Taç Kapı cinayeti
Güncelleme Tarihi:
Antalya Korkuteli’nde Selçuklu beylikler dönemine ait yaklaşık 800 yıllık Alaaddin Cami restorasyonu sırasında taş ustalığının eşsiz örneklerinden Taç Kapı harap edildi. Taç Kapı’nın yerine fabrikasyon taşlarla bambaşka bir yapı kondu. ‘Tarihi cinayet’in acı öyküsü şöyle:
UNESCO’LUKTU
Taş ustalığının en nadide örneklerinden olan Taç Kapı bilimsel literatüre girmeyi başarmıştı. UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne giren Divriği Darüşşifası’ndaki Taç kapıya benzerliği ile dikkat çeken yapı Prof. Dr. Ahmet Çaycı’nın 1994 yılında yazdığı doçentlik tezinde, “Anadolu Selçuklu sonrası ortaya çıkan ve yeni bir arayış içindeki bölgesel hüviyetteki beyliklerin sanat denemesinin nadir örneklerinden biri” olarak nitelendiriliyor.
YENİDEN İHALE
Hürriyet 13 Ocak 2016 tarihinde “Antalya’da restorasyon skandalı” başlığı ile Beylikler dönemine ait 800 yıllık orijinal Taç Kapı’nın sökülerek, taşlarının gelişigüzel etrafa atıldığını ve başında bir görevli bile olmadığını duyurmuştu.
Tarihi kapıya ait taşların parçalanmış vaziyette yığınlar halinde gelişigüzel etrafa dağıldığını görüntülemişti. Kaderine terk edilen tarihi yapıyla ilgili haberden sonra Vakıflar Genel Müdürlüğü soruşturma açmış, Antalya Koruma Kurulu’nun kararıyla kapının söküldüğünü, nitelikli taşların numaralandığını ve depoya kaldırıldığını savunmuştu. Ancak restorasyonu yapan firma işten el çektirildi. Mart ayında da Antalya Vakıflar Bölge Müdürlüğü ‘‘Alaaddin Camisi Onarımı ve Çevre Düzenleme (Portal Kapı ikmal işi)” adı altında yeni bir ihale düzenledi. 14.01.2018 tarihine kadar bitirilmesi şartıyla 480 bin liraya ihaleyi Boyut Grup Restorasyon şirketi aldı. Koruma Kurulu’nca onaylanan proje ile kapı yeniden ayağa kaldırılmaya başlandı.
RESİMDE KALDI
Restorasyonu yerinde incelemek için yeniden Antalya’nın Korkuteli ilçesine gittik. Tarihi caminin kapısında hummalı bir çalışma devam ediyordu. Fabrikasyon küfeki taşları ile restorasyon kriterleri ile uzlaşmayan biçimde duvarların yükseldiğini gördük. Eşsiz güzellikteki Taç Kapı’dan eser kalmamış. Sanat tarihi açısından tarihi kapıya değer kazandıran bezemelerin ve motiflerin pek çoğu artık yok. Statik gerekçeyle sökülüp yeni taşlarla sil baştan inşa edilen kapının orijinalliği tamamen kaybolmuş.
DÖNÜŞÜ YOK
Uzmanlar yıkılmamış, tamamen yok olmamış ve statik problemi olan yapıların sökülüp tüm özgünlüğünün bozulmasının kabul edilemez olduğunu belirterek, strüktür sağlamlaştırma yöntemi ile Taç Kapı’nın özgünlüğü bozulmadan restorasyon yapılıp, etrafı güçlendirilmesi gerektiği görüşünde. Ancak mevcut durumda tarihi kapı giderilemeyecek bir tahribata uğramış durumda.
SÖKERKEN PARÇALADILAR
RESTORASYONDA görevli ustabaşı inşaat çalışmasını şöyle anlattı: ‘‘Çok kötü sökülmüş. Hatta sökülme bile denemez parçalanmış. Taşları aşağıdaki mahalleden bile topladık. Gelişigüzel atılmışlar. Bazılarına numara konmuş ama yapboz gibi bulamıyorsun.
Kapının taşlarını yol kenarına yığmışlar sonra belediye yol çalışması yapınca çoğu kaybolmuş. Bu kapının sökülme şekli de yanlış. Şimdi bulabildiğim taşları yerine koyuyorum. Bulamadıklarımı da yeniden şekil verip üstüne diziyorum. Ancak bu kadar olur. Yarıdan fazlası yok.’’
