Filistin Belgeleri: Ortadoğu'da kimse Obama'yı takmıyor

Dünya gündeminin nabzı Planet'te atıyor�

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Eylül 2009’da Birleşmiş Milletler’de (BM) el sıkışırken, her ikisinin de yüzleri gülüyordu. ABD Başkanı Barack Obama, düzenlenen üç taraflı görüşmeyi, Ortadoğu barış görüşmelerini yeniden canlandırmak için fırsat olarak görüyordu.

Ancak, gerçekte iyimserlik olmak için çok az neden vardı ve Obama bunu biliyordu. Görüşmeden bir hafta önce, Filistin Devleti baş müzakerecisi Saib Erekat, Obama’nın üst düzey danışmanlarından David Hale’e, üçlü görüşmelerin yıkıcı olacağını belirtti ve şunu söyledi: “Bu, kafama silah dayamaya benziyor. Yapsan da yapmasan da lanetlenirsin.”

Aralarında geçen diyalogda, Erekat, İsrail yerleşimlerindeki konut birimlerinin askıya alınmasında Obama’nın başarısız olması halinde, yeni göreve gelen hükümetinin güvenilirlik konusunda zarar göreceğini belirtti. Hale ise bu görüşü reddetti.

Hale: Zorla bağımsız bir hükümet kuramayız. İknadan, müzakereden ve ortak çıkarlardan faydalanabiliriz.

Erekat: Elbette isterseniz faydalanabilirsiniz. Ancak başaramazsanız bunun ABD’nin kredibilitesi üzerinde nasıl bir etki yapacağını düşünüyorsunuz?

Hale: Kendi kredibilitemizi kendimiz düşünürüz.

EREKAT HAKLI ÇIKTI

Bu konuşmadan 16 ay sonra Erekat’ın kaygılarının yerinde olduğu ortaya çıktı: Görüşmeler tıkandı, yerleşim inşaatları devam etti, Obama’nın da kampanyası ve Kahire konuşmasıyla yarattığı iyimserlik ortadan kayboldu.

Filistin Belgeleri Obama yönetiminin barış sürecinin görünümüyle ilgili derinden kaygılı olduğunu da ortaya koydu. Beyaz Saray müzakerelerin yeniden başlaması için Filistin tarafına yüklenirken başta yerleşim inşaatları olmak üzere ciddi kaygıların hiçbirine çözüm getirmedi. Dahası Obama, Bush yönetiminin Filistinlilere verdiği sözleri tutmayı reddederek Filistin Yönetimi’nin güvenilirliğine de darbe vurdu.

Abbas, Obama’nın başkanlığının ilk günlerinde ABD Başkanı’na yerleşimler tamamen durdurulmadan İsrail-Filistin görüşmelerinin güvenilirliği olmayacağını söyledi. Erekat, Haziran 2009’da Filistin Yönetimi’nin Müzakere Destek Birimi’ne bir e-mail göndererek iki lider arasındaki görüşmeyi özetledi.

BUSH'TAN KORKARLARDI

Erekat’a göre Abbas, Obama’ya “İki devletli çözüm konusunda ciddi misiniz? Eğer öyleyseniz Batı Şeria’daki tek bir inşaata bile nasıl izin verdiğinizi anlayamıyorum. Çifte standart uygulayarak sizin için maliyeti sıfır olacak bir yoldan gitmeyi tercih edebilirsiniz. Bu durumda beni vurmuş burayı da Bin Ladin’in bölgesi haline getirmiş olursunuz” dedi.

Filistin lideri ABD’nin “İsrail’e değil ancak İsrail’in faaliyetlerine karşıyız” demesini talep ederek, “Siz bile yerleşimleri durdurup kalıcı görüşmeleri başlatamazsanız kim başlatır?” diye sordu.

Öte yandan Ekim 2009 tarihli bir başka belgeye göre Erekat, ABD’nin Ortadoğu temsilcisi George Mitchell’a Obama’nın bölgede hiç kredibilitesi kalmadığını söyledi. Ortadoğu’da insanların Obama’yı hiç ciddiye almadığını belirten Erekat, “Her şeye rağmen Bush’tan korkarlardı. Bu önemli. BO Arap halkı nezdinde olmasa da liderler nezdinde bütün saygınlığını yitirdi” dedi.