Perdeler 'buruk' açılıyor

Uluslararası Tiyatro Enstitüsü (ITI) Türkiye Merkezi Başkanı Refik Erduran, yaptığı açıklamada, her yıl 27 Mart’ta perdeler açılmadan önce okunan bildiriyi, bu yıl tiyatroya hakettiği ilgiyi göstermeyen Kültür ve Maliye Bakanlıkları ile medyayı protesto etmek amacıyla hazırlamayacaklarını söyledi.

Sadece, bildiriyi hazırlamama gerekçelerinin yer aldığı bir duyuruyu, tiyatrolara göndereceklerini anlatan Erduran, bunun tiyatrolarda oyunlardan önce okunup okunmamasının kendi takdirleri olduğunu söyledi.

Her yıl 27 Mart Dünya Tiyatro Günü dolayısıyla tiyatro alanında faaliyet gösteren bir kişinin yazdığı mesajı kamuoyuna sunduklarını hatırlatan Erduran, bu yılki protestonun gerekçelerini şöyle açıkladı: "Kültür ve Maliye bakanlıkları, Türk tiyatrosunun gelişip dünyaya açılması için katkılar sağlamakla görevli merkezimize karşı yasal yükümlülüklerini yıllardan beri yerine getirmiyor. Bakanlar Kurulu kararında öngörülmesine rağmen, Genel bütçeden kuruluşumuza bir lira bile verilmiyor. İşler kişisel katkılarla yürütülüyor. Uluslararası yükümlülüklerimizi bu yoldan yerine getirme olanağı artık kalmadı. Medya tiyatroya karşı çok ilgisiz. Medya kuruluşlarımız magazin ucuzlukları dışında sahne sanatlarına hiç ilgi göstermiyorlar. Tiyatrolarımız da seyircimizle yoğun heyecan ve bilinç bağları kuracak özgün ürünleri yaratma çabasından uzak kalmayı sürdürmekteler. Bu ortamda bu yıl herhangi bir kutlama gösterisine katkıda bulunmak istemiyor, mesaj yazımını bir sanatçımızdan rica etmek yerine ilgililere kendi adımıza sesleniyoruz."
    Â
GELENEK BOZULUYOR 

Uluslararası Tiyatro Enstitüsü (ITI) 1947 yılında dünyanın çeşitli yerlerindeki tiyatro adamlarını buluşturmak ve ortak çalışmalar yapmaklarını sağlamak amacıyla UNESCO’ya bağlı bir alt kuruluş olarak oluşturuldu.

Paris’te başarıyla sürdürülen bir tiyatro festivalinin açılış tarihi olan 27 Mart’ı Dünya Tiyatrolar Günü olarak belirleyen enstitü, 1962 yılından itibaren de her yıl dünya çapında bir sanatçının yazdığı bir bildirinin aynı gün yayınlanıp dağıtılmasına başladı. İlk dünya tiyatro günü bildirisine 1962 yılında Jean Cocteau’nun imza attığı uygulama kapsamında, Arthur Miller, Pablo Neruda, Richard Burton, Eugene Ionesco gibi ünlüler de yer aldı.

Bu uygulama 1977 yılından sonra değişti ve enstitü üyesi her ülkenin, kendi bakış açısından Dünya Tiyatrolar Günü’nü değerlendirdiği, tiyatro ile ilgili kendi sorunlarını dile getirdiği birer bildiri hazırlaması kararlaştırıldı. Böylece her üye ülke 1978’den itibaren kendi bildirisini yayınlamaya başladı. Türkiye’de Muhsin Ertuğrul, Haldun Taner ve Bedia Muvahhit ilk bildirilere imza attılar.
        Â
ATÇ'DEN ALTERNATİF BİLDİRİ

Amatör Tiyatrolar Çevresi (ATÇ), 27 Mart Dünya Tiyatro Günü dolayısıyla yazar Orhan İyiler’in kaleme aldığı bir bildiriyi yayımladı. İyiler, bildiride, tiyatronun, Grek’de Phrynuchus’un elinde yavaş yavaş doğduğunu belirterek, Atinalı yayılmacı yöneticilerin, halkı uyaran, yöneticileri eleştiren tiyatrodan korkarak, Phrynuchus’un oyunlarına yasak koyduklarını ve "Milet" oyunu yüzünden kendisini bin drahmi para cezasına çarptırdıklarını ifade etti. Aynı nedenle Aiskhulos’un Atina’dan atıldığını, yurttaşlıktan çıkarıldığını, Euripides’in gizemli bir biçimde öldürüldüğünü, Aristophanes’in oyunlarının yasaklandığını hatırlatan İyiler, bütün bunların tiyatronun "politik bir başkaldırı" olmasından kaynakladığını söyledi. İnsanlığın terk edilmiş yalnızlığına tüm sanatlardan önce tiyatronun koştuğunu, insan acısını haykırmanın tiyatronun doğasında bulunduğunu ifade etti.

ULUSLARARASI BÄ°LDÄ°RÄ° HÄ°NTLÄ° YAZAR KARNAD'DAN

Bu yıl 27 Mart Dünya Tiyatro Günü'nün uluslararası bildirisini Hintli oyun yazarı Girish Kanrad hazırladı.

Karrad bildirisinde dünyada tiyatro üzerine yazılmış en eski inceleme kitaplarından biri olan ve M.Ö 3'ncü yüzyıla uzanan bir geçmişi bulunan Natyasastra'nın tiyatronun doğuşunu anlatan bölümüyle başladı.