Kırgız muhalifler sarayda, Akayev kaçtı

Gürcistan ve Ukrayna'dan sonra Kırgızistan'da da sivil darbe gerçekleşti. 14 yıldır Kırgızistan'ı yöneten Askar Akayev kaçtı. Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te Devlet Başkanı Askar Akayev'in istifasını isteyen binlerce muhalif devlet başkanlığı sarayına girdi. Bir süre sonra saraydan dumanlar yükseldi. Hükümet binasını, devlet televizyonunu kendi kontrolü altına alan muhalifler, ayrıca, savunma ve güvenlik bakanlarını “rehin aldı."  Gelişmeler üzerine Devlet Başkanı Akayev'in önce Kant Rus askeri üssüne sığındığı öne sürüldü. Daha sonra Rus Interfaks ajansı, adını açıklamadığı kaynaklara dayandırdığı haberinde, Akayev'in Rusya'ya hareket ettiğini duyurdu. Haberde, Akayev'in ailesinin ise Kazakistan'a gittiği belirtildi.  "Lale devrimi" sloganıyla harekete geçen eski Başbakan Kurmanbek Bakiyev öncülüğündeki bin kişilik grup Başkanlık Sarayı'nı basarken polis ve asker hiç müdahale etmedi. Binada malzemeler yağmalandı.Kırgızistan'da Akayev rejimini deviren muhalefet, hafta sonuna kadar ülkenin tamamını kontrol altına almayı planlıyor.YENİ DEVLET BAŞKANI KADİRBEKOVKırgızistan'da olağanüstü toplanan parlamento, muhalif milletvekili İçenbay Kadirbekov'u vekaleten devlet başkanı olarak seçti. Meclis ayrıca, hükümete yeni hükümeti sunması için yarına kadar süre tanıdı. Rus ajansları, meclisin, muhalefet tarafından kurulan Ulusal Birlik Koordinasyon Konseyi'nin hükümet görevlerini üstlenmesi kararını aldığını duyurdu.Erkebayev, parlamento oturumu arasında gazetecilere yaptığı açıklamada, bugün yapılan oturumda, 2 çekimser oya karşılık 44 oyla Kadirbekov'un yeni meclis başkanı ve vekaleten devlet başkanı olarak atama kararı aldığını kaydetti. İÇİŞLERİ BAKANI DA ATANDIMuhalefet liderlerinden Kurmanbek Bakiyev, eski içişleri bakan yardımcısı Abdül Sourantciev'in İçişleri Bakanlığı'na, eski milletvekili Alimbay Sultanov'un da onun yardımcılığına getirildiğini belirtti. ABD: AKAYEV HABERLERİ ÇELİŞKİLİABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, Kırgızistan Devlet Başkanı Askar Akayev'in ülkeden kaçtığına ilişkin haberlerle istihbarat raporlarının birbirini tutmadığını söyledi. Rumsfeld, Guatemala'ya ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, ”Haberleri basından ve istihbarat raporlarından takip ediyorum. İstihbarat raporları, basında çıkan haberleri doğrulamıyor” dedi.AKAYEV KIRGIZİSTAN'DA DEĞİLDevlet Başkanı Askar Akayev ile ilgili çelişkili açıklamalar yapıldı. Akayev'in Ukrayna'ya sığınma talebinde bulunduğu öne sürüldü.Muhalefet liderlerinden Kurmanbek Bakiyev, Akayev'in Kırgızistan sınırları içinde olmadığını söyledi.AKAYEV'E GÜVENLİK GARANTİSİCezaevinden serbest bırakılan Ar Namıs Partisi lideri Feliks Kulov, Akayev ve ailesine, muhalefet adına güvenlik garantisi verdi.Kulov, devlet televizyonunda canlı yayımlanan açıklamasında, kin gütmek gibi bir düşünceleri olmadığını belirterek, “Biz medeni insanlarız, sorunu anayasal çerçevede görüşerek çözmeliyiz” dedi. İktidarın devrilmesinin ardından başkentte ortaya çıkan karışıklıklar, yağmalama olaylarına dönüşürken, muhalif Bakiyev, güvenlik güçlerinin normal çalışma sistemini sürdüreceklerini açıkladı.Bakiyev, Akayev döneminin Savunma Bakanı Esen Topuyev'in görevine devam edeceğini, Milli Güvenlik Komitesi Başkanı Kalık İmankulov ile İçişleri Bakanı Keneşbek Düyşebayev'in de halkın güvenliğini sağlamak için görevinin başında olduğunu söyledi. Muhalefetin, güneydeki Batken eyaletinin kontrolünü de ele geçirdiği haber verildi.SEÇİMLER GEÇERSİZKırgızistan Yüksek Mahkemesi, ülkede isyana neden olan parlamento seçimlerinin geçersiz olduğunu bildirdi.Rus İtar-Tass ajansının haberine göre, mahkeme başkanı Kurmanbek Osmonov, mahkemenin bununla birlikte eski parlamentoyu yasal yasama organı olarak tanıdığını kaydetti. UKRAYNA ARABULUCULUK ÖNERDİUkrayna, Kırgızistan'daki krizde arabulucu olmayı önerdi.Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Ukrayna'nın Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) çabalarını desteklediği, Kırgız toplumundaki sivil barışa katkı sağlayabilecek arabulucuk rolüne hazır olduğu belirtildi.MUHALİFLER DÜĞMEYE BASTI  Kırgızistan'da ülkenin güneyini elinde bulunduran muhalefet, Devlet Başkanı Askar Akayev'i devirmek için düğmeye bastı.  Birinci turu 27 Şubat, ikinci turu 13 Mart'ta yapılan parlamento seçimlerinden önce başlayan gösteriler, bugün başkent Bişkek'te Akayev'in istifasını isteyen 10 bin dolayında muhalifin başkanlık sarayına yürüyüşe geçmesiyle doruk noktasına ulaştı.     Bişkek'te bu sabah Nazar Aliyev Tıp Merkezi'nin önünde toplanan muhalefet göstericilerinin arasında eski başbakanlardan Kurmanbek Bakiyev'in de bulunduğu bildirilirken, muhalefetin toplantısına, muhalefete eylemlerinden vazgeçmesi çağrısında bulunan İçişleri Bakanı Keneşbek Düşebayev de katıldı.     Düşebayev, göstericilere hitaben yaptığı konuşmada, halka karşı şiddete başvurmayacaklarını söyleyerek, muhalefetten sakin olmalarını istedi.  SARAYDAN DUMANLAR YÜKSELDİ Bir süre sonra muhaliflerin ele geçirdiği devlet başkanlığı sarayından dumanların yükseldiği görüldü.  GÜVENLİK GÜÇLERİ ÇEKİLDİ Daha önce hükümet binası olan Beyaz Saray'ı saran ve muhaliflerin ilk binaya girme girişimini püskürten ağır silahlı askerler, daha sonra muhalifler binaya dolarken binanın çevresinden çekildi. KIRGIZİSTAN VE MUHALEFET LİDERLERİ Devlet Başkanı Asker Akayev'in istifasını isteyen muhaliflerin gösterilerinin devam ettiği Kırgızistan, eski Sovyetlerden bağımsızlığını kazanan 4 Orta Asya Cumhuriyeti'nden birini oluşturuyor. Çin, Kazakistan, Özbekistan ve Tacikistan'la çevrili Kırgızistan'ın 5 milyonluk nüfusunun büyük çoğunluğu Müslüman. Ülke 1990'da bağımsızlığına kavuştuğundan bu yana Kırgızistan Devlet Başkanı olan Asker Akayev, Ekim'de görevden ayrılacağını söylüyor. Akayev, Ukrayna benzeri bir barışçı devrim yapma girişiminin ülkede iç savaşa yol açacağını savunuyor. Orta Asya'daki eski Sovyet cumhuriyetleri arasında demokrasi adacığı olarak görülen Kırgızistan'ın bu imajı, 2001'de muhalefet liderlerinden Felix Kulov'un hapsedilmesiyle gölgelenmişti. MUHALİF LİDERLER Kırgızistan'da son gösterilerle gündeme gelen, az tanınan muhalefetin önde gelen 4 lideri ise şunlar: KURMANBEK BAKİEV (56)Eski Başbakan. Daha önce Chu bölgesinin valisiydi. Ekonomist ve deneyimli bir bürokrat olan Bakiev, doğduğu bölge güneyde, Rus işçiler ve kuzey bölgesindeki aydınlar arasında popüler. 2001'de Başbakan oldu ama Akayev, 2002'de Oş kentinde Özbekler ve Kırgızlar arasındaki kanlı çatışmalardan sonra Mayıs 2002'de Bakiev'i istifaya zorladı. Bakiev, bugün muhaliflerle Devlet Başkanı Akayev yanlıları arasında çatışmalar çıkmadan önce başkent Bişkek'in merkezinde 10 bin kişiye bir konuşma yapmıştı. ROZA OTUNBAYEVA (54) Eski Dışişleri Bakanı, İngiltere ve BM'de Büyükelçi. Bayan Otunbayeva geçen sonbaharda, yurtdışı hizmetinden döndükten kısa süre sonra muhalefete katıldı ve daha çok tanındı. Ülkenin kuzeyindeki aydınlar ve sanatçılar arasında desteğe sahip. Yoksul güneydeki desteği de, açıkça devlet başkanını hedef alan kadın bir politikacı olmasından dolayı artıyor. AZİMBEK BEKNAZAROV (49) Güney bölgesinde bir köyde doğmuş, avukat. Savcılık ofisinde müfettiş ve başkent Bişkek'te hakim olarak görev yaptı. Eski bir milletvekili olan Beknazarov, Akayev'in görevden alınmasını isteyince meşhur oldu. Bu çağrısından sonra gözaltına alındı ve bir süre tutuklu kaldı. Sert bir muhalif lider olarak tanınıyor. FELIX KULOV (55) Eski Emniyet Genel Müdürü ve eski KGB'nin yerine kurulan Ulusal Güvenlik Kurumu'nun başkanı. Chu bölgesi valiliği ve Devlet Başkanı yardımcılığı da yaptı. Bir zamanlar hem kuzey, hem de güney bölgesinde popüler olan Kulov'a, “halkın generali” lakabı takılmıştı. Ancak Kulov, yetkilerini kötüye kullanmak ve hırsızlık suçlamasıyla hapiste olduğu için, gözlerden ırak kaldı. Göstericiler 800 bin nüfuslu başkent Bişkek sokaklarından ”Kahrolsun Akayev Klanı” sloganlarıyla geçerken, çevrede biriken halk tarafından sevinç gösterileriyle karşılandı.     Birçok gösterici ise Akayev karşıtı gösterilerin renkleri haline gelen sarı ve pembe kol bantları takıyor.     ÇATIŞMA Muhaliflerin başkanlık sarayına girmesinden önce göstericilerle hükümet güçleri arasında çatışmalar çıktı. Eylemin yapıldığı yerdeki AFP muhabiri, atlı polislerin Bişkek'te hükümet binası önünde toplanan binlerce muhalif göstericinin üzerine atlarını sürdüğünü aktardı.     Atlı polislerin, binayı koruyan yaya polislerin göstericilere katılarak binanın önünden ayrılmaya başlamasından sonra geldiği belirtiliyor. ÇOK SAYIDA YARALI Saldırıda iki taraftan da çok sayıda kişi yaralandı. Bu saldırı karşısında gerileyen göstericiler karşı saldırıya geçerek, saldırganların ellerinden sopaları aldılar ve saldırıyı geri püskürttüler.     Bu sabah başkent Bişkek'de önce 5 bin kişilik bir grupla başlayan yürüyüşe katılanlar, daha sonra 10 bin kişiyi aştı. Göstericileri, devlet sarayı önünde çok kalabalık bir güvenlik grubu bekliyordu.  SARAY ETRAFINDA ÇADIR Öte yandan, Devlet Başkanlığı Sarayı çevresinde çadırlar kuruluyor, muhalif protestoculara yemek taşınıyor. Muhalifler, geçici hükümet kuruluncaya kadar buradan ayrılmayacaklarını söylüyorlar.     Bu arada, Devlet Başkanı Askar Akayev'in memleketi olan, başkent Bişkek'e yaklaşık 75 kilometre uzaklıktaki Kemin'den muhaliflere karşı kullanılmak üzere atlı birliklerin yola çıktığı öğrenildi. DEVLET TELEVİZYONU GÖSTERİCİLERİN ELİNE GEÇTİ     Kırgızistan muhalefet lideri Kurmanbek Bakiyev, devlet televizyonunun göstericiler tarafından ele geçirildiğini bildirdi.     Bir grup göstericinin, Savunma Bakanlığı'na doğru harekete geçerken, bir grubun da devlet televizyon kanalı KTR'ye yöneldiği kaydedilmişti.     Muhalefet lideri Bakiyev'in, sarayı ele geçiren göstericilerin haykırışları arasında başkanlık sarayına girdiği belirtilmişti. SAVUNMA VE GÜVENLİK BAKANLARI REHİN  Görgü tanıklarına göre, binaya giren göstericilerden birkaçı ikinci kattaki bir pencereden bayrak sallarken, diğer protestocular pencelerden sarktı, saraydaki bazı mobilyalarla evrakları dışarı attı.    Muhalif göstericilerin, savunma ve güvenlik bakanlarını da “rehin aldıkları” bildirildi. Daha sonra muhalefet liderlerinden Kurmanbek Bakiyev'in başkanlık sarayına girdiği belirtildi.  MUHALEFETTEN ORDU VE POLİSE ÇAĞRI     Kırgızistan'da Akayev rejimini devirmek için harekete geçen muhalefet, ordu ve polise kendi saflarına katılma çağrısında bulundu.     Muhalefetin önde gelen isimlerinden Kurmanbek Bakiyev, ülkedeki krize barışçı bir çözüm bulmak amacıyla muhalefet saflarına katılma çağrısında bulundu.     Başkent Bişkek'teki hükümet binası ve devlet başkanlığı sarayı (Beyaz Saray) önünde toplanan kalabalığa hitaben konuşan Bakiyev, ”Generaller ve polis bizim tarafımıza geçerse bu sorunu barışçı yollardan hallederiz” dedi.     Bakiyev, “Beyaz Sarayı ele geçirerek hedefimize ulaştık. Düzeni koruduğunuz için size teşekkür ederim” ifadesini kullandı.   MUHALİF LİDER KULOV SERBEST  Kırgızistan'da muhalif lider Feliks Kulov'un serbest kaldığı bildirildi.     Eski Devlet Başkanı Yardımcısı olan Kulov'un arkadaşı Emil Aliyev, Reuters'a telefonla yaptığı açıklamada, muhalif protestocuların, cezaevinde olan Kulov'u kurtardığı belirterek, Kulov'un ilerleyen saatlerde televizyondan bir açıklama yapacağını söyledi.      Kulov, 2001 yılında hırsızlık ve görevi kötüye kullanmaktan mahkum olmuştu. Kulov'un destekçileri, bunun, Devlet Başkanı Askar Akayev'in en güçlü rakibini etkisiz hale getirme girişimi olduğunu ileri sürmüştü.     Kulov'un serbest bırakılması, Kırgız muhalefetinin tek bir liderin önderliğinde birleştirilmesi için önemli bir adım olarak görülüyor.  BAKİYEV: PARLAK BİR GELECEK İÇİN ÇALIŞACAĞIZ Kırgızistan'da Devlet Başkanlığı Sarayı'nı ele geçiren muhalefetin liderlerinden Kurmanbek Bakiyev, Kırgızistan'a parlak ve gelişmiş bir gelecek kazandırmak için çalışacaklarını söyledi.     Göstericilerin ele geçirmesinden sonra başkanlık sarayına giren Bakiyev, “Halkımızı kutluyorum. Yaşadığımız bu tarihi günde hepimiz sabırlı olmalı ve provokatörlere uymamalıyız” dedi. Bakiyev, halktan sabırlı olmalarını, kargaşaya yol açmamalarını istedi.     Bakiyev'in kısa süre sonra halka sesleneceği belirtildi. Büyükelçiliği'ne sığındığı öne sürülüyor. AGİT: AKAYEV, ÜLKEYİ TERK ETMİŞ OLABİLİR     Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) özel temsilcisi Alojz Peterle de Kırgızistan lideri Akayev'in nerede olduğunun bilinmediğini, ülkeyi terk etmiş olabileceğini belirtti.      Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'ten telefonla CNN televizyonundaki programa katılan Peterle, Akayev ile bugün bir araya gelmesi beklenen AGİT temsilcilerinin Kırgız lidere ulaşamadığını, Akayev'in ülkeyi terk ettiğine inanıldığını kaydetti.     Alojz Peterle, “Bir AGİT yetkilisi, Akayev ile daha önce görüştü, ancak Devlet Başkanı'nın nerede olduğu belli değil” dedi.     Peterle, Kırgızistan'da gerginliğe son vermek için ulusal birlik  hükümeti kurulması çağrısında bulundu.   AGİT: DİYALOG İÇİN ARABULUCULUĞA HAZIRIZ    AGİT basın merkezinden yapılan açıklamada, Peterle'nin Bişkek'te bugün ilk olarak Dışişleri Bakanı Askar Aytmatov ile görüşürken, olaylar üzerine görüşmenin yarıda kesildiği bildirildi.     AGİT Temsilcisi Peterle'nin, Kırgızistan'daki son gelişmeler üzerine bütün taraflara diyalog çağrısında bulunarak, AGİT'in barışçı çözüm için taraflar arasında arabulucuğa hazır olduğunu bildirdiği belirtildi.    �