IMF bastırdı, şeffaf mal beyanı geliyor
Güncelleme Tarihi:
Şehriban OĞHAN/ ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Ocak 22, 2002 01:52
IMF'nin üzerinde durduğu şeffaflık konusunda somut adım atıldı. ‘Etkin Devlet Eylem Planı Kararname Taslağı’ Devlet Bakanı Kemal Derviş tarafından Başbakanlığa gönderildi. Taslakta, seçimle işbaşına gelenlerin mal beyanları ve siyasi partilere bağışların kamuoyuna açıklanması öngörülüyor.
Uluslararası Para Fonu'na (IMF) sunulan son Niyet Mektubu'na da konulan ‘‘Etkin Devlet Eylem Planı Kararname Taslağı’’ Devlet Bakanı Kemal Derviş tarafından Başbakanlığa gönderildi. Taslakta, seçimle işbaşına gelen herkesin mal beyanlarınının ve siyasi partilere yapılan bağışların kamuoyuna açıklanması öngörülüyor.
Bakanlar Kurulu'nun imzasına sunulan 30 sayfalık eylem planı taslağında öncelikli hedeflere ilişkin takvim de yer aldı. 2004 yılının Aralık ayına kadar gerçekleşmesi planlanan hedefler şöyle:
VAKIFLARA BAĞIŞ YASAĞI:
Kurum ve kuruluşlarca kamu vakıflarına kaynak transferi önlenecek. Bir kamu hizmetinin bedeli olarak vakıf ve derneklere gelir sağlanması yolu ortadan kaldırılacak. Bunun yanısıra kamu görevlilerinin vakıf ve derneklerde istihdamının kısıtlanması için, kamu kuruluşları ile vakıf ve dernekler arasındaki ilişkileri düzenleyen yeni bir mevzuatın 9 ay içinde hazırlanarak yürülüğe konulması öngörülüyor.
KAMUYA PERFORMANS STANDARTI:
Kamu hizmetinin sunulmasında performans standartlarının geliştirilmesi için imar işlemleri, yatırım teşviki ve şirket tescili gibi 3 pilot alan belirlenecek. Her alan içinde kamu hizmeti sunum standartları ve vatandaş haklarınin belirlenmesi, müracatlarda istenecek belgeler için standartların belirlenmesi, kamu hizmetinin sunulmasında kamu görevlilerinin takdir yetkisinin azaltılmasına ilişkin tedbirlerin tespit edilmesi, puanlama gibi performans standartlarının kamu hizmetinde terfi ve maaş ayarlama prosedürleri ile bütünleştirilmesi için 6 ay içinde çalışma grupları oluşturulacak.
MEMURLARA ETİK YASASI:
Kamu görevlileri ve yöneticileri için Etik Kurumu ve Etik Davranış kuralları oluşturulacak. Bunun için Aralık 2002 tarihine kadar yasa taslağının hazırlanması ve TBMM'ye sunulması öngörülüyor.
BİLGİDE ŞEFFAFLIK:
Aralık 2002'ye kadar, idari usul ve bilgi edinme hakkında bir kanun taslağı hazırlanacak veya mevcut yasalarda değişiklik yapılarak yurttaşların devletten bilgi talep etme hakkı ve kamu kuruluşlarının bu bilgileri verme sorumluluğu tanımlanacak.
SAĞLIKTA TEK ÇATI:
Ocak 2004'e kadar sağlıkta parçalanmış yapıya son verilecek. Sağlık Bakanlığı, SSK, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'un sağlık hizmetleri aynı çatı altında toplanacak. Hasta kayıtlarında ve hizmet sırasının belirlenmesinde sağlık personeli ve yönetiminin takdir yetkilerinin sınırlandırılması için daha saydam bir sistem kurulacak.
DENETİM SİSTEMİ GÜÇLENDİRİLECEK:
Performans ve etkinlik denetimini de içerecek şekilde denetim standartları oluşturulacak. Tüm denetim birimlerinde yeniden yapılanmanın gerçekleştirilmesi, denetim standartları ve başkanlar için süreli atama yönteminin uygulamaya konulması için Aralık 2003'e kadar bir Denetim Kanunu Taslağı hazırlanarak TBMM'ye sunulacak.
KARAPARA TANIMI GENİŞLETİLECEK:
Karapara aklama ile mücadelenin etkinliğinin sağlanması, aklamaya tabi gelirlere el konulması ve sürecin etkin ve hızlı işlemesinin sağlanmasını teminen öncül suç kapsamı genişletilecek. Kapsamın yolsuzluk fiillerini içerecek şekilde genişletilmesi için Aralık 2002'ye kadar bir yasa değişikliği hazırlanarak TBMM'ye sunulacak.
MAL BEYANLARININ DENETİMİ:
Aralık 2002'ye kadar seçimle göreve gelenlerin mal beyanlarının kamuya açık ve denetime tabi olması sağlanacak. Tüm üst düzey kamu yöneticilerinin mal beyannamelerinin düzenli denetimi Etik Kurumu tarafından yapılacak.
YEREL YÖNETİMLER GÜÇLENDİRİLECEK:
Yerel hizmetlerde daha fazla hesap verilebilirliği sağlamak için tüm kamu hizmetlerinde sorumluluğun merkezi yönetimin il örgütlerinden ilgili il idareleri ve yerel yönetimlere devri sağlanacak. Bunun için Aralık 2004 öngörülüyor. Merkezi idare kuruluşlarından yerel nitelikli hizmet verenlerin taşradaki personel, ekipman ve sorumluluklarının aşamalı olarak il özel idarelerine veya belediyelere devri Haziran 2003'e kadar gerçekleştirilecek.
Türkiye böyle şeffaflaşacak
Atama ve nakil işlemlerinde liyakat ve ehliyet esas alınsın.
Mal bildirimleriyle ilgili gizlilik hükümleri kaldırılsın.
Tapu, Gümrük, Sağlık, Emniyet gibi kurumlarda her hizmet ile ilgili standart süreler konulsun.
Kamu görevlisinin performansı puanlamalarla belirlensin.
Taşıt, gayrimenkul ve menkul bilgilerine bilgisayar ortamından kolayca ulaşılsın ve bunlar denetlenebilsin.
Mahalli idarelerin iç ve dış denetimindeki çok başlılık kaldırılsın.
KİT'ler biran önce özelleştirilsin.
Yolsuzluk mahkemeleri kurulsun.
Seçim kampanyalarının finansmanı kamuya açık hale getirilsin.
İç denetim birimleri daha özerk yapıya kavuşturulsun ve mahalli idarelerin seçilmiş yöneticilerine karşı güçlendirilsin.
Bankaların kredi verecekleri müşterilerle ilgili istihbari bilgiler alabilecekleri bir bilgi bankası oluşturulsun.
Kamu vakıflarının bağış toplanması engellensin.
Sık aralıklarla af kanunu çıkarılmasın.
Partiye yapılan bağış açıklanacak
Aralık 2003'e kadar Siyasi Partiler Kanunu'nda değişiklik yapılarak siyasi partilere ve adaylara yapılan bağışların kamuya açıklanması zorunluluğu getirilecek. Bu bilgilerin yayınlanması ve denetlenmesi sorumluluğu Yüksek Seçim Kurulu'na verilecek.
Yolsuzluklar için özel mahkeme
Aralık 2004'e kadar Cumhuriyet Başsavcılığı denetiminde suçları yakalamak, kanıtları toplamak ve adli makamlara teslim etmek üzere güvenlik güçleri içerisinde uzmanlaşmış birimler oluşturulacak. Aralık 2002'ye kadar başta yolsuzluk konuları olmak üzere ihtisas mahkemeleri kurulması için yasa taslağı TBMM'ye sunulacak.
Bakanlar Kurulu'nun imzasına sunulan 30 sayfalık eylem planı taslağında öncelikli hedeflere ilişkin takvim de yer aldı. 2004 yılının Aralık ayına kadar gerçekleşmesi planlanan hedefler şöyle:
VAKIFLARA BAĞIŞ YASAĞI:
Kurum ve kuruluşlarca kamu vakıflarına kaynak transferi önlenecek. Bir kamu hizmetinin bedeli olarak vakıf ve derneklere gelir sağlanması yolu ortadan kaldırılacak. Bunun yanısıra kamu görevlilerinin vakıf ve derneklerde istihdamının kısıtlanması için, kamu kuruluşları ile vakıf ve dernekler arasındaki ilişkileri düzenleyen yeni bir mevzuatın 9 ay içinde hazırlanarak yürülüğe konulması öngörülüyor.
KAMUYA PERFORMANS STANDARTI:
Kamu hizmetinin sunulmasında performans standartlarının geliştirilmesi için imar işlemleri, yatırım teşviki ve şirket tescili gibi 3 pilot alan belirlenecek. Her alan içinde kamu hizmeti sunum standartları ve vatandaş haklarınin belirlenmesi, müracatlarda istenecek belgeler için standartların belirlenmesi, kamu hizmetinin sunulmasında kamu görevlilerinin takdir yetkisinin azaltılmasına ilişkin tedbirlerin tespit edilmesi, puanlama gibi performans standartlarının kamu hizmetinde terfi ve maaş ayarlama prosedürleri ile bütünleştirilmesi için 6 ay içinde çalışma grupları oluşturulacak.
MEMURLARA ETİK YASASI:
Kamu görevlileri ve yöneticileri için Etik Kurumu ve Etik Davranış kuralları oluşturulacak. Bunun için Aralık 2002 tarihine kadar yasa taslağının hazırlanması ve TBMM'ye sunulması öngörülüyor.
BİLGİDE ŞEFFAFLIK:
Aralık 2002'ye kadar, idari usul ve bilgi edinme hakkında bir kanun taslağı hazırlanacak veya mevcut yasalarda değişiklik yapılarak yurttaşların devletten bilgi talep etme hakkı ve kamu kuruluşlarının bu bilgileri verme sorumluluğu tanımlanacak.
SAĞLIKTA TEK ÇATI:
Ocak 2004'e kadar sağlıkta parçalanmış yapıya son verilecek. Sağlık Bakanlığı, SSK, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'un sağlık hizmetleri aynı çatı altında toplanacak. Hasta kayıtlarında ve hizmet sırasının belirlenmesinde sağlık personeli ve yönetiminin takdir yetkilerinin sınırlandırılması için daha saydam bir sistem kurulacak.
DENETİM SİSTEMİ GÜÇLENDİRİLECEK:
Performans ve etkinlik denetimini de içerecek şekilde denetim standartları oluşturulacak. Tüm denetim birimlerinde yeniden yapılanmanın gerçekleştirilmesi, denetim standartları ve başkanlar için süreli atama yönteminin uygulamaya konulması için Aralık 2003'e kadar bir Denetim Kanunu Taslağı hazırlanarak TBMM'ye sunulacak.
KARAPARA TANIMI GENİŞLETİLECEK:
Karapara aklama ile mücadelenin etkinliğinin sağlanması, aklamaya tabi gelirlere el konulması ve sürecin etkin ve hızlı işlemesinin sağlanmasını teminen öncül suç kapsamı genişletilecek. Kapsamın yolsuzluk fiillerini içerecek şekilde genişletilmesi için Aralık 2002'ye kadar bir yasa değişikliği hazırlanarak TBMM'ye sunulacak.
MAL BEYANLARININ DENETİMİ:
Aralık 2002'ye kadar seçimle göreve gelenlerin mal beyanlarının kamuya açık ve denetime tabi olması sağlanacak. Tüm üst düzey kamu yöneticilerinin mal beyannamelerinin düzenli denetimi Etik Kurumu tarafından yapılacak.
YEREL YÖNETİMLER GÜÇLENDİRİLECEK:
Yerel hizmetlerde daha fazla hesap verilebilirliği sağlamak için tüm kamu hizmetlerinde sorumluluğun merkezi yönetimin il örgütlerinden ilgili il idareleri ve yerel yönetimlere devri sağlanacak. Bunun için Aralık 2004 öngörülüyor. Merkezi idare kuruluşlarından yerel nitelikli hizmet verenlerin taşradaki personel, ekipman ve sorumluluklarının aşamalı olarak il özel idarelerine veya belediyelere devri Haziran 2003'e kadar gerçekleştirilecek.
Türkiye böyle şeffaflaşacak
Atama ve nakil işlemlerinde liyakat ve ehliyet esas alınsın.
Mal bildirimleriyle ilgili gizlilik hükümleri kaldırılsın.
Tapu, Gümrük, Sağlık, Emniyet gibi kurumlarda her hizmet ile ilgili standart süreler konulsun.
Kamu görevlisinin performansı puanlamalarla belirlensin.
Taşıt, gayrimenkul ve menkul bilgilerine bilgisayar ortamından kolayca ulaşılsın ve bunlar denetlenebilsin.
Mahalli idarelerin iç ve dış denetimindeki çok başlılık kaldırılsın.
KİT'ler biran önce özelleştirilsin.
Yolsuzluk mahkemeleri kurulsun.
Seçim kampanyalarının finansmanı kamuya açık hale getirilsin.
İç denetim birimleri daha özerk yapıya kavuşturulsun ve mahalli idarelerin seçilmiş yöneticilerine karşı güçlendirilsin.
Bankaların kredi verecekleri müşterilerle ilgili istihbari bilgiler alabilecekleri bir bilgi bankası oluşturulsun.
Kamu vakıflarının bağış toplanması engellensin.
Sık aralıklarla af kanunu çıkarılmasın.
Partiye yapılan bağış açıklanacak
Aralık 2003'e kadar Siyasi Partiler Kanunu'nda değişiklik yapılarak siyasi partilere ve adaylara yapılan bağışların kamuya açıklanması zorunluluğu getirilecek. Bu bilgilerin yayınlanması ve denetlenmesi sorumluluğu Yüksek Seçim Kurulu'na verilecek.
Yolsuzluklar için özel mahkeme
Aralık 2004'e kadar Cumhuriyet Başsavcılığı denetiminde suçları yakalamak, kanıtları toplamak ve adli makamlara teslim etmek üzere güvenlik güçleri içerisinde uzmanlaşmış birimler oluşturulacak. Aralık 2002'ye kadar başta yolsuzluk konuları olmak üzere ihtisas mahkemeleri kurulması için yasa taslağı TBMM'ye sunulacak.