NATO'da istediğimiz oldu

AB'nin oluşturduğu ve Türkiye'nin karar mekanizmasında dışlandığı Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği'nde Türkiye'nin dediği oldu. Türkiye, her karar aşamasında NATO'dan onay ve yetki talebinde bulunması kararını çıkarttı.

AVRUPA Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK) konusunda Türkiye'nin istediği oldu ve AB'nin AGSK ile ilgili her karar aşamasında NATO'dan izin alması karara bağlandı.

NATO ile AB arasındaki ilişkiler konusunda aylardan beri süren tartışmalar, önceki gece Türkiye'nin istediği yönde noktalandı ve NATO'nun AGSK üzerinde sürekli ve her aşamada kontrol olanağının bulunması kararlaştırıldı. Yeni alınan karar ve NATO'da varılan uzlaşma, müttefiklere AGSK üzerinde ‘sürekli ve her aşamada kontrol imkanı’ getiriyor.

Böylelikle NATO üyesi olan Türkiye, AGSK'nın tüm faaliyetlerini kontrol etme imkanına sahip oldu. Bu kararların AB'ye NATO Genel Sekreteri George Robertson tarafından iletileceği ve AB ile pazarlık yapılmayacağı belirtildi. NATO içindeki uzlaşmanın ‘kolay olmadığını’ belirten NATO kaynakları, AB'nin karşı önerilerine ‘kapalı’ kalacaklarını bildirdiler.

KURALLI TEMASLAR

Tartışmaların ilk aşamasında genelde ‘sessiz’ kalmayı tercih eden NATO, böylece AB üyesi olmayan ancak NATO üyesi olan Avrupalı müttefiklerin çıkarlarını koruyan bir yaklaşımı benimsemiş oldu. NATO bünyesinde yapılan toplantılarda AGSK konusunda AB'ye karşı izlenecek tavır belirlenirken Türkiye'nin tavrı ‘etkili’ oldu. AGSK konusundaki gelişmelerden son derece rahatsız olan Türkiye, müttefiklerini ikna etti. Önceki gece varılan anlaşmaya göre AB, AGSK bünyesinde yapacağı her türlü operasyon için NATO'dan onay ve yetki talebinde bulunacak. NATO çevreleri alınan bu kararla, AB bünyesinde ‘engellenemeyen gayrıresmi temasların yerini resmi ve kurallı temaslara bırakacağını’ belirttiler.

AGSK NASIL DOĞDU?

Avrupa Birliği'nin 1999 Aralık ayında düzenlenen devlet ve hükümet başkanları düzeyindeki Petersberg zirvesinde 60 bin askerlik bir ivedi müdahale gücü kurmayı kararlaştırmıştı. Bu askeri gücün, insani yardım operasyonu, doğal afetler ve açlık bölgelerinde operasyon düzenlemek, üçüncü ülkelerde sivil ayaklanma ve iç savaş gibi durumlarda AB vatandaşlarının hayatını kurtarmak amacıyla düzenlenecek operasyonlar ve barış operasyonu adı verilen görevler gibi, sınır koruma, çatışma bölgelerinde tarafları ayırmak ve barış operasyonları düzenlemek gibi görevlerde kullanılacağı bildirildi. AB, Haziran ayında gerçekleştirdiği Feira zirvesinde, 2003 yılında bu gücün hazır olmasını benimsedi. Ancak AGSK kararlarında NATO üyesi olan ancak AB üyesi olmayan 6 Avrupa ülkesi dışlandı. Bu ülkeler arasında bulunan Türkiye, AB'ye bayrak kaldıran tek ülke oldu. Ve Türkiye sonunda istediğini elde etti.