Halı dünyasının ‘3K’ralı

Güncelleme Tarihi:

Halı dünyasının ‘3K’ralı
Oluşturulma Tarihi: Nisan 09, 2004 21:47

Süleyman Yılmaz 1926’da Kayseri'de küçük bir halı atölyesi kuruldu. Atölye büyüdü, 1980'de üçüncü kuşağın yönetimine geçti, adı 3K oldu. Üçüncü kuşaktaki üç kardeş, Zeki, Metin ve Oktay Yılmaz şirketi geliştirdi, büyüttü ve dünyada söz sahibi yaptı. 3K bugün 40 bin tezgahta dokuma halı üretip, 46 ülkeye satıyor. Sezen Aksu'dan Tarkan'a, Santana'dan Jethro Tull'a kadar yerli yabancı birçok ünlü tarafından tercih ediliyor. 3K Yönetim Kurulu Başkanı olan 'Abi' Zeki Yılmaz, ‘‘Barbie desenli halıların dünyadaki tek lisansörüyüz. Calvin Klein'ın, Versace'nin halılarını biz pazarlıyoruz‘‘ diyor.

Halıcılık yıllardan beri Kayserililerin önemli geçim kaynaklarından biri. Kayseri'nin el dokuması halı ve kilimlerinin ünü dünyaya yayılıyor. Özellikle Bünyan ve Yahyalı halıları, motifleriyle, dokuma şekli ve düğüm sayısıyla 'işi bilenlerin' hayranlığını kazanıyor.

3K'nın hikayesi de 1926'da Kayseri'de başlıyor. Birçok Kayserili gibi Süleyman Yılmaz, Kayseri'de küçük bir halı atölyesinde üretime geçiyor. İşi 1960'larda oğlu Murat Yılmaz, 1980'de ise 'üçüncü kuşağı' temsilen Murat Yılmaz'ın üç oğlu devralıyor.

3K markası da bu zamanlarda ortaya çıkıyor. Hem üç kardeşi hem de üç kuşağı simgeliyor. Kendi alanında dünyada iyi biliniyor.

Ürettiği halılar Tarkan, Sezen Aksu, Sakıp Sabancı, Emel Sayın gibi sanat ve iş dünyasından ünlülerin evlerini süslüyor. 3K, yalnızca Türkiye'de değil dünyada da Chris de Burgh, Santana, Jethro Tull, Manhattan Transfer, Natalie Cole gibi ünlülerin tercihi...

MEKTEPLİ DEĞİL, ALAYLILAR

Çeyrek asırdan beri işin başında bulunan Zeki, Metin ve Oktay Yılmaz kardeşlerin üçü de 'alaydan' yetişmiş. Çocukluk ve gençlik yılları halıların, dokuma tezgahlarının arasında geçmiş. İşi çıraklıktan, kalfalıktan yetişerek öğrenmişler.

'Kaçınılmaz' olarak hepsi de bu işi meslek edinmişler. 3K Yönetim Kurulu Başkanı olan 'Abi' Zeki Yılmaz, ‘‘Türkiye krizler yaşadığında başka işler yapsak mı diye düşündük. Ama en iyi bildiğimiz iş bu, devam edelim dedik‘‘ diye konuşuyor.

Devam kararından sonra radikal adımlar atmışlar. Şirketi bir adım öteye taşımak için geniş bir yaratıcı ekip kurup, kaybolan birçok halı motifini yeniden canlandırmışlar. Bunları Avrupa, Amerika, Afrika ve hatta Avustralya'ya satmaya başlamışlar.

3K'nın geleneksel bir işi profesyonelce yapması birçok kapıyı açmış. Bugün Calvin Klein, Versace gibi dünyaca ünlü tasarımcıların ürünlerini satıyor. Dünyada Barbie desenli halı serisi için üretim yapma lisansına sahip tek firma.

BUGÜNE UYARLADILAR

Üç kardeş adına Zeki Yılmaz'dan 3K'nın bugüne geliş öyküsünü dinledik. Yılmaz, bu arada, yavaş yavaş kaybolmaya yüz tutan el dokuma halılarının ve geleneksel halıcılığın dünyasını anlattı.

Yılmaz'a göre başarılarının sırrı şimdiye kadar Kapalıçarşı'da yapılan bir işi 'günümüzün koşullarına' uyarlamalarında gizli. Halıdan anlamanın bir kültür meselesi olduğunu söyleyen Yılmaz ‘‘Bir evin, kişinin tarzını, zevkini yansıtan halı ve tablodur. Geri kalanı güncel zevke ve paraya dayanır‘‘ şeklinde konuşuyor.

Neden üçünüz de aynı işi yapıyorsunuz?

- Bu işi dedemizden, babamızdan gördük. Çıraklığını, kalfalığını yaptık. En iyi bildiğimiz iş bu. Biz bunu Türkiye'yi Avrupa'da temsil eden hale getirelim, köylünün kendi zevkini yansıtan halıcılıktan çıkarıp, insanları özendiren hale getirelim istedik. Osmanlı halılarını yeniden gündeme getirelim dedik. 1960'larda Türkiye'de bir tek Isparta, Bünyan, Ladik ve Hereke halıları vardı. Artık öyle değil. Biz 26 kişilik bir tasarım ekibi kurduk. Türk halısının 20-30 türevini çıkardık. Halının rönesansını yapıyoruz. Günümüze uymayan desenleri rafa kaldırıp, kendi tasarım ekibimizle bunları yeniliyoruz. 3K'nın bünyesindeki koleksiyon dünyanın hiçbir yerinde yok. Dünyanın en muhteşem saf ipek, İran, Osmanlı koleksiyonu bizde.

DEV MARKALARLA ÇALIŞIYORLAR

Üçüncü kuşak 3K'yı nereye getirdi?

- Babamın zamanında yalnızca İngiltere ve İtalya'ya ihracat yapıyorduk. Bugün tüm Avrupa ülkeleri, Güney Amerika, Afrika ve Kolombiya'da 276 noktaya halı satıyoruz. 46 ülkeye ihracat yapıyoruz. Ürünlerimiz 3K markası ile yurt dışında büyük mağaza zincirlerinde satılıyor. Türkiye'den yurt dışına ihracat yapan dört beş firma var. En büyükleri biziz. Ürünlerimizin yarısını ihraç ediyoruz. Bu yıl yaklaşık 250 bin metrekare üretim yapacağız. Türkiye'de 40 bin tezgahımız var. Artık eskisi kadar dokuyucu yok. İnsanlar, bu işe prim vermiyor. Bu nedenle işçiliği daha ucuz ülkelere gittik. Türkiye'nin yanı sıra Hindistan, İran ve Uzak Doğu'da üretim yapıyoruz. Dünyada isim yapmış kişilerle işbirliğine gidiyoruz. Avrupa'da Versace ve Calvin Klein ile beraber çalışıyoruz. Ürettikleri halıları Türkiye ve Orta Doğu'ya biz pazarlıyoruz. 2005'te kendi tasarım ekibimiz bu firmalar için üretim yapacak.


3K Yönetim Kurulu Başkanı olan 'Abi' Zeki Yılmaz, 'büyük çocuk olmanın' hem avantajını hem de dezavantajını aynı anda yaşamış. Dokuz yaşından beri işin içinde. Liseyi bitirdikten sonra işi babasından devralmış. Bu nedenle üniversiteye gidememiş. Ancak, halıcılıkla ilgili 'ne var ne yoksa' okumuş. Kendini öyle iyi yetiştirmiş ki bu konuda hem hem kendi elemanlarına hem de 'dışarıya' eğitim verebilecek donanıma sahip. ‘‘Halıyı öğrenilmesi gereken bir ilim dalı gibi görüp, kendimi geliştirdim. Şimdi de kitap yazıyorum.‘‘ diyor.

Ortanca kardeş olan Metin Yılmaz, üç yabancı dil biliyor. Ağırlıklı olarak ihracat ve 3K'nın 'dış ilişkileri' üzerine çalışıyor. En küçük kardeş, Oktay Yılmaz ise ekonomi eğitimi almış. 3K'nın ekonomi ve finans işleri ondan soruluyor.


Arabayı nasıl alıyorsanız halıyı da öyle alın


- Halıcılıkta mutlaka ileriyi görmeniz gerekir. Çünkü, bugün başladığınız bir halı bir yıl sonra biter. Bu nedenle, gelecek yılın trendini şimdiden bilmelisiniz.

- Bir halının oluşumu kuzunun sırtındaki yünle başlar. Yünün hangi kalitede olduğu, nerede dokunduğu, halının üstündeki ilmek sayısı önemlidir.

- Halı yalnızca para gücü ile satın alınabilecek bir şey değil. Nasıl bir araba alırken yedek parça servisi var mı diye dikkat edersiniz, halı alırken de servisi var mı, bakım yaptırabilir miyim, beni yarı yolda bırakır mı diye düşünmelisiniz.

- Halı satmadan önce gider o kişinin evini tespit ederiz. En iyi halı en pahalı halı değildir. Evin şekline en çok uyan halıdır. Örneğin, Milas halısı yöresel bir halıdır. Eğer Fransız tarzı ev döşeyip Milas halısı koyarsanız takım elbise altına terlik giymek gibi olur.

- Halıdaki düğümün tek ya da çift olması iyi ya da kötü olduğu anlamına gelmez. İran halısı tek düğümlüdür ama çok net görüntü verir. Öte yandan Bünyan halısı çift düğümlüdür ama pütürlü görünür. Düğüm tamamen halının stili ile ilgili bir şey.

- İpek halıda düğüm sayısı devreye girer. Özelliği ince olmasıdır. Bir santimetrekarede 64 düğümden 500 düğüme kadar çıkabilir.

- 3K'nın görüntüsü lüks ama fiyatlarımız tahmin edilenin aksine çok yüksek değil. Dünya pazarında bir üreticiyseniz ve belli bir üretim hacminiz varsa fiyatları makul tutmayı başarabilirsiniz.


Barbie ve takım logoları onlarda


3K, tüm dünya için Barbie'li halı serisini üreten tek şirket. Dünyada 4.5 milyar dolar satış yapan bir dev olan Barbie'nin tek lisansörü olmak 3K'ya büyük prestij katmış. Ayrıca, Türkiye'de taraftar halılarının lisansı 3K'da. Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş için taraftar halıları üretiyorlar. Barbie halılar ve taraftar halıları, 3K'nın dinamik ve genç yüzü olan 3K Konsept tarafından üretiliyor. 3K Konsept'in başında bulunan Oktay Yılmaz, ‘‘Küçük kızlar saatlerce Barbie'li halıların başından ayrılamıyor‘‘ diyor.
Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!