Nükleersiz bir dünya olmamalı
Güncelleme Tarihi:
Barack Obama nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya istiyor. ABD, Birleşmiş Milletler’in (BM) Pazartesi günü New York’ta başlayan nükleer silahların yayılmasının önlenmesi konferansında 'küresel çapta sıfır' fikri için ısrar edecek. Obama, bu görüşünü bir yıl önce ortaya attı.
Güzel sözlerdi, ancak ben Obama’nın bu sözlerinde samimi olmadığını umuyorum. Nükleer silahlardan arınmış bir dünya fikri imkansız bir rüya olabileceği gibi imkansız bir kabus da olabilir.
Obama’nın bu hedefi önemli çünkü nükleer silah konusu bir kez daha küresel siyasetin gündeminin ortasına oturdu. Pazartesi günü, önce İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın, sonra da ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın kürsüye çıkmasıyla New York’ta bir propaganda savaşı başladı.
ÖNCELİK İRAN
ABD’nin en büyük ve acil önceliği İran’ın nükleer füze geliştirmesini önlemek. İranlılar ise daha ağır BM yaptırımlarını savuşturmaya ve sivil amaçlarla olduğunu savundukları programlarında ilerlemeye çalışıyor.
ABD’nin İran’ın propagandası karşısında taktiksel bir adım atarak, etik açıdan üst konuma yerleşmiş, dahası, NPT’nin imzalanmasından bu yana BM çatısı altında süregelen karmaşık nükleer diplomasideki yerini de sağlamlaştırmış oluyor.
Bununla birlikte nükleer silahlardan gerçekten arındırılmış bir dünya, tehlikeli bir yer olacaktır. Dünyanın nükleer silahlar nedeniyle 1945'ten bu yana barış içinde yaşadığı savını kimse kanıtlayamaz. Ancak nükleer silah sahibi devletlerin birbirleriyle çatışmasının akla bile getirilemeyecek kadar tehlikeli olduğu düşüncesi en makul açıklamayı getiriyor.
Nükleer silahlardan tamamen arındırılmış bir dünyada büyük güçlerin aralarında savaşa tutuşması bir kez daha söz konusu olacak. Böyle bir dünya aynı zamanda karşılıklı şüphenin de etkili olduğu bir yer haline gelebilir. Rakip ülkenin elinde silah olduğunu bilmenin yarattığı güvenin yerini birilerinin gizli saklı bir yerlerde silah geliştirdiği korkusu alabilir.
Nükleer silahlar olmazsa, dünyanın en güçlü devletleri geleneksel, kimyasal ve biyolojik silahlara daha fazla yatırım yapacak, bu da dünyayı daha tehlikeli bir yer haline getirecektir.
Neyse ki nükleersiz dünyanın taraftarları bile bu gelişmenin yaşanmasının çok zor olduğuna inanıyor. Uzmanlar Tayvan, Keşmir, Filistin ve Kafkasya’da sorunlar çözülmedikçe, sekiz nükleer silah sahibi devletin ellerindeki cephaneliği imha etmeyeceğini ifade ediyor.
Bu durumda sorulacak şöyle bir soru var: Eğer nükleer silahlar barışın sağlanması için bu kadar etkiliyle, o zaman İran’ın silah sahibi olmasını neden engelliyoruz? İran’ın elindeki bir silah Ortadoğu barışına katkıda bulunamaz mı?
Elbette bu BM’nin siyasi doğrucu ortamında savunulması zor bir fikir. Dolayısıyla küresel nükleer silahsızlanmaya inanıyormuş gibi görünmek Batı’nın ikiyüzlülüğünün bir parçası olabilir.
*Bu makale Financial Times gazetesinin uluslararası ilişkiler ve dış politika analisti Gideon Rachman'ın 3 Mayıs 2010 tarihli köşe yazısından alınmıştır.