İşte stratejik vizyon belgesi
Güncelleme Tarihi:
Uğur ERGAN / ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 05, 2006 00:00
Türk- ABD ilişkilerinin çerçevesini ortaya koyan 2 sayfalık "Stratejik Vizyon Belgesi"nin hukuki bağlayıcılığı olmayacak. Belgede, terörle ortak mücadelenin artırılması ve bölgesel sorunların giderilmesinde işbirliği öne çıkarılıyor.
HÜRRİYET, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün bugün Washington’da ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ile birlikte açıklayacaklarını söylediği "Stratejik Vizyon Belgesi"nin ayrıntılarına ulaştı. Belgeye göre, ABD, Türkiye’nin AB’ye tam üye olması yolundaki desteğini daha da güçlü şekilde ortaya koyacak.
Gül, dün Esenboğa Havaalanı’nda hareketinden önce geziyle ilgili açıklama yaparken, Rice ile görüşmenin ardından açıklanacak Ortak Vizyon Belgesi’nin bir anlaşma olmadığını ve bu yüzden imzalanmayacağını, ancak belgenin iki ülke arasındaki ortak vizyonu yazılı olarak ortaya koyması açısından önemli olduğunu söyledi.
NEDENLERİ SIRALANDI
Hürriyet’in ulaştığı belgenin tam adı "Stratejik ortaklığı karşılıklı güven temelinde daha ileriye götürme ve derinleştirmeyi amaçlayan vizyon belgesi". Belgenin neden oluşturulduğu ise yine belgede şöyle açıklanıyor:
Türk-ABD ilişkilerinin, "Stratejik ortaklık" çerçevesinde olduğunu ilk kez 1999 yılında dönemin ABD Başkanı Bill Clinton söyledi. Ancak bu ifadeye rağmen bunun ne anlama geldiğini hiçbir taraf ortaya koyamadı. Bundan dolayı iki ülke arasında mevcut olan ancak imzalanmamış "enhanced partnership (genişletilmiş ortaklık)" belgesi geçerliydi.
İki taraf "Stratejik ortak" olduğunu beyan etmesine rağmen ortada bir belge olmadığı için kimse ilişkilere bu çerçevede bakamadı. İlişkiler bundan dolayı hep konjonktürel gelişmelere bağlı kaldı.
İlişkileri bu anlayıştan kurtarmak için iki taraf arasında uzun süredir yürütülen görüşmeler sonrasında, "genişletilmiş ortaklık" gibi altında imza olmayan bir belge hazırlanması kararlaştırıldı.
Bu belge siyasi bir kağıt olacak. Toplam iki sayfadan oluşacak belgede, ekonomik işbirliğinin önemine de atıfta bulunulacak. "Türkiye-ABD ilişkilerinin el kitabı" olarak tanımlanan belgenin, hukuki olarak hiçbir bağlayıcılığı olmayacak. Belgenin, Savunma ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması (SEİA) ile de hiçbir bağlantısının olmadığı vurgulandı.
ANA BAŞLIKLARI
Terörle Mücadele: PKK ile mücadelede ABD, Türkiye ile yakın işbirliği içinde olurken, Türkiye de 11 Eylül sonrası aynı işbirliğini gösterdi. İki taraf da şu esnada uluslararası terörizmle mücadele konusunda sıkı işbirliği içinde. Bu işbirliği çabaları bundan sonra daha da ileriye götürülecek. Terörle mücadeledeki ortak anlayış muhafaza edilecek.
KİS ve Nükleer faaliyetle mücadele: Kitle İmha Silahları’nın (KİS) ve bu amaçlı nükleer faaliyetlerin yayılmaması konusunda iki taraf arasında var olan anlayış devam ettirilecek.
Bölgesel sıkıntıların giderilmesi: Her iki ülkeyi de yakından ilgilendiren Ortadoğu, Irak, İran, Suriye, Balkanlar, Kafkaslar, Kıbrıs, Türkiye-Yunanistan ilişkileri gibi konuları içeren bölgesel sorunların giderilmesinde işbirliğine önem verilecek.
Barışı koruma: Afganistan, Bosna Hersek örneklerinde olduğu gibi barışı koruma, idare ve devam ettirme operasyonlarında (KFOR, SFOR ve ISAF gibi) sıkı işbirliği sürecek.
Demokratik değerler: Demokratikleşme, hukukun üstünlüğü, insan hakları, serbest pazar ekonomisi gibi değerlerin, bölgede (Bununla öncelikle Genişletilmiş Ortadoğu ve Kuzey Afrika, Kafkaslar ve Orta Asya kastediliyor) yaygınlaştırılması ve kitlelere benimsetilmesi.
AB: ABD, Türkiye’nin AB’ye tam üye olması yolundaki desteğini daha da güçlü şekilde ortaya koyacak.
Enerji güvenliği: Başta Bakü- Ceyhan Petrol Boru Hattı olmak üzere enerji hatlarının güvenliğinde iki taraf arasındaki mevcut işbirliği daha da ileriye götürülecek. İki ülke arasındaki ticari ilişkiler ileriye götürülecek.
Gül, dün Esenboğa Havaalanı’nda hareketinden önce geziyle ilgili açıklama yaparken, Rice ile görüşmenin ardından açıklanacak Ortak Vizyon Belgesi’nin bir anlaşma olmadığını ve bu yüzden imzalanmayacağını, ancak belgenin iki ülke arasındaki ortak vizyonu yazılı olarak ortaya koyması açısından önemli olduğunu söyledi.
NEDENLERİ SIRALANDI
Hürriyet’in ulaştığı belgenin tam adı "Stratejik ortaklığı karşılıklı güven temelinde daha ileriye götürme ve derinleştirmeyi amaçlayan vizyon belgesi". Belgenin neden oluşturulduğu ise yine belgede şöyle açıklanıyor:
Türk-ABD ilişkilerinin, "Stratejik ortaklık" çerçevesinde olduğunu ilk kez 1999 yılında dönemin ABD Başkanı Bill Clinton söyledi. Ancak bu ifadeye rağmen bunun ne anlama geldiğini hiçbir taraf ortaya koyamadı. Bundan dolayı iki ülke arasında mevcut olan ancak imzalanmamış "enhanced partnership (genişletilmiş ortaklık)" belgesi geçerliydi.
İki taraf "Stratejik ortak" olduğunu beyan etmesine rağmen ortada bir belge olmadığı için kimse ilişkilere bu çerçevede bakamadı. İlişkiler bundan dolayı hep konjonktürel gelişmelere bağlı kaldı.
İlişkileri bu anlayıştan kurtarmak için iki taraf arasında uzun süredir yürütülen görüşmeler sonrasında, "genişletilmiş ortaklık" gibi altında imza olmayan bir belge hazırlanması kararlaştırıldı.
Bu belge siyasi bir kağıt olacak. Toplam iki sayfadan oluşacak belgede, ekonomik işbirliğinin önemine de atıfta bulunulacak. "Türkiye-ABD ilişkilerinin el kitabı" olarak tanımlanan belgenin, hukuki olarak hiçbir bağlayıcılığı olmayacak. Belgenin, Savunma ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması (SEİA) ile de hiçbir bağlantısının olmadığı vurgulandı.
ANA BAŞLIKLARI
Terörle Mücadele: PKK ile mücadelede ABD, Türkiye ile yakın işbirliği içinde olurken, Türkiye de 11 Eylül sonrası aynı işbirliğini gösterdi. İki taraf da şu esnada uluslararası terörizmle mücadele konusunda sıkı işbirliği içinde. Bu işbirliği çabaları bundan sonra daha da ileriye götürülecek. Terörle mücadeledeki ortak anlayış muhafaza edilecek.
KİS ve Nükleer faaliyetle mücadele: Kitle İmha Silahları’nın (KİS) ve bu amaçlı nükleer faaliyetlerin yayılmaması konusunda iki taraf arasında var olan anlayış devam ettirilecek.
Bölgesel sıkıntıların giderilmesi: Her iki ülkeyi de yakından ilgilendiren Ortadoğu, Irak, İran, Suriye, Balkanlar, Kafkaslar, Kıbrıs, Türkiye-Yunanistan ilişkileri gibi konuları içeren bölgesel sorunların giderilmesinde işbirliğine önem verilecek.
Barışı koruma: Afganistan, Bosna Hersek örneklerinde olduğu gibi barışı koruma, idare ve devam ettirme operasyonlarında (KFOR, SFOR ve ISAF gibi) sıkı işbirliği sürecek.
Demokratik değerler: Demokratikleşme, hukukun üstünlüğü, insan hakları, serbest pazar ekonomisi gibi değerlerin, bölgede (Bununla öncelikle Genişletilmiş Ortadoğu ve Kuzey Afrika, Kafkaslar ve Orta Asya kastediliyor) yaygınlaştırılması ve kitlelere benimsetilmesi.
AB: ABD, Türkiye’nin AB’ye tam üye olması yolundaki desteğini daha da güçlü şekilde ortaya koyacak.
Enerji güvenliği: Başta Bakü- Ceyhan Petrol Boru Hattı olmak üzere enerji hatlarının güvenliğinde iki taraf arasındaki mevcut işbirliği daha da ileriye götürülecek. İki ülke arasındaki ticari ilişkiler ileriye götürülecek.