diye konuştu.

İlçede oturan vatandaşlardan Hasan Yıldırım, “Başkan ile birlikte büyüdük. Gençliğini biliyorum. Heykeller kesinlikle kendisi ve eşi. Heykelini diktirmesi çok erken olmuş, ondan önce görev yapan belediye başkanlarımız vardı. Onlar yaptırmadı. Büyük cesaret gösterip heykelini diktirmiş, İlçede başkanın heykeli konuşuluyor, büyük tepki var. Heykelini yaptırmakta çok erken davrandı” dedi.

İlçedeki bir yerel gazetenin sahibi Hasan Günaydın da görüştüğü Torbalılar'ın heykelle ve başkanla dalga geçtiğini öne sürdü. Herkesin “Artık biz de kendi heykelimizi yaptıracağız” dediğini anlattı.

‘HEYKELTRAŞLAR SÜRPRİZ YAPMAK İSTEMİŞ’

Torbalı Belediye Başkanı İsmail Uygur ise gösterilen tepkilere bir anlam veremediğini belirterek şunları söyledi:

“Burada olan heykel eski olduğu için yenisini yaptırdık. Heykeltraş arkadaşlar bana bir süpriz yapmak istemiş. Heykeli bana benzetmek istemişler, ama benzetememişler. Ben kimseden heykelimi yapın diye bir istekte bulunmadım. Bu heykeli yapan kişi ilçede yaşıyor. Saçı ve yüzü biraz benzemiş ama, başka benzeyen bir yanı yok. Keşke daha fazla benzeseydi. Eğer ‘Atatürk'ün yanında olan heykele benzemek hoşunuza gitti mi’ diye sorarsanız, ‘Atatürk'ün yanında bayrak sallayan bir genç olmak kimin hoşuna gitmez. Atatürk'ün yanındaki kişiler, kesinlikle ben ve eşim değiliz.”

Torbalı'da konuşulan heykeller ziyaretçi akınına uğrarken, sivil polis ekipleri de anıt çevresinde güvenlik önlemi aldı. Heykellerin kaldırılıp kaldırılmayacağı merak konusu oldu.