Sınıra barış koridoru

TÜRK ve Amerikalı askeri yetkililer arasında yapılan dört oturum sonucu Suriye’nin kuzeyinde Fırat’ın doğusuna denk gelen sınır hattında koordineli ‘güvenli bölge’ kurulmasında mutabakata varıldı. Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, güvenli bölgenin ABD ile tesisi, birlikte koordine edilmesi ve yönetimi için iki ülke en kısa süre içinde Türkiye’de ‘Müşterek Harekât Merkezi’ kuracak. Uzlaşmaya göre Türkiye’nin güvenlik endişelerini giderecek tedbirlerin uygulanmasına hemen başlanacak.

Milli Savunma Bakanlığı’nda iki ülke askeri yetkilileri arasında ilki 23 Temmuz’da yapılan toplantılar 12 günlük aranın ardından 5 Ağustos Pazartesi günü yeniden başlamıştı. Önceki gün ve dün de devam eden toplantılar sonunda varılan mutabakat dün akşamüstü tüm dünya kamuoyuna eşzamanlı olarak duyuruldu. İlk başta dün öğle saatlerinde beklenen açıklama ABD ile koordineli olacağı için aradaki zaman farkı nedeniyle akşam üzerine sarktı. Siyasi otoritelerin onayı alındıktan sonra Türk tarafının açıklaması Milli Savunma Bakanlığı’ndan geldi. ABD Büyükelçiliği de resmi Twitter hesabından aynı açıklamayı İngilizce olarak yaptı. “ABD askeri yetkilileriyle Milli Savunma Bakanlığı’nda 5-7 Ağustos 2019 tarihlerinde yapılan görüşmeler tamamlanmıştır” diye başlayan açıklamada mutabık kalınan üç madde şöyle dile getirildi:

“A- Türkiye’nin güvenlik endişelerini giderecek ilk aşamada alınacak tedbirlerin bir an önce uygulanması,

B- Bu çerçevede, güvenli bölge tesisinin ABD ile birlikte koordine ve yönetimi için Türkiye’de Müşterek Harekât Merkezi’nin en kısa zamanda kurulması,

C- Müteakiben, güvenli bölgenin bir barış koridoru olması ve yerinden edilmiş Suriyeli kardeşlerimizin ülkelerine dönmeleri için her türlü ilave tedbirin alınması konularında mutabık kalınmıştır.”

DERİNLİK VE BÖLGE YÖNETİMİ

Kulislerden sızan bilgilere göre, mutabakatın ikinci maddesine göre ‘güvenli bölge’nin kontrolü Türk ve Amerikalı askerlerin ortak denetiminde olacak. Açıklamada güvenli bölgenin derinliğiyle ilgili bir bilgi yer almadı. Bu konunun önümüzdeki günlerde teknik düzeyde görüşülmeye devam edilebileceği ileri sürüldü. Askeri kulislerde konuşulan iddialara göre derinlik dışında mutabakatta öne çıkan başlıklardan bazıları şunlar:

* İki ülke askerleri ortak devriye yapacak.

* Bölge dışında kalan alandan Türkiye kontrolündeki bölgeye dönük saldırıların önlenmesi için Amerikan birlikleri tedbir alacak.

* Bölgenin insansız hava araçları (İHA) tarafından sürekli kontrol edilmesi için adımlar atılacak.

* Bölgeye TSK unsurlarının sorunsuz yerleşmesi için belirlenen alanlar YPG’li teröristlerden arındırılacak.

* YPG’ye verilen ağır silahlar toplanacak, terör örgütünün silah mevzii, tünel, sığınak, barınak gibi tahkimatları imha edilecek.

* Müşterek Harekat Merkezi, güvenli bölgede faaliyetlerin iki ülke arasında koordinasyon içinde yürütülmesini sağlayacak tedbirler alacak.

Askeri uzmanlar, PYD/YPG’nin sınır hattından çekilmemesi ve Türkiye’ye yönelik tehdit oluşturmaya devam etmesi durumunda TSK unsurlarının Fırat’ın doğusuna her an girebileceğini öne sürdüler. Üçüncü madde uyarınca ise güvenli bölgenin tesisinden sonra ‘barış koridoru’ olacak ve yerlerinden edilmiş Suriyelilerin bu bölgeye geri dönüşü teşvik edilecek.