Merak edilen 10 soru 10 cevap

2000 Yılı Problemi nedir?

Sistemlerde tarihle ilgili bilgiler tutulurken, yılın 4 rakam yerine 2 rakamla gösterilmesi nedeniyle 2000 Yılı'nda oluşabilecek hatalar 2000 Yılı Problemi olarak tanımlanıyor. Programcılar bilgisayarlarda hızlı işlem yapabilmek ve yer tasarrufu sağlayabilmek için yılı iki haneli göstermişler. 2000'de 00 şeklinde bir yazılım doğacak. Tarih hesaplarında bilgisayarlar yılı 2000 değil, 1900 olarak algılayacaklar.

Günlük yaşam nasıl etkilenecek?

Asansörde kalabilirsiniz, çek-senet işlemleri aksayabilir, vergi daireleri randımanlı çalışmayabilir, barkod sistemleri etkilenebilir, cep telefonları, bankamatikler, taksimetrelerde geçici bozukluklar yaşanabilir, polis kayıtlarında hata olabilir, emeklilik hesapları şaşabilir, 1 Ocak 2000'de doğacak çocukların nüfus işlemleri aksayabilir.

Cep telefonunda yada faksta tarihin 00 yazmasının ne sakıncası olabilir?

Cep telefonunuzun yada faksın tarihi 00 yazması teknik olarak bir sorun. Ancak sisteminiz telesekretere bağlı çalışıyorsa sorun büyüyor. Çünkü telefon mesajları tarihe göre kaydediyor. Küçük rakamı öne koyduğu için sorun olacaktır. Sorunun çözümü teknik değil iş uyumundan geçiyor.

Sorundan etkileneceğini düşünenler ne yapmalı?

Hukuksal çözümden önce kişisel bazda yapılması gerekenler var. Şirketlere yazı yazarak 2000 sorunu konusunda neler yapıldığı öğrenilebilirsiniz. Kurumlar müşterilerinin hassasiyeti doğrultusunda çözüm arayışına girecektir.

Yurtdışında bu konuda açılmış ve sonuçlanmış davalar var mı?

İlk dava ABD'de tüketici lehine sonuçlandı. Bir süpermarkette, son kullanma tarihi 2000 ve sonrası olan kredi kartları tüm bilgisayarları kilitlemeye başladı. Market sahibi, yazar kasa ve bilgisayar üreticisi firmayı, müşteri kaybettiği gerekçesiyle dava etti. 250 bin dolar tazminat almaya hak kazandı. ABD'de, benzeri konularda açılmış 30’un üzerinde dava bulunuyor.

Askeri savunma sistemleri ve nükleer reaktörler nasıl etkilenecek?

Örneğin erken uyarı sistemleri, uçaklarda ve taşıtlarda bulunan uydu ile yer belirlemeye yarayan GPS sistemleri, anabilgisayar sistemleri, tüm iletişim aygıtları gibi. Genelkurmay sorunun çözümü konusunda çalışıyor. Nükleer reaktörlerin kendisinde sorun yok, ancak onların çalışmalarını düzenleyen çevre birimleri riskli.

Neden merdivenleri kullanmak zorunda kalacağız?

Bir asansörün çalışma sistemi basit bir bilgisayar programı ile gerçekleşiyor. Asansörü kontrol eden bilgisayar programı ‘‘Y2K sendromu’’na hazırlıklı değilse, 6 Ocak 2000 tarihinde asansörü 6 Ocak 1900 Cumartesi gününe göre, yani haftasonu modunda çalıştıracak. Buna benzer programlarla çalışan kapı kilitleri, ısıtma ve havalandırma sistemlerinde de aynı durum sözkonusu olacak.

Sorunun büyüklüğü nedir?

2000 Sorunu'nun etkisi çok geniş. Tarih değişimi bilgisayardan güvenlik sistemine parasal işlemlerden üretim makinalarının işleyişine, fotokopi makinalarından, uydu, tv, asansörlere kadar tüm elektronik sistemleri etkileyecek.

Üretim nasıl sona erebilir?

Düzenli olarak servise götürülmesi gereken bir makina parçası düşünün. İçinde servis almadığı günleri sayan bir sayaç vardır. Bu tür makinaların birçoğu güvenlik süresi dolduğunda kendi kendini kapatır. 2000'e uyum sağlanmamış ise geçen günleri saymadığı için makinanın çalışması duracaktır.

Elektronik para transferi nasıl tehlikeye girecek?

Paranızı transfer edemeyebilirsiniz. Çünkü YYYYMMDD işlemi yaparken diğer banka işlemi CCYYMMDD olarak yapabilir. Yani artık aynı dili konuşmuyor olabilirler.