Ponzi sistemi nedir? Ponzi sistemi nasıl çalışıyor?
Güncelleme Tarihi:
Ponzi sistemi pek çok hayatı karartmaya devam ediyor. Piramit satış ve internet matriksi ile benzerlik gösteren ponzi sistemi, günümüzde de etkisini koruyor. Ponzi sistemi çalışma prensibi hakkında detayları merak eden pek çok kişi, internet üzerinden araştırılmaya devam ediyor. Peki, Ponzi sistemi nedir ve ne anlama gelmektedir? İşte, Ponzi hakkında bazı bilgiler
Ponzi sistemi, yasal gibi görünen ancak çökmeye mahkum olan sözde 'kazan kazan' sistemidir. Geçmişi 20. Yüzyılın başlarına dayanan Ponzi sistemi, farklı yöntemlerle sürekli olarak gün yüzüne çıkmıştır. Ponzi sistemi, yeni üye bulunamadığı takdirde çöküş aşamasına geçmekte ve üyelerin ödeme işlemleri gerçekleştirilememektedir. İşte, Ponzi sisteminin ortaya çıkması ve gelişmesi hakkında bazı bilgiler
PONZİ SİSTEMİ NE DEMEK?
Ponzi sistemi, İtalyan Charles Ponzi tarafından geliştirilen bir dolandırıcılık yöntemidir ve bu nedenle onun adıyla anılmaktadır. Charles Ponzi, ülkeler arasında değişim yapılabilen posta pullarının (reply coupon) bu ülkelerdeki fiyat farklılıklarından istifade ederek kar elde ettiğini duyurarak; Aralık 1919 da 150$ olan varlığını,Temmuz 1920 'de toplam 9 milyon dolara çıkardı.
Ağustos 1920 de sistem çöktüğünde Ponzi'nin yaklaşık 20 bin yatırımcıdan topladığı 10 milyon $ 'dan geriye sadece 30$ lık kupon kalmıştı. Ponzi düzeni, yasal gibi görünen bir yatırım aracına katılım ile kısa sürede yüksek oranda getiri sağlanacağı vaadine dayanmaktadır.
Dolandırıcı,toplanan paranın bir kısmını ilk katılımcılara geri ödemede kullanırken ,bir kısmını kendine ayırmakta ,ortaya çıkan fark yeni katılımcılara giderilmeye çalışılmaktadır. Yeterli sayıda yeni katılımcı bulunamaması durumunda da sistem çökmektedir. Sistemin çalışması için kilit nokta,insanların satın alacağı bir fikrin sunulmasıdır.
Bu fikir sözde "forex yatırımı"olabileceği gibi Amerikalı Amtel Telekomünikasyon Araçları Kiralama Şirketi örneğinde olduğu gibi "telefon kiralama",Türkiye'deki banker kastelli örneğinde olduğu gibi "mevduat sertifikası" ya da Bernard Madoff örneğinde olduğu gibi "Sahte tahvil" ve "sahte hedge fonu "olabilmektedir.
PONZİ SİSTEMİNİN BİR DİĞER BENZERİ: PİRAMİT SATIŞ
İlan, e - posta ve diğer tanıtımların yanı sıra, arkadaş çevresinin ısrarı ile kişilere yeni katılım sağlamaları halinde kısa sürede yüksek getiri sağlayabilecekleri vaat edilmektedir.Türkiye de "Titan Saadet Zinciri" olarak da bilinmektedir."Piramit satış sistemleri" tüketicinin korunması hakkında Kanun'un 80'inci maddesiyle yasaklanmıştır.Yargıtay da kararlarında bu sistemi işletenlerin yüksek sesli müzik ve alkışlı organizasyonların yanı sıra matematiksel işlem ve tablolarla üyelerin doğru karar verme yeteneklerini etkiledikleri gerekçesiyle bu sistemin bir dolandırıcılık olduğuna hükmetmişlerdir.
"Ponzi dolandırıcılığıyla" oldukça benzer olan "piramit dolandırıcılığı" nın da devamı sürekli bir şekilde sisteme katılımcı dahil edilmesi esasına dayanır.
.iki dolandırıcılık arasında ki en temel fark ise "Ponzi" de getirinin yasal olarak bilinen bir yatırıma dayandığı ifade edilirken "Piramit" te kazanç için temel şart sisteme katılımcı dahil edilmesidir.
PONZİNİN KARDEŞİ İNTERNET MATRİKSİ
Piramit sistemine benzer bir şekilde çalışmaktadır.İnternet üzerinden bir ürünün alınmasının ardından mağdur."ücretsiz hediye" bekleme listesine alınmaktadır. Bu dolandırıcılık türü de Ponzi ve Piramit dolandırıcılığı gibi sisteme sürekli katılım öngörmektedir.