Kırmızı ışık karteli bu sözleÅŸmeyle kuruldu

Rekabet Kurulu’nun 10.2 trilyon lira ceza kestiÄŸi Siemens’i ‘Rekabet Kanunu’na aykırı hükümlerle dolu bayilik sözleÅŸmesi’ ele verdi. BayileÅŸen firmalara ağır müeyyideler getiren sözleÅŸme; ihaleleri ‘rekabete aykırı eylemlerle almak’ için yeni taleplere ve ek sözleÅŸmelere dayanak oldu.SIEMENS’in Türkiye genelinde trafik sinyalizasyon ihalelerini almak ve bu konuda tek üretici olmak için sektördeki küçük ÅŸirketleri ‘bayi’leÅŸtiren sözleÅŸmesi, ‘kırmızı ışık karteli’nin ‘kuruluÅŸ belgesi’ gibi ortaya çıktı. SözleÅŸme; üretici ÅŸirketleri Siemens ile iliÅŸkilerinde ‘bayileÅŸtirdi’ ama üçüncü kurumlara karşı özellikle de ihalelerde ‘bağımsız’ ÅŸirket gibi algılanmalarını saÄŸladı. Böylece paylaÅŸtırılan bölgedeki ihaleleri alması istenen Siemens bayisini desteklemek gayesiyle bir baÅŸka Siemens bayisi ‘bayi olduÄŸu anlaşılmadan’ ve ‘prosedür tamamlayan nitelikte’ teklifler verebildi. Ä°MZAYI ATAN YANDI: Siemens sözleÅŸmesinin bazı maddeleri; fesih yoluyla sistemden ayrılmak isteyen bayilere çok büyük mali yükümlülükler içeriyor. Yine Siemens yöneticilerinin çabalarıyla kurulan bazı ÅŸirketlerle ek sözleÅŸmeler yapılmasını da sözkonusu ‘Bayilik SözleÅŸmesi’nin ağır yükümlülük maddeleri saÄŸladı. SözleÅŸmenin 18’inci maddesinin 1’inci fıkrasında ‘Fesheden taraf iÅŸbu sözleÅŸmeden her türlü hakkından feragat etmiÅŸ olur ve ayrıca karşı tarafa 125 bin Euro tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür’ yazıyor.BAYÄ°DEN YÃœKLÃœ ÇEK: Ayrıca bayilikten feragatı zorlaÅŸtıran diÄŸer önemli hüküm ise 3’üncü maddenin 1’inci fıkrasında yer alıyor. Bu bölümde ‘Bayi, hedef cirosunun yüzde 5’i tutarında kesin teminat mektubunu 30.04.2004’e kadar ve ayrıca 100 bin Euro tutarında firma çekini bayi yetkilisi tarafından da ciro edilmiÅŸ halde sözleÅŸme imzası sırasında Simens’e sunacaktır. Söz konusu çekin TL olarak tanzimi durumunda tutarı 200 milyar lira olacaktır’ ifadesi yer alıyor.ÃœRETMEK YASAK: SözleÅŸmenin 1’inci maddesinin 5’inci Fıkrası’nda ise ‘İşbu sözleÅŸmenin akdedilmesin ile bayi, sözleÅŸmeye konu ürün ve sistemlerle ilgili olarak elinde bulundurduÄŸu tüm üretim araçlarını kullanmayı durduracak ve söz konusu üretim araçlarını sözleÅŸmenin imza tarihinden itibaren 10 gün içinde Simenes’e devredecektir’ deniliyor. Bu madde ile Siemens; firmaların üretimine son verdirdi ve tek tedarikçi oldu.Ä°HALE ÖNCESÄ° Ä°ÅžBÄ°RLİĞİ: Siemens’in, bayilik sözleÅŸmesi imzaladığı Süleyman Erseven’in Siemens’in Almanya’daki merkezine ihbarı üzerine iÅŸten attığı Ahmet Erhan Arıkkan, Ä°smail Fetih Ãœrkmez ve Ziya Eren TütüncüoÄŸlu’nun Siemens’te çalışırken kurdukları Amber A.Åž. ile Rayennur Elektrik Elektronik Ulaşım Endüstri San. Tic. Ltd. arasında imzalanan Ä°hale Öncesi Ä°ÅŸbirliÄŸi SözleÅŸmesi, ‘2003 yılı içinde TCK kapsamında muhtelif bölgelerde hemzemin geçitlerin yapılması iÅŸi ihaleleri ile ilgili iÅŸbirliÄŸi’ yapılmasını öngörüyür ve iki firmanın ortak dosyayla Amber üzerinden teklif vermesi düzenleniyor. SözleÅŸmenin tarihi 29.07.2003. Siemens’te yönetici oldukları sırada Amber’i kuran üç kiÅŸinin iÅŸten atılma tarihi ise 20.11.2003. Yani, Siemens’in söz konusu üç yöneticisinin kendi kurdukları ÅŸirket Amber’i aynı dönemde iÅŸletip, ihalelere etkin rol oynadıklarını bu tarihler ortaya koyuyor.Benden ayrılırsan 3 yıl üretemezsin, satamazsınSIEMENS, sözleÅŸmeyle üreticiliklerine son verdiÄŸi bayilerinin ‘sözleÅŸmeyi fesih etmeleri halinde’ 3 yıl boyunca trafik sinyalizasyon sistemleri satmalarını ve üretmelerini de yasakladı. SözleÅŸmenin 11’inci Maddesi Rekabet Yasağı baÅŸlığını taşıyor ve bu konudaki kuralı düzenliyor ve bayi ÅŸirketin sahiplerinin baÅŸka ÅŸirket kurarak yine bu alanda iÅŸ yapmalarını da yasaklıyor. Böylece Siemens’ten ayrılmaya kalkışacak bir bayi maddi yükümlülükleri yerine getirse de uzun süre piyasada iÅŸ yapamayacağı için yok olup gitmeyi göze almış olacaktı.Bir toplantı tutanağı altında kartel imzasıSIEMENS ile sözleÅŸme imzalayan ‘bayileri’ arasında ihalelere iliÅŸkin rekabete aykırı iÅŸbirliÄŸi yapılıp yapılmadığını kanıtlayan en önemli belge ise T.C Karayolları 2002 birim fiyatlarının açıklanması öncesinde yapılan bir toplantının tutanağı. Bu tutanakta Siemens ve toplantıya katılan bayilerinin temsilcilerinin imzaları bulunuyor. Tutanağın 1’inci maddesinde ‘T.C Karayollarındaki fiyatlar belirlenene kadar tüm ihale ve satın almalara teÅŸekkür mektubu gönderilecektir’ deniliyor. 3’üncü maddede T.C Karayolları 2002 birim fiyatları ilan edildiÄŸinde fiyatların yetersiz olması durumunda ortak karar doÄŸrultusunda davranılacaktır’ ifadesi yer alıyor. 6’ıncı maddede ise ‘Bayiler dışında bir baÅŸka firmanın iÅŸlere teklif vermesi durumunda ihale indirimine Siemens karar verecek, iÅŸi olan firmanın ilgili iÅŸlerden beklediÄŸi kar karşılıklı mutabakat ile Simens tarafından karşılanacaktır’ ifadesi dikkat çekiyor.Â