Dünya uzuyor, biz duruyoruz

Araştırmalar, tüm Avrupa ülkelerinde boyların giderek uzadığını gösteriyor. Sağlık kayıtları 1880-1950 yılları arasında her kuşağın bir öncekinden 2.5 santim daha uzun olduğunu ortaya koyuyor. İnsanlığın 150 yıl öncesine oranla daha uzun boylu olduğu kesin. Son yüzyıl içinde Avrupa'nın en hızlı uzayan ulusu Hollandalılar olmuş. Bu ülkedeki erkeklerin boy ortalaması 1.79 cm. Norveç, Danimarka ve İsveç'teki erkeklerin boy ortalaması ise bundan bir cm. daha kısa. Genelde kısa boylu bir ulus olarak tanınan Japonlar bile artık uzuyor. Yeni kuşak bir öncekine göre daha uzun. Dünyadaki araştırmalar, insanların her on yılda bir ortalama bir santimetre uzadığını gösteriyor. Ama iş Türkiye'ye gelince, durum değişiyor. Orta boylu kalmaya mahkum gibi görünen bizler, on yılda sadece 0.7 cm. uzayabiliyormuşuz. Her ne kadar yeni kuşak daha uzun gelse de onlar Türkiye'nin orta boylu insanlar ülkesi olduğu gerçeğini değiştiremiyorlar. Politika, sanat, iş dünyasında başarılı olan kişilere bakın, çoğu orta ya da kısa boylu! Türkiye genelinde boy ortalamamız 1.68. Doğrusunu söylemek gerekirse, en uzun boylu insanlarımız olarak basketbolcuları ve mankenleri gösterebiliriz sadece... Ee artık onlar da olmak zorunda. BU BOYLAR BİZİ AŞARMankenler, boy uzunluğu sözkonusu olunca Türkiye'nin standart üstü kadınları. Neşe Erberk Ajans'ın verdiği bilgiye göre, kadınlarda alt sınır 1.75, erkeklerde ise 1.85... Bu sınırlar kadınlarda 1.72'ye, erkeklerde ise 1.80'e kadar düşebiliyor. Başak Gürsoy Ajans ise sınırlarını daha yüksek tutuyor ve kadınlarda en az 1.75, erkeklerde ise 1.85'ten daha kısa olmaz, diyor.Peki nasıl daha uzun olabiliriz? Uzmanlar, bir çocuğun normal büyüyüp uzaması için gerekli olan şartları şöyle sıralıyor: Yeterli beslenme, sağlıklı bir psikolojik gelişim, normal bir hormon dengesi... Ayrıca ağır ya da uzun süren bir hastalığın olmaması gerekiyor. Yapılan araştırmalara göre bir çocuğun erişebileceği boyu belirleyen iki faktör var, genler ve gebelik sırasında rahim içinde olup bitenler... Genetik faktörler grubu, bir çocuğun sonuçta erişeceği erişkin boyu için yaşamsal önem taşıyor. Çocuğun büyümesinde anne ve babanın boyu da eşit derecede önemli. Kısa boylu anne ve babadan doğan çocuklar genelde kısa boylu oluyor. Boyun uzamasında gebeliğin üçüncü ayından doğuma kadar olan devrede olanlar da önemli rol oynuyor. Çünkü en hızlı büyüme bu sıralarda gerçekleşiyor. Bebek rahim içindeyken, büyüme için gerekli beslenme sağlanmazsa ya da başka sorunlar oluşursa, çocuk daha kısa boylu oluyor. Örneğin, çok sigara içen bir annenin bebeği, ortalamadaki gibi 3.5 kg değil 3.2 kg ağırlığında olabiliyor. Tabii ergenlik çağında yeterli ve dengeli beslenmenin de boy uzamasında önemi çok büyük. Gelişip büyürken yeteri kadar kalsiyum, protein, mineral ve vitamin alınması gerekiyor. DOĞAYA VERİLEN YANITİnsan boyunun tarih süreci içindeki evrimini inceleyen ‘‘auxology’’ adlı yeni bilim dalı, boyla sağlık ve sosyo-ekonomik refah düzeyi arasında da çok yakın bir ilişki bulunduğunu ortaya çıkarıyor. İnsan boyunun genlerin ötesinde farklı faktörlere bağlı olduğunu savunan bu bilim dalına göre beslenme, ekonomik düzey, konutların kalitesi, çevre kirliliği, çeşitli hastalıklar ve stres gibi kriterlerin olumlu ya da olumsuz etkileri, bedenin dikey gelişiminde doğrudan rol oynuyor. Avrupalıların son 150 yıl içinde ortalama 20 santim uzadığını belirten bilim insanları, bir ulusun boy ortalamasının, refah düzeyinin belirlenmesi açısından kişi başına düşen milli gelirden çok daha iyi bir gösterge olduğunu öne sürüyorlar. İnsan boyunun doğa ve beslenmeye verilen yanıt niteliğinde olduğunu belirtiyorlar.