Lolita feminist oldu

Lo's Diary (Lo'nun Günlüğü) isimli kitap, Profesör Humbert'ın 12 yaşındaki Lolita olarak bilinen Dolorez Haze'e duyduğu aşkı bu kez küçük kızın bakış açısından anlatıyor.

1955 yılında yayınlanan orijinal romanda hikaye, Lolita'ya tutkun olduğu için annesiyle evlenen 40 yaşlarındaki Humbert tarafından anlatılıyordu. Anne ölünce Humbert, Lolita ile kalıyordu. Amerika'daki seyahatleri sırasında Lolita genç bir adama aşık oluyor ve kitap Humbert ve Lolita'nın ölümüyle sona eriyordu.

Kitabın Amerikan baskısının tanıtım yazısında genç kızın bakış açısının, son 30 yılın feminist anlayışına göre odaklandırıldığı söyleniyor.

Pera'nın Lolita'sı Humbert'ı bir motel odasında baştan çıkarıyor ama onu hayal kırıklığı yaratacak kadar pasif buluyor ve ondan ‘‘son derece sıkıcı Profesör Humbert’’ diye söz ediyor.

Lolita, Humbert'ı sarhoş ederek kendini ondan kurtarıyor ve sonunda bir film denemesi için Los Angeles'a gidiyor.

OĞLU ÖNCE KARŞI ÇIKTI

Pera'nın günlük şeklindeki romanı geçen yıl Amerika'da ve İngiltere'de yayınlanmak üzere hazırlanmıştı. Eser komik ve parodi olarak ilan edilmişti. 1977 yılında ölen Nabokov'un yakınları ise bunu hiç de eğlenceli bulmadılar. Avukatlar, Pera'nın kitabını ‘‘estetik ve edebi kan emicilik’’ ve ‘‘bayağı ve amatörce'' olarak nitelendirdiler. Nabokov'un oğlu Dimitri, yayını durdurmak için işlemlerin başlatılmasını istedi.

Bu çok karmaşık bir işti. Kitapların devam ya da önce niteliğinde olanlarının telif hakkı yasası gereği yayını durdurulabiliyordu ama parodilerin ve değiştirilen kitapların yayınına genelde izin veriliyordu. Lo's Diary hakkındaki dava çizginin nerede olduğunu anlama açısından da önem taşıyordu. Taa ki yayıncı dava mahkemeye gelmeden önce işe el atana kadar...

Samuel Beckett'in çoğu kitabını yayınlayan 76 yaşındaki Barney Rosset, Nabokov'un yakınlarıyla görüştü ve bir anlaşmaya vardı. Kimse Nabokov'un oğlu Dimitri'ye pay almasını ve kitabı bir önsöz yazmasını teklif etmemişti. Rosset bu teklif yaptığında aldığı cevap ise ‘‘evet’’ oldu. Artık Dimitri, Pera'nın kitabını ‘‘kan emici’’ ve ‘‘amatör’’ olarak görmüyor. Kitabın gelirinden alacağı payı yazarlar organizyonu Pen'e verecek olan Dimitri, bir de Pera'nın kitap yayınlanmadan göremeyeceği bir önsöz yazacak.

İngiltere'de kitabı, Nabokov'un tüm kitaplarını yayınlayan Weidenfeld & Nicolson yayınlamayı düşünüyor.

Kitapla ilgili olarak Avrupa kıtasından gelen eleştiriler oldukça karmaşık... Zaten geçmişte de Lolita ile ilgili olan çoğu şey hep tartışmalara yol açmıştı.

Nabokov'un hikayesi ilk kez ortaya çıktığında, bazı ülkelerde yasaklanmıştı ve parlamentoda müstehcen olarak kınanmıştı.

Kitap yazarın ülkesi olan Rusya'da 1989 yılına kadar yayınlanmamıştı. Lolita'nın doğumundan 40 yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen, 1998 yılında Jeremy Irons ve Dominique Swan'in başrollerini paylaştıkları Hollywood filmi bile tepkiler almıştı.

Pera ise şimdi Nabokov'un hikayesini Lolita'nın ağzından ele alıyor. Bakalım Lolita'nın bu feminist versiyonuna nasıl tepkiler gelecek?