Referandum sonrası için 4 senaryo

Kıbrıs'ta 24 Nisan Cumartesi günü yapılacak referandumlarda halklar, çözüm konusunda son sözlerini söyleyecek. DoÄŸu Akdeniz Ãœniversitesi'nin, Arı Hareketi'nin desteÄŸiyle deÄŸiÅŸik kesimlerden temsilcileri biraraya getirerek oluÅŸturduÄŸu Kıbrıs Platformu, referandumlardan çıkabilecek sonuçlara iliÅŸkin rapor hazırladı.SENARYO 1: KKTC'DEN EVET, GKRY'DEN EVETBu rapor uyarınca, her iki taraftan da ''evet'' sonucunun çıkmasının Türk tarafı için siyasi ve ekonomik yararlarından baÅŸlıcaları ÅŸunlar:  - Kıbrıs'ın hem Rumların hem de Türklerin ortak yurdu haline gelmesi  - Merkezi devlette siyasi eÅŸitliÄŸin saÄŸlanacak olması  - Uluslararası hukuka dahil olma  - AB üyeliÄŸi  - BelirsizliÄŸin sona ermesi nedeniyle Kıbrıs'ta siyasi, ekonomik ve psikolojik anlamda iyileÅŸme beklenmesi  - Dünyanın diÄŸer çatışmalı bölgeleri için olumlu örnek oluÅŸturulması  - Siyasi, sosyal ve insani ambargoların kalkması  - Türkiye'nin AB ile müzakerelere baÅŸlama konusunda elinin güçlenmesi  - Yerli ve yabancı yatırımcılar için olumlu yatırım ikliminin oluÅŸacak olması  - Türk tarafının fiziki ve sosyal altyapısını geliÅŸtirebilmek içinAB fonlarından yararlanabilecek olması  - Vergi politikalarındaki uyumlaÅŸtırma çalışmaları sonucunda kayıtdışı ekonominin kayda alınabilecek olması.  Kıbrıs Platformu'nun hazırladığı raporda, her iki taraftan da ''evet'' çıkmasının Türk tarafı için siyasi ve ekonomik sakıncaları ise ÅŸu ÅŸekilde sıralanıyor:  - Pek çok KKTC vatandaşının, yıllardır yaÅŸadıkları evlerini terk ederek baÅŸka yerlere taşınacak olması  - Rumlara oranla, uluslararası tanınmışlığı bulunan bir devleti yönetme konusundaki bilgi ve tecrübe eksikliÄŸinin, belli zafiyetlere yol açma riski  - Kurucu devlette çalışacak kiÅŸilerle, federal devlette çalışacak olanlar arasında ekonomik farklılıkların ortaya çıkacak olması  - Bankacılık sektöründe, iki yıllık geçiÅŸ sürecinin ardından önemli kayıplarla karşılaÅŸma riski  - Tahsis arazilerdeki mali sorumluluÄŸun Kıbrıs Türk devletinde olacak olması nedeniyle, kamu maliyesi açısından ciddi sorunlarla karşılaÅŸma riski  - Turizm ve diÄŸer ekonomik tesislerin AB standartlarında olmaması nedeniyle baÅŸlangıçta bu sektörlerde de kayıpların beklenmesi  - Mal ve hizmet dolaşımının serbestleÅŸmesiyle, rekabet gücü yüksekolmayan iÅŸletmelerin zor durumda kalma olasılıkları.  SENARYO 2: KKTC'DEN EVET, GKRY'DEN HAYIR ÇIKMASIKKTC'de ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nde (GKRY) 24 Nisan'da yapılacak referandumların bir diÄŸer olası sonucu da KKTC'den ''evet'', GKRY'den ise ''hayır'' yanıtlarının alınması.  DoÄŸu Akdeniz Ãœniversitesi'nin toplumun farklı kesimlerinden temsilci ve yetkilileri bir araya getirerek oluÅŸturduÄŸu Kıbrıs Platformu, referandumlardan çıkabilecek dört farklı sonucu deÄŸerlendirdiÄŸi raporunda, bu seçeneÄŸin Türk tarafı için siyasi ve ekonomik anlamda olumlu sonuçlarını ÅŸu ÅŸekilde belirtiyor:  - DoÄŸrudan uçuÅŸlar, ihracat sertifikaları, posta iÅŸlemleri ve dış yatırımlar konusunda yeni açılımların ortaya çıkabilecek olması  - KKTC'nin AB'nin çeÅŸitli fonlarından sivil toplum düzeyinde yararlanabilecek olması  - Türkiye'nin AB ile müzakerelere baÅŸlaması konusunda olumlu bir hava yaratılması.  Raporda, KKTC'nin ''evet'', GKRY'nin ''hayır'' demesi durumunda Türk tarafı için doÄŸabilecek sakıncalara iliÅŸkin tespitler de ÅŸu ÅŸekilde:  - Adada tam bir barışın saÄŸlanamamasının yaratabileceÄŸi siyasi istikrarsızlık riski  - Uluslararası toplumun konuya iliÅŸkin ilgisinin azalması tehlikesi  - KKTC ile GKRY arasında son dönemde baÅŸlayan iliÅŸkiler ve güven ortamının zedelenmesi olasılığı.  Raporda, ikinci senaryonun gerçekleÅŸmesi durumunda, KKTC'nin ve Türkiye'nin özellikle AB nezdinde diplomatik giriÅŸimlerini yoÄŸunlaÅŸtırması gerektiÄŸi de vurgulanıyor.  SENARYO 3: HER Ä°KÄ° TARAFTAN DA HAYIR YANITININ ÇIKMASIDoÄŸu Akdeniz Ãœniversitesi'nin raporunda, her iki taraftan da ''hayır'' yanıtının gelmesinin Türk tarafı için olumlu ve olumsuz yönlerini ÅŸu ÅŸekilde belirtiyor:  Olumlu yönler;  - Barış süreci uzamakla birlikte, her iki taraf açısından önerilen modelin rasyonel olarak incelenmesi, toplumlar tarafından benimsenmesi ortaya çıkabilir. Farklı çözüm araÅŸtırılmasına yol açılabilir  - Bireyler davranışlarını Annan planındaki mülkiyet düzenlemeleri çerçevesinde düzenleyebilirler  - Annan planında öngörülen mülkiyet rejimine geçiÅŸte yaÅŸanabilecek servet kaybı maÄŸduriyeti önlenebilir.  Sakıncalar; - Siyasi izolasyon devam edebilir  - Türkiye, AB sürecinde zorluklarla karşılaÅŸabilir  - KKTC hükümetinde sıkıntılar yaÅŸanabilir  - Mal-mülk konusundaki belirsizlikler nedeniyle yatırımlar durabilir  - Bankacılık ve finans sektöründe sıkıntılar olabilir.  Raporda, bu senaryonun hayata geçmesi durumunda, KKTC ile Türkiye arasındaki siyasi yakınlaÅŸmanın devam edeceÄŸi, Kıbrıs Rum kesiminin ABüyesi olması nedeniyle, Kuzey Kıbrıs'ın Güney Kıbrıs'a entegrasyonu yönündeki baskıların artabileceÄŸi de belirtiliyor.  SENARYO 4: GKRY'DEN EVET, TÃœRK TARAFINDAN HAYIR ÇIKMASIKKTC'de ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nde (GKRY) 24 Nisan'da yapılacak referandumların bir diÄŸer olası sonucu da GKRY'den ''evet'', Türk tarafından ise ''hayır'' sonucunun çıkması.  Bu rapor uyarınca, GKRY'den ''evet'', Türk tarafından ''hayır'' yanıtlarının alınmasının Türk tarafı için sonuçları, ÅŸu ÅŸekilde sıralanıyor:  - Kıbrıs, Kıbrıs Cumhuriyeti kimliÄŸiyle AB üyesi olur, KKTC kesiminde Topluluk müktesebatı uygulanmaz  - Annan planı hukuken yok kabul edilir, Kıbrıs sorunu tamamen AB kapsamına girer  - Türkiye AB sürecinde sorunlarla karşılaÅŸabilir  - 1 Mayıs'tan sonra Kıbrıslı Türkler AB vatandaşı olma hakkı kazanır, kimlik ikilemi doÄŸar, ekonomik güçlükler dikkate alındığında kiÅŸisel çıkış arayışları artar  - KKTC'nin dünya ekonomisinin dışında kalma süreci hız kazanır  - Adadaki Türk askeri varlığı, Türkiye ile AB arasında yeni bir sorun kaynağı olabilir.  Â