Ortadoğu'daki karmaşa piyasaları altüst etti

Küresel ekonominin nabzı EKONET'te atıyor      �             �

    �

Tunus’ta başlayan ve son olarak Libya’ya sıçrayan isyan hareketleri petrol fiyatlarının son 2.5 yılın en yüksek seviyesine çıkardı, doğalgaz fiyatları yükselişe geçti. Enerji maliyetlerinin ve enflasyon rakamlarının artması, yatırımcıları oldukça huzursuz etmiş durumda.

Petrol fiyatları şu anda küresel ekonomik durgunluğun başlangıcından bu yana görülmeyen bir seviyeye ulaşmış durumda. Fiyatlar şu anda Suudi Arabistanlı yetkililerin son aylar için belirlediği hedeften en az 20 dolar daha yüksek Bu durum önde gelen petrol üreticilerini tatmin etse de, küresel ekonomik krizin etkilerini hafifletmeye yetecek gibi görünmüyor.

ABD ve dünyanın gelir kalanında yeterli miktarda petrol ve doğalgaz bulunsa da, ABD’li tüketiciler bir galon (4.55 litre) benzin için 3.17 dolar ödüyor. Geçtiğimiz yıla oranla tüketicilerin 0.50 sent daha fazla ödediği belirtilirken, yaz aylarının gelmesiyle bu miktarın 3.50 dolara çıkabileceğine işaret edildi.

Arap dünyasında yaşanan protestolara yönelik endişeler, Dow Jones Sanayi Endeksi’nin 178.46 puandan, 12,212.49 puana düşmesine neden oldu. Standard&Poor 500 ise 27.57 puandan 1,315.44 puana geriledi. Nasdaq ise yüzde 2.74 kayıpla, 77.53 puandan 2,756.42 puana geriledi.

Avrupa ise güne düşüşle başladı. Gelişmelerin etkisiyle, İngiliz FTSE 100, Fransız CAC 40 ve Frankfurt DAX endeksleri, Çarşamba sabahında işlemlerde yüzde 1'e yakın değer kaybı yaşadı.  �

Yatırımcıların Kuzey Afrika ve Ortadoğu'daki gelişmelere yönelik gösterdiği tepkiler, doların diğer para birimleri karşısında değer kaybetmesine neden oldu. Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) enflasyonla mücadele etmek için gerekirse faizleri yükseltebileceğini açıklamasıyla birlikte dolar karşısında yükseldi ve euro/dolar paritesi 1.37 direnç sınırının üzerine çıktı.

Altının onsu ise güvenli liman arayışındaki yatırımcılar sayesinde yine 1,400 dolar sınırını geçti.

OPEC DEVREYE GİREBİLİR

Suudi Arabistan Petrol Bakanı Ali el Naimi piyasaları rahatlamak için Salı günü bir açıklamada bulunarak, Petrol İhraç Eden Ülkelerin (OPEC) piyasalarda gerileme yaşanmaması için daha fazla petrol üretmesi gerektiğine dikkat çekti.  

Libya’da yaşanan politik kriz yüzünden, petrol üretimi günlük 500 bin varil azalmış durumda. Bu, Libya’daki üretimin sadece küçük bir kısmını temsil etse de, yabancı petrol şirketlerinin teker teker faaliyetlerini durdurması ve limanların kapatılması, üretimin çok daha fazla azalacağına işaret ediyor.

Naimi, “OPEC gerektiği zaman daha fazla tedarikte bulunmaya hazır… Endişe ve korku mevcut ancak şu an bir petrol sıkıntısı yok” dedi.

Libya’nın ihraç ettiği petrolün yüzde 85’inin alıcısı olan Avrupa, şu an yaşanan karmaşa ortamından en çok etkilenmiş ülke durumunda.

New York’ta ise Mart ayı ABD ham petrol fiyatları yüzde 8.6 artarak, varil başına 93.57 dolara çıktı. Nisan ayı içinse yüzde 6.4 artışla varil fiyatı 95.42 dolar oldu. Avrupa’da ise ham petrol fiyatı yüzde 4 artarak 105.78 dolara çıkmış durumda.

Bu arada, AFP haber ajansı, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) başkanının, “Petrol fiyatlarının artışı küresel havayolları için çok büyük bir zorluk yaratacak” sözlerini geçti.

*Bu yazı New York Times'ta "Oil Soars as Libyan Furor Shakes Markets" başlığıyla yayımlanan haberden derlenmiştir.