Firavunun grevci işçileri

DİYELİM ki, Mısır'a gittiniz.... Giza'da Keops, Kefren ve Mikerinos piramitlerini gezdiniz.Daha sonra Lüksor'a doğru uzandınız ve Krallar Vadisi'ndeki mezarlıkları keşfe çıktınız.Ben görmedim ama görenler anlatıyor firavun mezarlarının haşmetini.Renklerini bugünkü gibi koruyan mitolojik resimleri, heykelleri.5 bin yıl önceki Mısır uygarlığını günümüze taşıyanları hiç merak etttiniz mi?Ölümsüzlük peşinde olan firavunlara bir anlamda hayallerini armağan eden sanatçılar kimlerdi?Krallar Vadisi'ndeki mezarlıkları görmesem de Nil kıyısındaki altın kumların derinliklerinde sonsuzluğa doğru yolculuğu hazırlayan ve güzelleştirenleri tanıyorum artık.Onlar Krallar Vadisi yakınlarındaki Deir El Medineh köyünün sakinleri. Paris'teki Louvre Müzesi'nde 22 Temmuz'a kadar devam edecek ''Firavunların Sanatçıları'' Sergisi, babadan oğula nesiller boyunca mezarlıkları inşa eden, süsleyen, boyayan işçilerin ve sanatçıların köyünü tanıtıyor.Sergi dört bölümden oluşuyor: Yaşamak, Yaratmak, İnanmak ve Ölmek.Birinci bölümde Deir El Medineh köylülerinin günlük yaşamda kullandıkları eşyaları görmek mümkün. 3 bin yıllık hasır sandalyeler, sepetler kumların altından pek fazla aşınmadan çıkmış. Toprak çanaklar, bira kupaları, taraklar, sandaletler de öyle.Deir El Medineh sakinleri günlük yaşamlarından kesitleri ayrıca ya papirüslere ya da ‘‘ostraka’’ denilen bir tür kireç taşının üzerine resmetmişler.Bebeğini emziren genç bir Mısırlı anne, dans ve şarkılarla kutlanan dini bayramlar, aile içi kavgalar bir fotoğraf karesi gibi gözünüzün önünde.Kötü ruhları uzaklaştırmak için yatağın baş ucuna asılan duaları, muskaları da görüyorsunuz. Yaratma bölümünde, firavun mezarlarında hangi koşullar altında çalışıldığına ilişkin ilginç bilgiler var. Mesela, baş ressamın aylık kazancının altı çuval buğday ile iki çuval arpa olduğunu öğreniyoruz. Oysa basit bir işçininki dört çuval buğday ile sadece yarım çuval arpa.Çeşitli nedenlerden ötürü yılda birkaç kez ‘‘işi asan’’ ne yapar?Şefine gelmeme gerekçelerini anlatan uzun bir dilekçe hazırlar.‘‘Karımın hastalandığı, kardeşimin toprağa verildiği, çocuğumun doğduğu, buğday ektiğim günler işe gelemedim...’’Bunlar II Ramses döneminde yani M.Ö 1240 yılında kaleme alınmış satırlar.Peki buğday ya da arpa çuvallarını alamayan işçiler ne yapar?Greve giderler. Krallar Vadisi'ndeki III Tutmosis, II Ramses ve I Seti'nin mezarları önünde gösteri yaparlar. Grevin ikinci gününde hak ettiklerinin bir bölümünü de almayı başarırlar.Deir El Medineh köyü tam beş asır ayakta kalmış.Ressamlar, heykeltraşlar, zanaatçılar, yazıcılar firavun mezarları yaratmakla kalmamışlar. Asla sahip olamadıkları zenginliklere öbür dünyada kavuşmak hayaliyle kendileri ve aileleri için firavunlarinki kadar muhteşem olmazsa da hayli süslü mezarlar yapmışlar. Avrupa Le Pen günahı çıkartıyorFRANSA, 21 Nisan şokundan sonra bugün yeniden sandık başında. Le Pen karşıtı gösterilere 1.3 milyon kişinin katılmış olması basının moralini düzeltti. Chirac ise aşırı sağcı rakibine büyük bir fark atacağından emin.Bakın ne diyor kampanyanın son günü: ‘‘Sunduğum program tüm sağdaki ya da soldaki Fransızın değil, tüm Fransızların yararınadır.’’Fransızların bugün Le Pen'i sindirip sindirmeyecekleri merakla beklenirken, Avrupa Birliği ‘‘Le Pen’’ günahı çıkarttı.AB Ticaret Komisyonu Başkanı Pascal Lamy Liberation Gazetesi'ne demecinde ‘‘Avrupa, dışlanmaya, kimlik sorunlarının aşılmasına, göç karşısındaki güvensizliğe ne yazık ki çare getiremedi. Bu yüzden bugün Le Pen'in başarısından kısmen sorumludur’’ diyor.Zeugma kazı evi yeniden açılıyorUZUN zamandan beri Zeugma ile ilgili haberler almıyorduk.GAP Başkanı Olcay Üniver ile geçenlerde yaptığım telefon sohbetinde taze bilgiler edindim. Bir kere Zeugma buluntuları üzerinde çalışmaların yapıldığı Bilecik'teki ‘‘Kazı Evi’’ mayıs ayı ortalarında yeniden faaliyete geçiyor.Restorasyon çalışmalarına Türkler, İngilizler ve İtalyanların yanısıra bu kez de Tunus'tan dört uzman katılacak. Uzmanlar, dünyanın en büyük mozaik müzesi olan Tunus Müzesi'nden geliyor. Dünyanın ikinci büyük mozaik müzesi Antakya'da.Ancak Ünver, gelecekte Zeugma Müzesi'nin ikinci numaraya oturacağı görüşünde.Peki Zeugma kazıları için büyük bağışlarda bulunan Amerikalı Packard'ın vaad ettiği Fırak kıyısındaki geçici Zeugma Müzesi çalışmaları ne durumda?. Zeugma'da daha önce çalışan, Packard'ın yakın dostu arkeolog Richard Hodges geçenlerde Ankara'daymış. Yakında bununla ilgili gelişmeler olabilirmiş.Zeugma cephesinde son durum böyle...