İran'ın geleceğini elinde tutan lider: Mesbah-Yezdi
Güncelleme Tarihi:
Siyasi analist Robert Fisk, İran sokaklarında yaşanan protestolara rağmen ülke yönetiminin hala Kum'daki din adamlarının elinde olduğunu, bu din adamları arasında da Mesbah-Yezdi'nin Ahmedinecad'la yakınlığı dolayısıyla öne çıktığını belirtiyor.
"İran'da siyaset batılıların düşündüğü gibi çoğunluğun iktidarı prensibiyle işlemiyor" diyen Fisk, ülkenin geleceğini Tahran, İsfahan ve Necefabad sokaklarındaki mücadelenin değil Kum şehrindeki İranlı Şii din adamlarının belirlediğini ifade ediyor.
Fisk'e göre, eğer Ahmedinecad'ın bir akıl hocası varsa bu en büyük dini lider Ayetullah Ali Hamaney değil Devrim Muhafızları ve silahlı Besiç gerillaları üzerinde büyük etkisi olan 75 yaşındaki muhafazakar din adamı Muhammed Taki Mesbah-Yezdi'dir.
Ancak Mesbah-Yezdi yaşanan gelişmelere karşı sessizliğini koruyor. Bunun sebebinin ne olduğu belli değil ancak Yezdi'nin Ahmedinecad'la sürekli iletişimde olduğu belirtiliyor.
MUNTAZERİ ÖLÜNCE BİLE
Reformcu muhaliflerinin üzerindeki etkisinden çekinilen Büyük Ayetullah Hüseyin Ali Muntazeri'nin geçen haftaki ölümü, Ahmedinecad için bir rahatlama yaratırken, İran'da koşullarının daha insani bir hal almasını isteyenler için de bir trajedi oldu. Bu koşullar altında bile Mesbah-Yezdi sessizliğini bozmadı.
Yaşadığı dönemde Muntazeri'nin gölgesinde kalan en önemli iki isim olan Mir Hüseyin Musevi ve eski cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi her zaman olduklarından daha büyük bir tehlike altındalar. Haftasonu boyunca Tahran sokaklarında yaşananlar muhafazakarların, muhalifleri ezmekte çok kararlı olduğunu gösteriyor.
Fisk, yeğeni öldürülen Musevi ve Hatemi de göz altına alınırsa, İran’ın ruhu için yapılan bu son hayati mücadelede dramatik bir sonla karşılaşılmasının kaçınılmaz olacağını ifade ediyor.
YEZDİ DİNİ LİDER OLMA HEVESİNDE
Dini lider Hamaney'in dini liderlik görevinde başarısızlığa uğraması halinde İran kamuoyu, yerine Mesbah-Yezdi'nin geçme hevesinde olduğu görüşünde. Mesbah-Yezdi'nin yerel mecliste çok küçük ve aşırı muhafazakar bir grubu kontrol ettiği gerçek. Ancak İran'da siyaset, Batı'da olduğu gibi çoğunluğun iktidarı prensibiyle işlemiyor.
Haziran ayında Mesbah-Yezdi, Devrim Muhafızları'na seçimlerden bu yana gerçekleşen “politik depremlerden” korkmamaları gerektiğini söylemişti.
Fisk'e göre, “Tanrı’nın bu dünyayı bir test olarak yarattığını bilin. Hamaney, Tanrı’nın bize verdiği nimetlerin çoğuna sahiptir. Belirsizlik zamanlarında gözlerimizi ona çevirmeliyiz” diyen Mesbah-Yezdi'nin bu sözleri, İran'ı yönetme isteğinin bir diğer işareti.