Gizli belgeleri sızdıran sistemin 'gizli sistemi'
Güncelleme Tarihi:
Şeffaflık iddiasıyla sınıflandırılmış ve gizli tutulan belgeleri kamuoyuna sızdıran tartışmalı Wikileaks sitesi, faaliyetlerinden rahatsız olan çevrelerden baskı görmeye devam ediyor. Örgüt son olarak, mali kaynaklarını korumak için gizli bir küresel finansal ağı kurduğu iddiasıyla eleştiriliyor. Wikileaks'in kurucusu Julian Assange, bu iddiları kendi ağzından cevapladı.
Dünya gündeminin nabzı Planet'te atıyor
Temmuz ayında Afganistan savaşı hakkında ABD ordusuna ait 76 bin belgeyi yayımlayan site birçok devlet ve şirketi öfkelendirmiş, hakkında davalar açılmış ve birçok yerde siteye erişim engellenmişti.
Para kaynağı ve altyapısının daha fazla zarar görmemesini isteyen Wikileaks, kaynakları ve kullanımını saklamak için bağışlarını toplayacağı ve dağıtacağı karmaşık bir sistem geliştirdi.
Wikileaks’in finansal istikrarı kısa faaliyet ömrü içinde oldukça güç kaybeti. Site geçtiğimiz yıl kısa bir süreliğine kapandı. Ancak sitenin sahibi Julian Assange, 2010’un başından bu yana 1 milyon dolar toplamayı başardıklarını belirtti.
Assange, bir röportajında “Sürekli casusluğa maruz kalan ve aleyhinde dava açılan bir kurumu ayakta tutmak çok zor. Yargı kararları operasyonlarımızı etkileyebiliyor, ancak para kaynağımızın tamamen zora girmesine izin veremeyiz” demişti. Assange, bağışları yapan hayırsever ve şirketlerin isimlerini vermedi ancak faaliyetlerini sürdürmelerine izin veren kaynak temininin yapısı hakkında fikir verdi.
Wikileaks’in finansal ağının kilidi Almanya’da bulunan Wau Holland Derneği. Alman yasaları altında derneklere bağışta bulunanların isimleri açıklanamıyor. Ayrıca derneğin “herhangi bir faaliyet yürütmediği" kabul edildiği için hakkında hiçbir sebepten dava açılamıyor. Dernek, Wikileaks ağının sadece bir parçası.
Assange, “Avustralya’da bir kütüphane, Fransa’da bir dernek, İsveç’te ise bir gazete olarak kayıtlıyız” derken, sitenin ABD’de vergiden muaf 501C3 olarak bilinen iki hayır kuruluşuna sahip olduğunu ve bu derneklerin sitenin ön cephesini oluşturduğunu söyledi.
Assange, Wikileaks’in parasının yarısını mütevazı bağışçılardan, diğer yarısını ise aralarında milyonerlerin bulunduğu “kişisel bağlantılardan” elde ettiklerini söyledi ancak bir isim belirtmedi.
Wau Holland Derneği’nden para elde etmek karmaşık bir süreç olduğunu ifade eden Assange, Wikileaks'in derneğe geri ödeme karşılığında makbuz verdiğini söyledi. Alman yasaları derneğin harcamalarını açıklamasını gerektirdiği için örgüt, “diğer dernekler” aracılığıyla makbuzları topluyor ve Wau Holland’a yolluyor. Bu şekilde Wikileaks’in iş yaptığı bazı şirketlerin ismi açığa çıkmıyor ve örgütün internet altyapısı ve altyapısının yeri gizli kalıyor.
Faaliyet gösterebilmesi için, Wikileaks sitesi çok hızlı internet bağlantısına sahip güçlü bilgisayarlara ihtiyaç duyuyor. Assange, örgütün “saldırıya uğrayabilecek temel altyapı”, "kaynak korunmasında rol oynayan sunucular” ve “güvenlik mühendisleri” için yapılan ödemeleri özellikle belirsizleştirmek istediğini belirtti.
Wikileaks’in sözcüsü Daniel Schmitt ve muhasebe işlerine bakan yönetim kurulu başkan yardımcısı Hendrik Fulda’ya göre, örgüt verdiği makbuzlara karşılık Wau Holland’dan 64 bin dolar yardım aldı.
Schmitt, sitenin faaliyetlerini gizleyebilmek için yılda 200 bin dolar gerektiğini, beş personel çalışanına ödeme yapmaya karar vermesi halinde yıllık 933 bin dolara ihtiyaç duyacaklarını söyledi. Fulda, Wikileaks’in internetteki varlığını sürdürebilmesi için aylık 15 bin ile 23 bin dolar civarında bir kaynağa ihtiyacı olduğunu, aylık bağışın 3-4 bin dolar civarında olduğu dönemlerde büyük sıkıntı çektiklerini anlattı.
Yaşanan sıkıntı yüzünden site Aralık ayında kapandı ancak Wau Holland’ın bağışlarıyla Mayıs’ta tekrar açıldı. Bağışlardaki dalgalanmalar Wau Holland’ın banka ortaklarından eBay’e ait PayPal şirketinin kara para aklanmasından şüphelenmesine neden oldu.
Ödeme çeşitlerin artırmak isteyen Wikileaks, sitesine İsveç ve İngiltere merkezli ödeme sistemleri ekledi. İngiltere merkezli Moneybookers, Wikileaks ile şirket standartlarına uymadıkları için anlaşmalarını feshettiklerini söylerken, İsveç merkezli Flattr.com ise bu tartışmalı siteyle çalışmaktan onur duyduğunu belirtti.
Sitenin kurucusu Peter Sunde Kolmisoppi, “Yaptıkları çalışma ihtiyacımız olan şey ve anlara az da olsa yardımcı olabilmekten mutluyuz” dedi.
* Bu makale Wall Street Journal'da "How WikiLeaks Keeps Its Funding Secret" başlığıyla yayımlanmıştır.
Planet'i Facebook'tan takip etmek istiyorsanız:
http://www.facebook.com/#!/HurriyetPlanet
Planet'i Twitter'da takip etmek istiyorsanız:
http://twitter.com/HurriyetPlanet