Hep romatizmalılar size hava tahmini yapacak deÄŸil ya ÅŸimdi siz onlar için ilk aÄŸrı tahminini yapın

Türkiye'de bir ilki gerçekleÅŸtiriyor ve kendi aÄŸrı tahmininizi kendiniz yapıyorsunuz... Nasıl mı?Seyahate çıkacaksınız ama gideceÄŸiniz yerdeki hava ÅŸartları romatizmanızı ya da migreninizi azdırabilir mi? Saçınıza fön çektirmek için doÄŸru bir günde mi kuaföre gidiyorsunuz? DoÄŸum yapmanız yakınsa acaba haftaya diÄŸer çocuklarınıza bakması için birisini bulmalı mısınız? Amerika'da Intellicast adlı web sitesinin ‘‘Hava ve SaÄŸlık’’ sayfalarını hazırlayan meteorolojist Joe D'Aleo buna benzer soruları şöyle yanıtlıyor:Antik çaÄŸlardan beri, havayla saÄŸlığımız arasında hep bir iliÅŸki olduÄŸu düşünülmüştür. Lokman hekimlik olarak isimlendirilen bu düşünceler, deneysel bilim geliÅŸince ‘‘bilimsel temelden yoksun’’ denilerek bir kenara itilmiÅŸti. Yüzyıllar sonra, yaÅŸam bilimleri geliÅŸtikçe hava ile saÄŸlık arasındaki iliÅŸki tekrar araÅŸtırılmaya baÅŸlandı. Böylece, 1877'de Dr. Weir Mitchel, Amerikan Tıp Bilimleri Dergisi'nde ‘‘AÄŸrı ile havanın iliÅŸkisi’’ adlı bir makale yayımladı. BÄ°YOMETEOROLOJÄ° DOÄžUYORMakalede Amerikan İç Savaşı'nda bir ayağı kesilmiÅŸ yüzbaşının bacağının kalan kısmında hissettiÄŸi aÄŸrının baÅŸlangıcı ve ÅŸiddetiyle yerel hava ÅŸartları arasındaki iliÅŸki incelenmiÅŸti. Yüzbaşının gözlemlerine göre aÄŸrı, hava basıncının düşmesiyle birlikte nem ve hava sıcaklığının yükselmesi durumunda baÅŸlıyor. Bu koÅŸullar genellikle yaklaÅŸan bir fırtınayı (alçak basınç merkezini) gösterir. Ayrıca kayıtlara göre aÄŸrı, fırtınanın geçmesiyle birlikte basınç yükselmeye, hava sıcaklığı ve nem düşmeye baÅŸlayana kadar devam ediyor.YetmiÅŸ yıl sonra Hamburg Ãœniversitesi'nde doktora öğrencisi olan Otto Hollich, Claus Thurko adlı bir Alman asker üzerinde yaptığı benzer bir çalışmayla bu iliÅŸkiyi kesinleÅŸtirdi. Cluas, II. Dünya Savaşı'nda ÅŸarapnelle kolunu kaybetmiÅŸti. Sonra beÅŸ yıl boyunca kolunun kesildiÄŸi yerdeki aÄŸrının baÅŸlangıcı, süresi ve ÅŸiddetini her gün kaydetti. Meteoroloji öğrencisi Otto da o günlerdeki meteorolojik ÅŸartları inceledi. AÄŸrılar ile meteorolojik ÅŸartlar arasındaki iliÅŸki bu sefer çok ileri istatistik yöntemlerle araÅŸtırıldı, fakat sonuçlar Dr. Mithcel'inkilerle aynıydı. AÄŸrı ve hava arasındaki iliÅŸki, daha sonra yapılan kontrollü laboratuvar çalışmalarında da belirlenmiÅŸtir. Artık nemli ve soÄŸuk havaların, eklemlerin ÅŸiÅŸmesine neden olduÄŸu düşünülüyor. Hava basıncı düşünce barometre gibi eklem içi zarlar yayılıyor ve içlerindeki sıvıların basıncı artıyor. Böylece müzmin eklem romatizmalıların eklemlerindeki sıvı artışı hareket etmeyi ve dolayısıyla da eklem yerlerindeki aÄŸrıları arttırıyor. Böylece, hava ÅŸartlarının saÄŸlık üzerindeki etkilerini inceleyen biyometeoroloji adlı yeni bir bilim dalı doÄŸdu. Artık, Alman Meteoroloji Ä°ÅŸleri Genel Müdürlüğü bugün hastanelere ve doktorlara günlük tavsiye ve deÄŸerlendirmelerini ‘‘Biyometeoroloji Bültenleri’’yle düzenli olarak göndermekte. D'Aleo ise solunumla ilgili olmak üzere çimen, tohum ve aÄŸaç polenleri ve havanın durgunluÄŸu, grip salgını ve solunum sıkıntısı hakkında tahmin haritaları hazırlamakta. Ayrıca, insan konforunu belirlemek üzere doÄŸum oranı, iç ortamlarda bağıl nem, mor ötesi ışınlar, ekstrem sıcaklıklar, aÄŸrı ve sızıyla birlikte saç bozukluÄŸu (bonus saçlık!) haritalarını vermekte. Ä°nsanın davranışını etkileyen hava ÅŸartlarına göre ruhsal durum, dikkat ve refleks zamanını gösteren haritaları da hazırlamakta. Ä°nternete girme imkanınız varsa bu tür saÄŸlık havası tahminlerini kendiniz için yapabilirsiniz. Bunun için meteoroloji haritalarına bakarak fırtına ve atmosferik cephelerle birlikte görülecek rahatsızlıkları tanıyabilmeniz gerekir. Meteoroloji haritaları üzerindeki, ‘‘L’’ harfi, alçak basınç (fırtına) merkezlerinin bulunduÄŸu yerleri gösterir. Bu merkezler, ‘‘cephe’’ olarak adlandırılan iki farklı havayı birbirinden ayıran sınırlar boyunca oluÅŸur. Alçak basınç merkezlerinin  etkili olduÄŸu bu sistemlerde, cephelerle birbirinden ayrılmış sıcak ve soÄŸuk bölgeler bulunur. Hızla deÄŸiÅŸen hava ÅŸartları ve fırtınalar, alçak basınç merkezlerinde ve cepheler boyunca görülür. Bazı iÅŸaretler cephenin tipi ve hareket yönünü belirtir. ÖrneÄŸin, genellikle kalın bir kırmızı çizgi üzerinde içi dolu yarım ay ÅŸeklindeki iÅŸaretler, sıcak cepheyi; kalın mavi bir çizgi üzerinde testere diÅŸleri gibi üçgenlerle gösterilen ÅŸekiller ise soÄŸuk cepheyi gösterir. AÄžRILARINIZ NE ZAMAN ARTAR?D'Aleo'ya göre, sıcak cephenin önünde, basınç düştüğü, nem ve sıcaklık yükseldiÄŸinden dolayı aÄŸrı ve sızılar artar. Sıcak sektörde (sıcak cephe ile soÄŸuk cephe arasındaki bölgede), hava sıcak ve nemli olduÄŸundan, ayrıca rüzgar lodostan estiÄŸinden dikkat zamanında azalma görülür. SoÄŸuk cephenin arkasında, hızlı basınç yükselmesi, düşen hava sıcaklığı, kuvvetli ve hamleli rüzgarlar nedeniyle solunum problemlerinde artış görülebilir. Alçak basınç merkezinin önünde, basınç düşer, nem yükselir, kuvvetli rüzgar ve yağış görülebildiÄŸi için aÄŸrı ve sızılarda artış olur.Hep romatizmalılar size hava tahmini yapacak deÄŸil ya, ÅŸimdi romatizmalılar için ilk aÄŸrı tahminini siz onlara yapın. Önce bugün ve önümüzdeki beÅŸ gün için internette verilen meteoroloji haritalarından bulunduÄŸunuz veya gideceÄŸiniz yerdeki basınç merkezlerini ve cephelerini belirleyin (örneÄŸin bkz: http://ows.public.sembach.af.mil/wxcharts/wxcharts.htm). Sonra da yukarıda verilen bilgilere göre ilgilendiÄŸiniz yer ve gün için tespitlerinizi söyleyin.Nemli havada üşüme konusunda sizden gelen soru ve itirazların yanıtını haftaya vereceÄŸim. Bu arada düşünün bakalım; bir metreküp kuru hava mı daha ağırdır, yoksa nemli hava mı?Â