Gıda ve enerji vurdu, Merkez enflasyonda 9.3’e boyun eğdi
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 01, 2008 00:00
Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, 2008 yılı enflasyon tahminin yüzde 9.3 olduğunu açıkladı. Enflasyonun 2009 yılında orta noktası yüzde 6.7 olmak üzere, yüzde 4.9 ile yüzde 8.5 arasında gerçekleşeceğini belirten Yılmaz, 2010 yılında yüzde 4.9, 2011 yılında yüzde 4 enflasyon beklendiğini belirtti.
MERKEZ Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, yüzde 4 olarak hedeflenen 2008 yılı enflasyonunu yüzde 9.3 olarak tahmin ettiklerini açıklayarak, tüm ekonomik birimlerin beklentilerine "hedef değil tahmine göre oluşturmasını" istedi. Yılmaz, Türkiye ekonomisinin yüzde 4’lük enflasyonu 2001 yılı ortalarında yakalayabileceğini söyledi. Yılmaz, bu değişikliğin kamudaki ücret düzenlemelerini içerip içermediği sorusuna "Evet" yanıtını verdi. "Enflasyon Raporu" tanıtımı için basın toplantısı düzenleyen Yılmaz, "Yüzde 4 olarak belirlenen hedef yerine, şimdi 9.3’ün esas alınması isteminin kredibilite kaybına yol açıp açmadığı" sorusuna şu yanıtı verdi:
Kredibilite sorunu var
"İki yıldır enflasyon tahminlerini tutturamayan bir Merkez Bankası var. Bu kredibilite sorunu yaşatıyor. Dünyada bunun benzeri örnekleri var. 2002-2005 dönemindeik örtük enflasyon hedefleme sürecinde önemli başarı sağlandı. Enflasyon iki haneden yüzde 7’ler düzeyine çekildi. Böyle bir başarı grafiğimiz var. Ama daha sonra gelişen arz şokları nedeniyle gerçekleşemedi. Bu nedenle sorun yaşıyoruz."
Hedefe değil tahmine bakın
Tüm ekonomik birimlerin beklentilerini enflasyon hedefi değil, enflasyon tahminine göre oluşturmasını isteyen Yılmaz, bu çerçevede kamudaki maaş düzenlemelerinin de tahmine göre yapılması gerektiğini söyledi. Yılmaz, yüzde 4 enflasyon hedefinin revize edilmesi konusunun son Para Politikası Kurulu’nda gündeme geldiğini, ancak henüz bir karar alınmadığını bildirdi. Gıda, petrol ve diğer emtia fiyatlarındaki gelişmelerin bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de enflasyon üzerinde baskı oluşturduğunu, enflasyon tahminlerinin yukarı yönlü güncellenmesine neden olduğunu kaydeden Yılmaz, "Tahminlerimizdeki sapmalar büyük ölçüde para politikasının kontrolü dışındaki öngörülemeyen gelişmelerle açıklanabilmektedir" dedi.
Gıda ve petrol etkisi
Türkiye’de 2007 yılında yaşanan kuraklık sonrası tarım ürünleri rekoltesinde görülen düşüşün arz yönlü bir şok oluşturduğunu ifade eden Yılmaz, dünyada artan gıda talebi ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artış eğilimi gibi gelişmelerin dış ticaret kanalıyla yurt içi gıda fiyatlarını olumsuz etkilediğini vurguladı. Gıda fiyatlarını etkileyen söz konusu unsurların isleşmiş gıda fiyatları üzerindeki yansımalarının özellikle son dönemde belirgin hale geldiğini kaydeden Yılmaz, "Bu doğrultuda, gıda fiyatları hızla yükselmeye devam etmiş, 2008 yılının ilk üç ayında TÜFE’deki yüzde 3,1’lik artısın 2,3 puanı gıda fiyatlarındaki artıştan kaynaklanmıştır. Gıda fiyatlarındaki gelişmeler enflasyondaki düşüşü yavaşlatan temel unsur olmuştur" dedi. Petrol fiyatlarındaki artış ile elektriğe yapılan zammın etkisine işaret eden Yılmaz, "2008’in ilk çeyreğindeki 3.1 puanlık enflasyonun 0.9 puanı enerji grubundaki fiyat artışlarından kaynaklanmıştır" bilgisini verdi. 2008 yılının ilk çeyreğinde, gıda, enerji ve tütün ürünleri hariç TÜFE’nin yıllık artışının 2007 sonundaki yüzde 4,8’lik seviyesini koruduğunu ifade eden Yılmaz ,son dönemde temel enflasyon göstergelerinde gözlenen artışın geçmiş şokların ikincil etkilerine ilişkin riskleri belirginleştirdiğini söyledi.
Gıdada yıllık enflasyon yüzde 13 olacak
DURMUŞ Yılmaz, 2008 yılsonu gıda fiyat enflasyonu varsayımını yüzde 13’e yükselttiklerini kaydederken, "Bu değişiklik, 2008 yılı enflasyon tahminimizin yaklaşık 1,2 puan yukarı yönde güncellenmesine neden olmuştur. Ayrıca, 2009 yılında gıda fiyat enflasyonunun yüzde 8 olarak gerçekleşeceğini varsaymaktayız. Bu değişikliğin 2009 yılı enflasyon tahminimiz üzerindeki etkisi 1.1 puan olmuştur" dedi.
Sıkı para politikasında gevşemeyiz
TEMKİNLİ duruşun korunması durumda dahi enflasyonun, orta vadede yüzde 4 olan hedefe doğru yaklaşmasının iki yıldan daha uzun bir süre alabileceğini belirten Durmuş Yılmaz, "Ancak bu durum, Merkez Bankası’nın daha gevşek bir politika izleyeceği anlamına gelmemelidir. Aksine, tahminler önümüzdeki dönemde para politikasının kademeli ve ölçülü bir şekilde sıkılaştırıldığı bir duruşa göre yapılmıştır" dedi. Güncellenen varsayımlara göre yapılan projeksiyonların, 2009 yılında enerji, gıda ve hizmet fiyatlarındaki artışların enflasyon üzerindeki etkisinin 5 puana yaklaşabileceğini gösterdiğini bildiren Yılmaz, şunları söyledi: "Diğer bir ifadeyle, 2009 yılında enerji kalemleri dışındaki -tütün ürünleri ve diğer dolaylı vergiler gibi- yönetilen/yönlendirilen mal fiyatlarının sabit kaldığı varsayımı altında; enflasyonun yüzde 4 düzeyine düşebilmesi için gıda, enerji ve tütün dışındaki malların fiyatlarında yüzde 3 civarında deflasyon kaydedilmesi gerekmektedir. İthalat fiyatlarındaki artışlar ve enflasyondaki yapısal katılık gibi unsurların temel mal fiyatlarında deflasyon görülmesini engelleyeceği tahmin edilmektedir. Dolayısıyla, para politikasının durusunu sıkılaştırdığı bir senaryo altında dahi, 2009 yılında enflasyonun yüzde 4 rakamının üzerinde gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğu düşünülmektedir."
Kredibilite sorunu var
"İki yıldır enflasyon tahminlerini tutturamayan bir Merkez Bankası var. Bu kredibilite sorunu yaşatıyor. Dünyada bunun benzeri örnekleri var. 2002-2005 dönemindeik örtük enflasyon hedefleme sürecinde önemli başarı sağlandı. Enflasyon iki haneden yüzde 7’ler düzeyine çekildi. Böyle bir başarı grafiğimiz var. Ama daha sonra gelişen arz şokları nedeniyle gerçekleşemedi. Bu nedenle sorun yaşıyoruz."
Hedefe değil tahmine bakın
Tüm ekonomik birimlerin beklentilerini enflasyon hedefi değil, enflasyon tahminine göre oluşturmasını isteyen Yılmaz, bu çerçevede kamudaki maaş düzenlemelerinin de tahmine göre yapılması gerektiğini söyledi. Yılmaz, yüzde 4 enflasyon hedefinin revize edilmesi konusunun son Para Politikası Kurulu’nda gündeme geldiğini, ancak henüz bir karar alınmadığını bildirdi. Gıda, petrol ve diğer emtia fiyatlarındaki gelişmelerin bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de enflasyon üzerinde baskı oluşturduğunu, enflasyon tahminlerinin yukarı yönlü güncellenmesine neden olduğunu kaydeden Yılmaz, "Tahminlerimizdeki sapmalar büyük ölçüde para politikasının kontrolü dışındaki öngörülemeyen gelişmelerle açıklanabilmektedir" dedi.
Gıda ve petrol etkisi
Türkiye’de 2007 yılında yaşanan kuraklık sonrası tarım ürünleri rekoltesinde görülen düşüşün arz yönlü bir şok oluşturduğunu ifade eden Yılmaz, dünyada artan gıda talebi ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artış eğilimi gibi gelişmelerin dış ticaret kanalıyla yurt içi gıda fiyatlarını olumsuz etkilediğini vurguladı. Gıda fiyatlarını etkileyen söz konusu unsurların isleşmiş gıda fiyatları üzerindeki yansımalarının özellikle son dönemde belirgin hale geldiğini kaydeden Yılmaz, "Bu doğrultuda, gıda fiyatları hızla yükselmeye devam etmiş, 2008 yılının ilk üç ayında TÜFE’deki yüzde 3,1’lik artısın 2,3 puanı gıda fiyatlarındaki artıştan kaynaklanmıştır. Gıda fiyatlarındaki gelişmeler enflasyondaki düşüşü yavaşlatan temel unsur olmuştur" dedi. Petrol fiyatlarındaki artış ile elektriğe yapılan zammın etkisine işaret eden Yılmaz, "2008’in ilk çeyreğindeki 3.1 puanlık enflasyonun 0.9 puanı enerji grubundaki fiyat artışlarından kaynaklanmıştır" bilgisini verdi. 2008 yılının ilk çeyreğinde, gıda, enerji ve tütün ürünleri hariç TÜFE’nin yıllık artışının 2007 sonundaki yüzde 4,8’lik seviyesini koruduğunu ifade eden Yılmaz ,son dönemde temel enflasyon göstergelerinde gözlenen artışın geçmiş şokların ikincil etkilerine ilişkin riskleri belirginleştirdiğini söyledi.
Gıdada yıllık enflasyon yüzde 13 olacak
DURMUŞ Yılmaz, 2008 yılsonu gıda fiyat enflasyonu varsayımını yüzde 13’e yükselttiklerini kaydederken, "Bu değişiklik, 2008 yılı enflasyon tahminimizin yaklaşık 1,2 puan yukarı yönde güncellenmesine neden olmuştur. Ayrıca, 2009 yılında gıda fiyat enflasyonunun yüzde 8 olarak gerçekleşeceğini varsaymaktayız. Bu değişikliğin 2009 yılı enflasyon tahminimiz üzerindeki etkisi 1.1 puan olmuştur" dedi.
Sıkı para politikasında gevşemeyiz
TEMKİNLİ duruşun korunması durumda dahi enflasyonun, orta vadede yüzde 4 olan hedefe doğru yaklaşmasının iki yıldan daha uzun bir süre alabileceğini belirten Durmuş Yılmaz, "Ancak bu durum, Merkez Bankası’nın daha gevşek bir politika izleyeceği anlamına gelmemelidir. Aksine, tahminler önümüzdeki dönemde para politikasının kademeli ve ölçülü bir şekilde sıkılaştırıldığı bir duruşa göre yapılmıştır" dedi. Güncellenen varsayımlara göre yapılan projeksiyonların, 2009 yılında enerji, gıda ve hizmet fiyatlarındaki artışların enflasyon üzerindeki etkisinin 5 puana yaklaşabileceğini gösterdiğini bildiren Yılmaz, şunları söyledi: "Diğer bir ifadeyle, 2009 yılında enerji kalemleri dışındaki -tütün ürünleri ve diğer dolaylı vergiler gibi- yönetilen/yönlendirilen mal fiyatlarının sabit kaldığı varsayımı altında; enflasyonun yüzde 4 düzeyine düşebilmesi için gıda, enerji ve tütün dışındaki malların fiyatlarında yüzde 3 civarında deflasyon kaydedilmesi gerekmektedir. İthalat fiyatlarındaki artışlar ve enflasyondaki yapısal katılık gibi unsurların temel mal fiyatlarında deflasyon görülmesini engelleyeceği tahmin edilmektedir. Dolayısıyla, para politikasının durusunu sıkılaştırdığı bir senaryo altında dahi, 2009 yılında enflasyonun yüzde 4 rakamının üzerinde gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğu düşünülmektedir."