İşler nerede bozuldu?

MODERNİTEYLE İslam dünyası arasındaki çekişmenin nedenlerini kendine göre anlatan Bernard Lewis'in kitabının adıydı ‘‘Nerede Hata Yapıldı’’.İçeriği pek doyurucu olmasa da başlık iddialıydı. 11 Eylül'den bir süre sonra piyasaya çıkan kitap geçtiğimiz yıl hayli popülerdi.‘‘Nerede hata yapıldı’’ ya da ‘‘İş nerede bozuldu’’ olarak tercüme edebileceğimiz ‘‘What Went Wrong’’ cümlesi yine karşımızda.Bu kez Amerikalılar ‘‘Nerede hata yapıldı’’ diye soruyor.Elbet hatanın yapıldığı yer Irak.Time Dergisi son sayısında soruyu sorarken projektörü Bush yönetimine çeviriyor.Hataları, yanlış hesapları bir bir ortaya saçıyor.İşin ta başından beri belli olan ama bazılarının kulaklarını tıkadığı kitle imha silahlarıyla ilgili gerçek listenin en başında.Her köşesi BM müfettişleri tarafından didik didik taranan Irak'ta kitle imha silahı filan yok.Bu bir.İki, Washington'daki Iraklı muhalifler, Bush yönetimini Irak Savaşı'nın hemen zaferle sonuçlanacağı konusunda yanıltmışlar.Üç, Irak'ın yeniden inşası projesi resmen ortada kalmış.Başkan Bush'un görevlendirdiği Pentagon ile Dışişleri Bakanlığı ayrı telden çalınca, kimin ne yapacağı anlaşılmamış, işler sarpa sarmış.İşte Bağdat'taki kaosun nedeni.En büyük yanılgı işin maliyetinde.Bir yıl öncesine kadar ‘‘Irak'ın yeniden inşası 50 ila 60 milyon dolar’’ denmiş.Bugün Başkan Bush'un Irak için istediği 87 milyar dolarlık bütçenin 20 milyarı ülkenin yeniden inşası için hesaplanmış. 20 milyar ile Irak'ta neler yapılacağının listesinde 1 milyon dolarlık kalem bir müze için.Sakın, bu paranın Bağdat düşerken feci şekilde yağmalanan müze için harcanacağını sanmayın. Yok öyle bir şey.1 milyon dolar Saddam'ın vahşetini belgeleyen bir müzenin yapımına ayrılmış. Kongreden ‘‘Buna ne gerek’’ var diye itirazlar yükselse bile son dönemlerde popülaritesi yüzde 50'lere düşen Başkan Bush kararlı.Her neyse, bir yıl önce öngörülen 60 milyon dolar ile 20 milyar dolar arasındaki fark dağlar kadar. O zamanlar Irak'ın petrol ihracatından elde edilecek gelirle inşa masrafının büyük bir bölümünün karşılanacağı sanılıyordu.Oysa bu mümkün değil.Zira Irak'ın petrol tesisleri, altyapısı işlemez durumda.Iraklıların Amerikalı askerlere kurtarıcı gözüyle bakacakları inancı vardı.Kurtarıcı değil işgalci diye baktıkları her gün düzenlenen saldırılarla iyice belli oldu.Mayıs ayından bu yana ölen Amerikalı askerlerin sayısı bin 170.Amerikalı askerler günde ortalama 10 saldırıya maruz kalıyormuş.Time Dergisi'nin sorusu ‘‘Nerede hata yapıldı’’ yerine ‘‘Bu işin nesi doğru’’ olmalıydı galiba.