Mars’ta 30 cm derinlikte buz denizi

Gezegenlerle ilgili bilim insanları yıllarca tozlu ve kurak bir gezegen olan Mars’ın bir zamanlar sulak olabileceÄŸine inandılar. Son araÅŸtırmalar da, gezegenin yüzeyindeki kimi genç yapıların ÅŸiddetli su baskınları sonucunda oluÅŸtuÄŸunu ortaya koyuyordu. Ne var ki, araÅŸtırmacılar onca suyun nereye gittiÄŸine bir açıklama getiremiyorlardı.Mars’ın yörüngesini dolaÅŸan Odyssey adlı NASA uydusundan Mart’ta alınan ilk sonuçlar suyun büyük bir bölümünün yüzeyin hemen altındaki buza dönüştüğünü ortaya koyarken, daha ayrıntılı son raporlar gezegenin kutuplarına yakın bölgelerde buz ve sürekli donmuÅŸ olan toprakların suyu çekilmiÅŸ kaya ve toprakların yaklaşık 30 santimetre altında yer aldığını gösteriyor.Arizona Ãœniversitesi jeokimya uzmanı William Boynton, Los Alamos Ulusal Laboratuvarı fizikçilerinden William Feldman ve Rusya Uzay AraÅŸtırma Merkezi astrofizikçilerinden Igor Mitrofanov önderliÄŸindeki ekipler kozmik ışınların kızıl gezegene çarpması sonucunda meydana gelen ışınımı incelediler. Kozmik ışınlar enerji yüklü nötronları atom çekirdeklerinden dışarıya atarlar. Bunların bir bölümü yüzeydeki malzemeyle karışıp enerji yitimine uÄŸradıktan sonra uzaya geri döner. Ötekiler yeniden atom çekirdekleri tarafından ele geçirilerek, enerjileri çekirdeÄŸin türüne göre deÄŸiÅŸen gamma ışınlarını çevreye yayarlar.AraÅŸtırmacılar orta ve düşük enerjili nötronların sayısının Mars’ın kutuplarına yakın yerlerinde inip çıktığına tanık oldu. Bu da ışık ve enerjiyi emen hidrojen çekirdeklerinin yüzeyin altında gizlendiklerinin bir göstergesi. AraÅŸtırmacılar aynı bölgelerde, hidrojen atomunun bir nötronu ele geçirmesi durumunda, ortaya çıkan gamma ışınlarında da bir artış olduÄŸunu gördü. Söz konusu bölgelerde hidrojenin en olası kaynağı buz olduÄŸundan, elde edilen bu iki kanıt bu bölgelerde susuz bir katmanın altındaki Mars toprağının ağırlığının yaklaşık %35’inin sudan oluÅŸtuÄŸunu ortaya koyuyor.Â