Ä°srail-Filistin barış süreci kronolojisi

Ä°srail ile Filistin arasında, 1991'den bu yana Ä°srail-Filistin barış sürecinde önemli aÅŸamalar, iniÅŸ çıkışlarıyla şöyle: - Ekim-Kasım 1991: Ä°srail'in, Filistin dahil Arap komÅŸularıyla görüşme masasına oturduÄŸu barış süreci, Ä°spanya'nın baÅŸkenti Madrid'debaÅŸladı. - 13 Eylül 1993: Ä°srail ile Filistin KurtuluÅŸ Örgütü (FKÖ), Gazze Åžeridi ve Batı Åžeria'nın bazı bölgelerinde Filistin'e özerklik tanıyan ilk geniÅŸ kapsamlı barış anlaÅŸmasını Norveç'in baÅŸkenti Oslo'da imzaladı.  - 4 Mayıs 1994: Özerklik anlaÅŸmasının ayrıntılı planı, Mısır'ın baÅŸkenti Kahire'de imzalandı. Gazze kenti ile Batı Åžeria'daki Eriha, ilk Filistin özerk bölgeleri oldu. Arafat'ın Temmuz 1994'de sürgünden dönüşünün yolu açıldı.   - 28 Eylül 1995: ABD'nin baÅŸkenti Washington'da, Beytüllahim, Cenin, Nablus, Kalkilya, Ramallah, Tulkarim ve El Halil'in bir kısmı ile 450 köyün Filistin Özerk Yönetimi'ne (FÖY) devreden, ancak Yahudi yerleÅŸim birimlerinin sürmesine izin veren ikinci kapsamlı özerklik anlaÅŸması imzalandı.  - 15 Ocak 1997: Ä°srail BaÅŸbakanı Binyamin Netanyahu ve Filistin lideri Yaser Arafat, El Halil'in yüzde 80'inin Filistin'e devrinin yolunu açan El Halil anlaÅŸmasını imzaladı. Filistin polisi yetkilendirildi.  - 23 Ekim 1998: Ä°srail ile Filistin liderleri, ABD'de Wye Plantation/River anlaÅŸmasını imzaladı. AnlaÅŸma, Filistin güvenlik tedbirleri karşılığında Batı Åžeria'da uygulanmak üzere ''geçici nitelikli'' barış için toprak verilmesini öngörüyordu. Netanyahu, Filistinlilerin güvenlik tedbirlerini yerine getirmediÄŸi gerekçesiyle anlaÅŸmayı 2 ay sonra dondurdu. - 4 Eylül 1999: Ä°srail BaÅŸbakanı Ehud Barak ile Arafat barış müzakerelerini Åžarm El Åžeyh'te yeniden baÅŸlattı. 13 Eylül'e kadar tam kapsamlı nihai barış anlaÅŸmasının hazırlanması ve 1 yıla kadar bu anlaÅŸmanın imzalanması ilkesi kabul edildi. Ä°srail askerlerinin çekilme takvimi belirlendi, Filistin'e liman yapma hakkı tanındı.  Ä°srail ve Filistinli yetkililer, güvenlik sorunlarıyla ilgili bilgi deÄŸiÅŸimi konusunda iÅŸbirliÄŸi yapmayı kabul etti.  - 9 Mart 2000: Barak ve Arafat, Mısır'ın Kızıldeniz kıyısındaki sayfiye kenti Åžarm El Åžeyh'te buluÅŸtu, barış müzakereleri için yeni takvim belirlendi.  - 11 Temmuz 2000: Camp David'de ABD BaÅŸkan Bill Clinton'ın gözetiminde Arafat ve Barak, 9 günlük kapalı maraton zirve yaptı. Görüşmeler krizle bitti.  - 28 Eylül 2000: Ä°kinci Ä°ntifada... Ariel Åžaron'un, anamuhalefet partisi lideriyken Kudüs'te Haremmüşşerif'i ziyaret etmesiyle ikinci Filistin intifadası patlak verdi.   - 17 Ekim 2000: Arafat ve Barak, ABD BaÅŸkanı Bill Clinton'ın arabuluculuÄŸunda Mısır'da yapılan Åžarm El Åžeyh zirvesinde ateÅŸkes kararı aldılar, ancak karar uygulanamadı.  - Kasım 2000: Åžarm El Åžeyh zirvesinde karara baÄŸlanan OrtadoÄŸu AraÅŸtırma Komisyonu, dönemin ABD BaÅŸkanı Bill Clinton tarafından oluÅŸturuldu. Amerikalı Senatör George Mitchell'in baÅŸkanlığını üstlendiÄŸi komisyonda 9. CumhurbaÅŸkanı Süleyman Demirel, AB Yüksek Temsilcisi Javier Solana, eski Amerikalı senatör Warren Rudman ve Norveç DışiÅŸleri Bakanı Torbjörn Jagland yer aldı.  - 23 Aralık 2000: Washington Potomac nehri yanındaki Bollard Askeri Ãœssü'nde Filistin ve Ä°srail heyetleri arasında yapılan müzakere sonuçsuz kaldı. BaÅŸkan Clinton, Kudüs'ün doÄŸu kesimi yönetiminin FÖY'de olmasını, bunun karşılığında Ãœrdün, Lübnan ve Suriye'deki 3.5 milyon Filistinli mültecinin vatanlarına dönüşünden feragat edilmesini içeren planı taraflara sundu.    - 27 Ocak 2001: Filistin ve Ä°sraillilerin Mısır'ın Taba kentindeki maraton görüşmelerinin sonunda barış anlaÅŸması imzalama çabaları boÅŸa çıktı.  - 4 Mayıs 2001: ''Mitchell Komisyonu'' olarak bilinen OrtadoÄŸu AraÅŸtırma Komisyonu tarafından hazırlanan rapor, Ä°srail ve Filistinlilere sunuldu. Raporda, ÅŸiddetin tamamen sona erdirilmesi, yeni Yahudi yerleÅŸim birimleri oluÅŸturma projelerinin dondurulması ve barış görüşmelerinin yeniden baÅŸlaması tavsiye edildi.  - 13 Haziran 2001: Amerikan Mezi Haberalma TeÅŸkilatı (CIA) BaÅŸkanı George Tenet arabuluculuÄŸunda taraflar ateÅŸkes ilan etti, ancak bu da yürümedi.  - 28 Mart 2002: Beyrut'ta yapılan Arap BirliÄŸi zirvesinde Suudi Veliaht Prensi Abdullah, yeni Arap-Ä°srail barış planı sundu. Plan, baÅŸkenti Kudüs olan Filistin devletinin tanınması ve mültecilerin haklarının geri verilmesi karşılığında Ä°srail ile Arap ülkeleri arasındaki iliÅŸkilerin normalleÅŸtirilmesini öngörüyor.  - 29 Mart 2002: Ä°srail, Filistin lideri Arafat'ın 1994'de sürgünden döndüğünden beri en ÅŸiddetli saldırısını düzenleyerek, Filistin liderinin karargahının da bulunduÄŸu Ramallah'a girerek Filistin yönetim birimlerini kuÅŸattı. Arafat'ın karargahına da tank ateÅŸi isabet etti.  - 30 Nisan 2003: ''Dörtlü'' olarak adlandırılan ABD, Rusya, BirleÅŸmiÅŸ Milletler ve Avrupa BirliÄŸi'nin hazırladığı ''yol haritası''denilen barış planı Ä°srail ve Filistin'e sunuldu.  Filistin tarafı, ÅŸiddet olaylarını sona erdirmeyi ve 2005'e kadar Filistin devletinin kurulması yolunda alınacak tedbirleri içeren planıkabul ettiÄŸini belirtti.  - 25 Mayıs 2003: Ä°srail kabinesi, ''yol haritası''nı onayladı.  - 3 Haziran 2003: ABD BaÅŸkanı Bush, Åžarm El Åžeyh'te Arap liderlerle bir araya geldi.Â