Kıbrıs’a 20’şer sayfalık 2 plan

KIBRIS’ta Türk ve Rum liderler, Kıbrıs sorununun çözümü için hazırladıkları 20’şer sayfalık özet planlarını BM’ye yazılı olarak sundu.

BM’nin, 22 Ocak’taki New York zirvesinde, öneriler arasında köprü kurması ve tek metin çıkarması hedefleniyor. Karma metin, al-ver pazarlığına da zemin oluşturacak. Rumlar, KKTC’deki Türkiye kökenlilerin ne kadarının yeni cumhuriyetin vatandaşı olacağı konusunda sayı belirtmedi. KKTC ise tümünün kabul edilmesini istiyor. Bu konu yönetim başlığının altında ele alınıyor. Kıbrıs müzakerelerinde görüşülen 6 ana başlık şöyle sıralandı:

Yönetim
- Rumlar: Çapraz oy konusunda ısrar ediyor. Sistem, Rum ve Türk liderlerin ayrı ayrı değil, her iki toplumun, belirli kat sayılarda ortak oyla seçilmesini öngörüyor.  Türkler, çapraz oyu kabul ederse, Rumlar da dönüşümlü başkanlık sistemini kabul edecek.

- Türkler: İlk seçimlerde Türk ve Rum liderlerin, kendi toplumları tarafından seçilmesini, ardından çapraz oy konusunda referanduma gidilmesini istiyor.

Mülkiyet
- Rumlar: Toprak başlığıyla birleştirilmesini istiyor. Rumların 1974 sonrasında KKTC’de bıraktığı mülkler ile ilgili tazminat, takas ya da iade kararının, Rum göçmenlere bırakılmasında ısrar ediyor.

- Türkler: KKTC topraklarının büyük bir bölümünün 1974 öncesi Rum bireylere ait olması nedeniyle Türklerin Rum kesiminde bıraktıkları mülkler ile takas, tazminat ve belirli bir sayıda Rum göçmene de iade edilmesini istiyor.

Toprak
- Rumlar: Mülkiyet ile birlikte ele alınıp harita üzerinde Güzelyurt, Karpaz ve KKTC’nin ortasındaki Mesarya ovasını istiyor.
- Türkler: Harita ve toprak konusundaki pazarlığı en son safhada ele almayı teklif ediyor.

AB ile ilişkiler
- Rumlar: AB ile ilişkiler konusunda büyük oranda anlaşma sağlandı. Ancak Rumlar 2004 yılında tam üye olurken AB ile imzalanan protokolün aynı kalmasını istiyor. Mülkiyet vb. konuların AB’nin birincil hukuku olmasına karşı çıkıyor.

- Türkler: Yeni kurulacak cumhuriyetin tüm anlaşmalarıyla AB’nin birincil hukuku olmasını istiyor.

Ekonomi
- Türk ve Rumlar arasında anlaşmaya varıldı.

Garantörlük:
- Rumlar: Türkiye’nin garantörlüğüne kesin bir dille karşı; ancak garantör ülkeleri ilgilendirdiği için bu konu uluslararası konferansta ele alınacak. Türk askerinin Ada’dan tamamen çekilmesini istiyorlar.

-Türkler: Türkiye’nin etkin ve fiili garantörlüğü ile belirli sayıda Türk askerinin Ada’da kalmasını kırmızı çizgi kabul ediyor.

Time’a kapak hayali

KIBRIS’ta Türk ve Rum liderler Derviş Eroğlu ile Dimitris Hristoyas, Türk ve Rumların ortak yaşadığı ara bölgedeki tek köy Pile’de önceki akşam BM himayesinde yemekte buluştu. BM Genel Sekreteri’nin Danışmanı Aleksander Downer, “En büyük hayalim, Kıbrıs’ta barış anlaşması imzalamış liderlerin Time dergisine kapak olması” dedi. KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ise, “BM 1964’ten bu yana Ada’da. Sayın Downer’ı mutlu etmek için anlaşma yapmalıyız” deyince, yemek masasındakiler kahkahalar içinde kaldı. Tokalaşma bölümünde ise, Eroğlu’nun eli üstte kaldı. Hristofyas elini çekerek üste koymasının ardından Eroğlu yeniden üste koydu. “Kimin eli üstte”  mücadelesi de liderlerle BM heyetini dakikalarca güldürdü.

Yemeğe liderlerin eşleri Meral Eroğlu ve Elsi Hristofyas da katıldı.