Ölüm 250 km hızla geldi

Avrupa'da peş peşe çığ felaketleri yaşıyor. Fransa'nın ardından Avusturya Alpleri'nde saatte 250 km hızla yol alan dev bir kar tabakası, bir köyü yerle bir etti. 16 kişi öldü, 10'u çocuk olan 31 kayıptan da umut kesildi. İsviçre'de ise çığ kurbanlarının sayısı ise 7'e yükseldi.

SON 50 yılın en karlı kışını yaşayan Avrupa'da çığ faciaları birbirini izliyor. Önceki gün Avusturya'nın Tirol bölgesindeki bir kayak merkezinde meydana gelen çığ felaketinde ölenlerin sayısı 10'a çıktı. 32 kişinin ise hálá kayıp olduğu sanılıyor. İsviçre'de hafta sonundan bu yana 8 kişinin çığ felaketine kurban gitmesinin ardından Avrupa'da yılbaşından bu yana çığdan ölenlerin sayısı 60'ı geçti.

Son çığ felaketi Avusturya'nın batısında İsviçre sınırı yakınlarındaki Paznaun Vadisi'ndeki Galtür kayak merkezinde meydana geldi. 500 metre genişliğindeki kar kütlesi, korkunç bir gürültü ve basınçla Galtür'ün büyük bir kısmını ezdi geçti. Çığda kilise yakınlarındaki dört pansiyon, bir mağaza, itfaiye binası yerle bir oldu. Kötü hava şartları nedeniyle Avusturya ordusuna bağlı kurtarma ekipleri ancak dün bölgeye ulaşabildi. Şimdiye kadar karın altından 16 ceset çıkarıldı. Kar altındakilerin sağ çıkarılma olasılığı giderek azalırken, evlerde bulunanların hava boşlukları nedeniyle kurtulma şanslarının daha fazla olduğu belirtiliyor.

Avusturya'nın Salzburg kenti yakınlarındaki bir merkezde meydana gelen çığ faciasında da 35 yaşında bir kadın öldü. Geçen pazar günü çığ faciasının yaşandığı İsviçre Alpleri'nde de 6 ceset daha çıkarıldı. Ölü sayısı 8'e yükseldi. Romanya'ın Karpat Dağları'nda yaşanan çığ felaketi de 2 öğrencinin hayatına mal oldu. Avusturya, İtalya ve İsviçre bir süredir çığ felaketlerine karşılık alarma geçmiş durumda. Kötü hava şartları nedeniyle Avusturya'nın Tirol ve Vorarlberg bölgelerindeki kayak merkezlerinde 10 bin kişinin, İsviçre'nin de Klosters ve Davos kayak merkezlerinde yarısı turist 40 bin kişinin mahsur kaldığı belirtiliyor. Fransa'yı İtalya'ya bağlayan Mont Blanc tünelinin bağlantı yollarının da çığ felaketi yüzünden kapalı olduğu bildirildi.

Fransa'da beyaz Pompei

Fransa'nın Chamonix bölgesinde geçen hafta 12 kişinin ölümüne, birçok kişinin de yaralanmasına sebep olan ‘‘beyaz ölüm’’ 2400 metrelik Pecleret Dağı'ndan indi. Yumuşak kar, önünde bir kar bulutu oluşturarak vadiye kadar kaydı. Çukurdaki asfalt yolu da aşarak karşı tepenin yamacına, yokuş yukarı, tırmandı. 150 ile 200 km hıza ulaşarak önüne çıkan ağaçları kökünden söktü. Çığın dev kütlesinin önünde sıkışan havanın oluşturduğu basınç, karşı sırttaki evleri bomba gibi havaya uçurdu. Sonra, 6 metrelik bir kar örtüsü oluşturarak bütün vadiyi örttü.

Çığ nasıl ortaya çıkar?

Bol kar yağışı olduğunda, taze kar tabakasının alttaki eski tabakayla iyi kaynaşmaması sonucu,

Rüzgárın kaldırdığı büyük bir kar kitlesinin aşağı inerek alttaki kar tabakası üzerinde kayması sonucu

Bir hayvan veya kayakçının oynak kar tabakasını çiğne-yerek harekete geçirmesi sonucu çığ oluşabilir.

Çığın oluşumuna etki eden faktörler

ARAZİ: eğim ne kadar fazlaysa, tehlike o kadar büyüktür. Yüzde 30'luk bir eğim çığ oluşumu için yeterlidir. Gölgede kalar sırtlarda çığ tehlikesi (güneş görenlere nazaran) fazladır.

TAZE KAR: Taze kar tabakası ne kadar kalınsa, çığ tehlikesi o kadar büyüktür. Kötü hava şartlarından sonra güneşin açtığı ilk gün çok risklidir.

FIRTINA: Kar fırtınası olduğunda, kar tanecikleri döne döne uçuşur ve rüzgársız sırtlarda birikir. Tepe üstlerinde dalga şeklinde birikmiş kar, alttaki sırtta çığ tehlikesini gösterir.

KAR TABAKASI: Karın tabaka halinde kaydığı yerlerden uzak durmak gerekir. Dipten gelen boğuk sesler de tehlike işaretidir.

ISI: Kar yağışından sonra ısı birden düşerse, yeni kar tabakası alttakine iyi işleyemez. Hava ısındığında da kar gevşer ve tehlike artar. Bu nedenle baharda daha çok çığ olur.

Kaç tip çığ var?

TOZ ÇIĞ

En çok rastlanan çığ tipi. Toz kardan oluşan bu tip çığlar, saatte 400 km hıza erişebilir ve yarattığı hava basıncı ile büyük zarar verir.

TABAKA ÇIĞ

Sert ve ezilmiş kardan oluşur. Önceden tahmin edilmesi çok zordur ve en ufak titreşimde ortaya çıkabilir.

AĞIR KAR ÇIĞI

Nemli ve eski kardan oluşur, çok ağır kitleleri harekete geçirir ve genellikle kış mevsimi sonunda görülür.