Sanki gerçek değiller

ANTROPOLOJİ OKUDU

Fotoğrafçılığa, 70'li yıllarda New York'ta bir dergide fotomuhabiri olarak başlayan Lois Greenfield için dans fotoğrafçılığı bir tutku. Yalnızca bale dansçılarını klasik durumlarda çekmenin kendine yetmediğini farkedince, bugünkü kariyerini oluşturacak özgün arayışlara yönelmiş... İşin ‘‘püf noktası’’nın yerden üç metre havada ya da başaşağı olmayı dünyanın en doğal şeyiymiş gibi algılayabilecek dansçıları bulup çıkartmak olduğuna karar vermiş. Sonuçlar ortada...

Zaman ve mekandan soyutlanmış fotoğraflar... Tıpkı birer akrobata benzeyen, ağırlıktan yoksunmuş gibi görünen, gerçeküstü oldukları izlenimini uyandıran dansçılar... Lois Greenfield'in bu birbirinden muhteşem fotoğrafları, ‘‘Uçanlar’’ adı altında 15 Eylül'den itibaren Pamukbank Fotoğraf Galerisi'nde sergilenecek. Dans fotoğraflarıyla dünya çapında bir üne kavuşan Lois Greenfield fotoğrafçılığa, 70'li yıllarda New York kökenli ‘‘Village Voice’’ dergisinde fotomuhabiri olarak başlamış. Antropoloji eğitimi almasına rağmen, ilgi duyduğu sinema ve fotoğrafçılık konularında bir dizi kursa katılmış. Üniversitenin son sınıfına geldiğinde ise artık yoğun bir şekilde foto muhabirliği yapmaktaymış. Önceleri rock & roll gösterileri ve siyasal olayları görüntüleyen Greenfield'ın ele aldığı bir konu da dans. Ama bu konu kısa sürede Greenfield için tutkuya dönüşmüş. Yalnızca bale dansçılarını klasik durumlarda çekmenin kendine yetmediğini de farkedince, özgün arayışlara yönelen Greenfield, diğer fotoğrafçılar gibi Nureyev, Barişnikov gibi dansın önde gelen simaları karşısında büyüleneceğine, farklı bir şeyler yapmaya çabaladığını anlatıyor. Çektiği fotoğraflarda sadece başkasının sanatını görüntülemek istemeyen Greenfield, bu amaçla 80'li yılların başlarında stüdyoda denemeler yapıyor. İşin ‘‘püf noktası’’nın yerden üç metre havada ya da başaşağı olmayı dünyanın en doğal şeyiymiş gibi algılayabilecek dansçıları bulup çıkartmak olduğuna karar veriyor. Dansçılara poz verdirmek ya da belli hareketlerini çekmek yerine, onlardan doğaçlama yapmalarını istiyor. Bu isteğe ayak uyduran dansçılar bedenlerini içinden çıkılması güç, garip biçimlere sokup birbirleriyle sarmaş dolaş oluyorlar. Alt ve üst kavramları yok oluyor. Böylece izleyici, dansçılar karşısında kendi konumunu bir türlü kestiremez hale geliyor.

Bir başka açıdan ise moda fotoğrafçılığının görüş ve yöntemlerinden yararlanan Lois Greenfield'in yapıtları en ince ayrıntıların bile titizlikle işlendiği spor fotoğrafları hissini yaratan yoğun bir atletizm de içeriyor.

Greenfield bu fotoğrafları çekerken, kare formatlı fotoğraf makinesi kullanıyor. Her yanı eşit bir çekim gücüne sahip olan kare format bir bakıma onun ‘‘sahnesi’’ oluyor. Ve stüdyosu bugün, zaman ve mekandan soyutlanmış fotoğraflarla kendilerini çarpıcı bir biçimde tanıtacağına inanan yüzlerce dansçı ve topluluk tarafından ziyaret ediliyor. Lois Greenfield'ın ‘‘Uçanlar’’ adlı sergisi, 24 Ekim'e kadar Pamukbank Fotoğraf Galerisi'nde izlenebilecek.