E-tahvil euro krizini bitirebilir
Güncelleme Tarihi:
Jean-Claude Juncker ve Giulio Tremonti'nin ortak euro bölgesi tahvili (E-tahvil) önerisi, bir yıl önce bölgede ortaya çıkan borç krizi sonrasında atılmış ilk yapıcı fikir.
Bu aynı zamanda euro bölgesi liderlerinin, o haftanın gazete manÅŸetlerinin ötesine geçerek yeni bakış açısı ortaya koyma cesaretini gösterdiÄŸi ilk örnek. EÄŸer öneri tam anlamıyla hayata geçirilirse, euro bölgesindeki krizi sona erdireceÄŸine dair hiçbir şüphem bulunmuyor.                   Â
Peki bu neden yapılmalı? Çünkü yaÅŸanan kriz özünde teknik olmaktan çok siyasi. Bu, euro bölgesinin büyük bir finansal krizle karşı karşıya kaldığında gerekli olan her ÅŸeyi yapacak siyasi birliÄŸi sahip olup olmadığıyla ilgili bir durum. Yani, ortak politikalarda iÅŸbirliÄŸini saÄŸlayacak bir mekanizma oluÅŸturma, mali aktarımları kabul etme ve sonunda da mali bir birliÄŸe doÄŸru yol almayla ilgili. Tarih, bize mali açıdan birlik kuramayan parasal birliklerin çökmeye mahkum olduÄŸunu gösteriyor. Euro birliÄŸi bu noktaya 10 yıldan kısa zamanda geldi. Åžimdi karar alma zamanı geldi. Â
Teknik olarak tahvil kendi başına hiçbir ÅŸeyi çözemez. Hatta, ortak tahvilin sunulduÄŸu bir ortamda euro bölgesindeki dengesizliklerin derinleÅŸeceÄŸine yönelik senaryolardan dahi bahsedilebilir.   Â
Ancak önerinin asıl önemli etkisi siyasi açıdan olacak. Ortak tahvil, mali birliğe giden yolda ilk adım olarak görülecek. Böyle bir mali birliğin çok büyük olmasına gerek yok. Burada, Avrupa Birliği'nin gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 1, 2 ya da en fazla 5'ine denk gelecek bir büyüklükten bahsediyoruz. Bu gerçekleştiği takdirde, vergi ve bütçe, finansal sektör ve hatta istihdam politikalarında önemli bir işbirliğini de ortaya çıkaracak. Bu aynı zamanda kriz durumunda euro bölgesinin elinde yeterince müdahale aracı olduğuna dair güven oluşmasının sağlayacak.
E-tahvillerin gayri safi milli hasılanın yüzde 40'ını oluşturan bir piyasa büyüklüğüne erişmesi durumunda ise zaman içinde ABD Hazine tahvillerinin oluşturduğu piyasayla boy ölçüşecek boyuta gelecektir. Bu, euro bölgesi ülkelerine karşı speküsyonları imkansız hale getireceği gibi, üyelerin de birbirine daha sıkı bağlarla kenetlenmesini sağlayacak. Elbette, bu birliğin küresel ekonomi açısından süper bir güç olmasının da önünü açacak.
Peki bu gerçekleÅŸecek mi? Almanya BaÅŸbakanı Angela Merkel, gerçekleÅŸmeyeceÄŸini söyledi. Bana söylendiÄŸi kadarıyla, Almanya bu fikre kesin biçimde karşı çıkıyor.  Â
Ancak, Almanya'nın dahi 'euronun çöküşü mü yoksa mali birlik mi' seçenekleriyle karşılaştığında, büyük olasılıkla mali birliği tercih edeceğinden hiç şüphem yok. Sadece, krizin ilerleme hızının böyle bir sonucu engelleyebileceği yönünde endişelerim bulunuyor. Çünkü, mali birlik gibi büyük bir gelişme için siyasi ve teknik hazırlık yapılması gerekiyor. Euro bölgesi bu gerçeğin farkına vardığında, fiziki olarak mali birliği gerçekleştirecek durumda olmayabilir. İşte ortak tahvilin önemi burada ortaya çıkıyor. E-tahvil bu süreci başlatma görevini üstlenecek.
AB liderlerinin yapması gereken en doğru şey, gelecek hafta bu konuda bir çalışma grubu oluşturulmasına karar vermek olacak. Hatta bu çalışma grubu Juncker ve Tremonti başkanlığında dahi oluşturulabilir...
Mali birlik euronun uzun vadede ayakta kalması için gerek ve yeter şartı oluşturuyor. Eğer, gelecek haftaki zirvede bu yönde karar çıkmazsa, euro bölgesi için zaman daralır. Ayrıca, akıllı yatırımcılar da ondan sonra euroya karşı daha ciddi karşı pozisyonlar almaya başlayabilir.
* Bu yazı Financial Times'ta, "Bond plan could end the euro crisis" başlığıyla yayımlanan köşe yazısından derlenmiştir.
 http://www.facebook.com/#!/HurriyetEkonet                                                                      EkoNet'i Twitter'da takip etmek için:      http://twitter.com/HurriyetEkonet         Â