‘Kadınlar yönetime talip olmalı’

Türkiye 28 Mart 2004'te yapılacak yerel seçimlere hazırlanıyor. Seçilenler, belediye başkanlığı, belediye meclis üyeliği, il genel meclis üyeliği ve mahalle muntarlığı görevlerine başlayacak.

Türkiye'de kadın temsilinin eksikliği, politikada 'en ağır' şekliyle yaşanıyor. TBMM'de yüzde 4.3 olan kadın oranı yerel yönetimlerde yalnızca yüzde bir.

Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği (KA.DER), Türkiye çapında başlattığı kampanya ile kadınları aday olmaya çağırıyor ve onlara destek veriyor. KA.DER üyesi Özden Gönül, yerel yönetimlerde görev alan az sayıdaki kadından biri. Gayrettepe Mahallesi'nin dört yıllık muhtarı. 975 muhtarın bulunduğu İstanbul'daki 39 kadın muhtar arasında yer alıyor.

1962'den beri Gayrettepe'de yaşıyor. Semtteki değişimi birebir yaşamış. Mesleği olan eczacılık nedeniyle insanlarla yakın ilişkiler kurmuş. 1999 seçimlerinde muhtar seçilen Gönül'ün bu girişiminin altında mahallesine hizmet etme isteği yatıyor. Mahallesinin sorunlarına sürekli duyarlılık göstermiş. 1989'da aynı mahalledeki diğer insanlarla bir araya gelerek sorunlara çözüm bulabilmek için bir grup oluşturmuşlar.

İHTİYAÇLARI TESPİT ETTİ

Mahallede hangi ihtiyaçların olduğunu tespit ederek, gerekli girişimlerde bulunmuşlar. Ancak bir tüzel kişiliğe sahip olmamaları işlerini zorlaştırmış. Bu nedenle 1991'de Gayrettepe Çevre, Kültür ve İşletme Kooperatifi'ni kurmuşlar. Gönül, böylece Türkiye'de ilk kez doğrudan hizmete yönelik bir kooperatif oluşturulduğunu söylüyor.

Kooperatifle, 1996'da yapılan Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Konferansı'na (HABİTAT) katılan ilk mahalle olmuşlar. Mahallede oluşturulan spor sahası projesi ile konferansa katılmışlar. Kooperatif aracılığıyla mahallelerinde çeşitli düzenlemeler ve etkinlikler yapılmış.

Gönül, ‘‘Mahallemizde çok şey yapmak istiyorduk. Spor tesisi, kültür tesisi bunların arasındaydı. Ancak mahalle muhtarımız bunlara çok sıcak bakmıyordu‘‘ diyor. Bunun üzerine mahallelilerin teşvikiyle yerel seçimlerde muhtarlığa adaylığını koymuş. Kapı kapı dolaşarak seçim kampanyasını yürütmüş ve 1999'da muhtar seçilmiş. Oyların çoğunluğunu almayı başarmış. Aşırı uçlardaki partilere oy veren insanların bile kendisini desteklediğini söylüyor.

O dönemde, milletvekilliğine adaylığını koyacak şansı olmasına karşın muhtar adayı olmayı seçmiş. Tercihinin gerekçesini şöyle anlatıyor:

‘‘Ben mahalle muhtarlığının bugünkü sistemde parlamentodaki bir milletvekilinden çok daha fonksiyonel olduğunu düşünüyorum. Çünkü doğrudan hizmet götürebiliyorsunuz. Milletvekilleri gibi düşüncenizde olmayan şeyleri onaylamak gibi bir şanssızlığınız yok.‘‘

Muhtarlığı döneminde Gayrettepe'de ilginç uygulamalara imza atmış. Mahalle sakinlerini kaynaştıran sosyal etkinliklere hız vermiş. Tiyatro çalışmaları yapılmış, koro oluşturulmuş, muhtarlık binası yenilenmiş, binada kütüphane oluşturulmuş. 2001'de New York'ta yapılan HABİTAT'a katılan tek mahalle olmuşlar. Gönül, belediyeler ve yerel yönetimlerle de ilişkilerini geliştirdiklerini anlatıyor.

BELEDİYE BAŞKAN ADAYI

Kendisini 'hizmet insanı' olarak tanımlayan Gönül, Ankara'da politika yapmaya sıcak bakmıyor. 'Hizmet etmeye' yönelik olan belediye başkanlığıyla ilgileniyor. Bundan sonraki hedefi, 2004 yerel seçimlerinde Çanakkale'nin Ayvacık ilçesi Küçüksu Beldesi'nden belediye başkan adayı olmak. Üç yıl önce tatil amaçlı aldığı ev, onun bu yöreyle ilgilenmesine neden olmuş. Seçilirse, altyapısı olmayan bu bölgede seçilirse hizmet vermek istiyor.

Gönül, sosyal demokrat fikre sahip ancak bağımsız aday olarak seçimlere katılacak. Herhangi bir partiden aday olmayı düşünmüyor. Partilerin propagandasını yapmaya sıcak bakmıyor. Kısa süre içinde seçim faaaliyetlerini başlatacağını belirtiyor. Yıllardır oluşturduğu hizmet birikimini, eğer seçilirse bu bölgenin insanları için kullanmayı amaçlıyor.

Politikanın özel yaşamdan fedakarlık etmeyi gerektirdiğini dile getiriyor. Geceli gündüzlü çalışma gerektirdiği için kadınların politikaya girmeye cesaret edemediğini düşünüyor. Yerel yönetimlerde kadınların oranının düşük olmasını, kadınların cesaretsiz olmalarına bağlıyor. Politikanın ve mücadelenin kadınların yapısında olduğunu ancak özgüvenlerini artırmak gerektiğini dile getiriyor. Kadının içinde var olan gücün dışarıya çıkarılması için sivil toplum kuruluşlarının elbirliğiyle çalışması gerektiğinin altını çiziyor.


*Türkiye'de ilk kez mahalle afet yönetimi programını uyguladı.

*Kötü durumdaki muhtarlık binasını yeniledi. Binanın yanına kütüphane kurdu.

*Mahallelinin katılabileceği koro ve tiyatro çalışmalarını başlattı.

*Gayrettepe Çevre, Kültür ve İşletme Koop. bünyesinde kadınlara el işleri eğitimleri verildi.

*Mahallede spor sahası ve kültür merkezi oluşturulması için çalışmalar yapıyor.

*Sokak hayvanlarına ev bulunması için çalışmalar yapıyor.