Dünya gündeminden kısa kısa- 15 Temmuz

FINANCIAL TIMES

Her fırtınadan sonra zorlu bir tırmanış dönemi başlar:

Yazar Martin Wolf, “Tarihin en kötü ekonomik krizini ardımızda bırakmış olabiliriz ama mali sistem sermayesiz kaldı ve şüpheli aktiflerin henüz bilinmeyen ağırlığı altında eziliyor. Yolun sonunda başımızın belaya girme ihtimali neredeyse yüzde 100,” diyor.

NEW YORK TIMES

Hoşça kal Irak ve İyi Şanslar (Thomas L. Friedman):

Iraklılar geçmişte kim olduklarını biliyorlar ve bu oldukları kişiyi çok da sevmiyorlar. Fakat hala ülke olarak kim olmak istediklerine emin değiller.

Sincan’ın yankıları (Philip Bowring):

Çin Uygurların kederine cevap vermek için hala geç kalmış sayılmaz. Ama Çin Komünist Partisi’nin merkeziyetçi eğilimleri ve kültürel şovenizmi bu çözümü imkansız kılıyor.

Afgan Savaşı’nın gömülü bombaları atılan her adımı riske atıyor:

Ayaklanmada kullanılan patlayıcılar haftalar geçtikçe daha yaygın ve daha karmaşık hale geliyor.

ASIA TIMES

Boru Hattı Anlaşması İran’ın Kulağını Okşuyor (M. K. Bhadrakumar):

İran’ın apaçık Amerikalılara ait bir proje sayesinde Avrupa’nın Rusya’ya enerji alanındaki bağımlılığını azaltmak için yapacağı bir müdahale Moskova’nın en büyük kabusuyken bir anda gerçeğe dönüştü. Tahran için bu Avrupa’yla yakın zamanda stratejik ortaklığa girmek için bir fırsat.

GUARDIAN

Suriye Arapların içinde olduğu soğuk savaşı bitirebilir mi? (Chris Phillips):

Uluslar arası diplomatların yavaş yavaş Şam’a dönüyor olmaları Suriye’nin Suudi Arabistan’a karşı güttüğü kan davasında ilişkilerin yumuşamaya başladığına işaret ediyor olabilir.

El Kaide’nin Urumçi üzerinden Çin’i tehdit ediyor:

Cezayir merkezli grup Kuzey Afrika’daki projelerde çalışan Çinli işçileri tehdit ediyor

Temizle, ele geçir, inşa et? Afganistan’da değil (Peter Beaumont):

General Petraus’un çok bilinen askeri formülü Afganistan’da başarıya ulaşmanın anahtarı gibi görünmüyor.

NEWSWEEK

CIA’in ölüm timleri İsrail’in vurucu ekipleri örneğine göre oluşturuluyor.

Gazze’deki İsrail Askerleri Bölgeyi�“Ahlaki bir Alacakaranlık Kuşağı” olarak tanımlıyor (McClatchy):

İsrail askerleri geçtiğimiz kış aylarında İsrail’in Gazze Şeridi üzerine düzenlediği üç haftalık askeri saldırılar sırasında Filistinli sivilleri insani kalkan olarak kullandıklarını, silahsız Gazzelileri yok yere öldürdüklerini ve beyaz fosfor bombalarını binaları yakmak adına uygunsuz bir biçimde kullandıklarını kabul ettiler.

Iraklılar Amerikan ordusuna Bağdat’ta güvenlik güçlerine izin verilmeyeceğini bildirdi:

Amerikan askerlerinin Irak’ın önemli şehirlerinden çekilmesinin üzerinden iki hafta geçmişken, ülkenin her yerinde yaşanan şiddet olaylarına rağmen Iraklı yöneticiler Amerikan güçlerinin yardımını istemiyor. Iraklılar hatta Amerikalıların Bağdat şehri sokaklarında güvenlik konvoyları halinde gezmeleri talebini reddetti.

STRATFOR

Jeopolitik Günlüğü: Asya’nın Deniz Gücü için Sular Yükseliyor:

Bölgedeki deniz kuvvetleri yarışı büyüdükçe Çin ve Japonya birbirlerinin donanmalarını yakın inceleme altında tutuyor.

FINANCIAL TIMES

Gelişmekte Olan Ülkeler için Hayatta Kalma Dersleri:

Zengin ülkelerdeki göçmenlerden gelen işçi dövizleri özellikle de dünya ekonomisinin zorluklar yaşadığı bu dönemde fakir ülkelerin ekonomileri için hayati değer taşıyor.

Geitner Doların Korunacağı Sözünü Verdi:

ABD Hazine Bakanı Timothy Geithner Körfez ülkelerindeki yatırımcılara ellerindeki hazine bonoları hakkında güven verdi. Geithner Suudi iş adamlarına ülkesinin doları koruma konusunda “özel bir sorumluluğu olduğu” açıklamasını yaptı.

İran’daki İdamlar Tansiyonu Yükseltme Riski Taşıyor:

İran ülkenin güneydoğusundaki bombalama ve ölümlerden sorumlu olduğu gerekçesiyle Sünni Müslüman bir grubun 13 üyesini idam etti. Bu hareket ülkedeki etnik tansiyonu yükseltme ve seçim sonrası gerginlik henüz sona ermişken yeni bir şiddet dönemi başlatma riskini taşıyor.

CHRISTIAN SCIENCE MONITOR

Pentagon Irak’a Yeni Birlikler Gönderiyor, ama Minik Bir Değişiklikle

Sevkiyat Iraklılara eğitim ve danışmanlık hizmeti verecek dört birlik askerden oluşuyor ve Amerika’nın ön saflardan yavaş yavaş çekildiğine işaret ediyor.

WALL STREET JOURNAL

Obama Silah Kontrolünü Yeni Stratejisinin Merkezine Yerleştirdi

CHRISTIAN SCIENCE MONITOR

Ahmedinecad Küresel Düzeyde Takipçilerini Kaybetti mi?

Seçim protestolarını bastırdıktan sonra İran direnişinin zayıflamaya başladığını görebilir. Ülkenin karşısındaki ilk büyük test Çarşamba günü Mısır’da başlayacak olan Bağlantısızlar Hareketi zirvesi olacak.

Obama Ahmedinecad’la konuşmalı mı?

Tahran’la Batı arasında yaşanacak bir diyalog baskıcı bir rejimi ödüllendirmek değil İranlılara umut vermek anlamına gelecektir.

WASHINGTON POST

Çin’deki Huzursuzluğun Sebepleri Uygurları Ülkenin Diğer Tarafına Yollayan bir Çalışma Programında:

Hükümetin bu planının Uygurlar ve Han Çinlileri arasında asimilasyona yol açması amaçlanıyor. Bazıları bu kadar çabanın aşırı olduğundan şikayet ediyor.

JERUSALEM POST

Obama Bazı Yahudi Liderleri Endişelendirmeye Devam Ediyor:

Beyaz Saray toplantısı sonrasında pek çok yetkili Başkan’a ABD’nin İsrail üzerindeki baskısıyla ilgili kaygıların sürdüğünü belirtti.

Javier Solana yeter dedi:

Avrupa Birliği Konseyi genel sekreteri Javier Solana kurulacak bir Filistin Devleti’nin bölgedeki tüm sorunlara bir çözüm olabileceğini söyledi.

ASIA TIMES

Suriye’de laiklik ateş altında (Sami Moubayed):

Suriye’de geçtiğimiz yıllarda yaşanan terörist saldırılar her ne kadar Suriye hükümeti ve eğitimli seçkinleri laiklikten yana olsalar da Lübnan ve İran gibi komşuları için bu durumun geçerli olmadığını ve bu fikirleri Suriye’ye de yaymak istediklerini gösteriyor.

RFE/RL

Gürcistan’da Kaygılanan Yok mu?

Mikail Saakaşvili sıklıkla ikinci bir Rus işgalinin ihtimalinden bahsediyordu. Ama Gürcü lider geçtiğimiz günlerde ani bir 180 derecelik dönüşle savaşla ilgili hiç.bir kaygısı olmadığını belirtti. Saakaşvili’nin söylediklerinin tonunun Obama’nın Moskova ziyaretinden bir hafta sonra değişmiş olması manidar. Acaba Amerika Gürcistan’a yeni bir işgal karşısında destek garantisi mi sundu?

UPI ATLANTIC EYE

İğrenç bir Miras:

Gitmiyorlar. Komünizmin yıkılmasının üzerinden 20 yıl geçmiş olmasına rağmen Orta Avrupa’nın ekonomisinin, siyasetinin ve yargısının büyük bir kısmı hala eski Komünistlerin hakimiyeti altında. Bu iğrenç bir miras. Ama daha kötüsü de olabilirdi.

CHRISTIAN SCIENCE MONITOR

Pentagon: “Avrupa Füze Kalkanı planı kesin değil”

Füze Savunma Ajansı’nın başı planların düzenlenebileceğini söyledi ve Başkan Obama’nın Rusya’yla anlaşma isteğini dile getirdi.

THE WALL STREET JOURNAL

Doğu Avrupa’nın Memnuniyetsizlik Yazı (Andrew Wilson ve Nina Popescu)

Doğu Avrupa’da kriz son üç tatil sezonunu mahvetti. 2008 Ağustos’unda Gürcistan’da yaşanan savaş Avrupalı diplomatların büyük bir çoğunluğunu plajlarda yakaladı. Ukrayna’nın gaz krizi Yeni Yıl’ın en soğuk günlerinde yaşandı. Paskalya sırasında da Moldova parlamentosu yandı. Avrupa Birliği bir başka olaylı yaz için hazırlanıyor olmalı.

LOS ANGELES TIMES

Dini Lider Hamaney İranlıların gözlerinde değerini kaybetti:

Bir analistin yorumuna göre, hala tartışılmakta olan seçim sonuçları hakkında açıkça Başkan Ahmedinecad’ın tarafını tutan Ayetullah Ali Hamaney’e karşı çıkmak artık Tanrı’ya karşı çıkmak gibi görülmüyor.

THE TIMES

El Kaide Çin’de yaşanan isyanlar karşılığında intikam istiyor:

El Kaide’nin Kuzey Afrika’daki kolu Sincan bölgesinde 156 kişinin ölümüne yol açan kanlı olayların ardından Çinli işçileri hedef alıyor.

INDEPENDENT

Sahte umutlar ve yalancı demokrasi (Ian Birrell):

Afganistan’da savaş lordları ellerindeki kanı yılar yıkamaz hayaller bir kez daha canlandırılıyor.

DIPLOMATIC COURIER

Boru hattı anlaşmasına rağmen Türkiye AB’ye yaklaşabilmiş değil (Chris Hillebrand):

Her ne kadar Türkiye’nin dış politikası tıkanmış bir AB üyelik sürecinin çamuruna batmış olsa da bugün bu hayal kırıklığı Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Avusturya ile imzalanan AB destekli Nabucco boru hattı anlaşmasının imzalanmasıyla bir nebze olsun dengelenmiş oldu.

FINANCIAL TIMES

Çin Türkiye’nin “soykırım” yorumlarına tepki gösterdi:

Pekin “Müslüman kardeşlerimizin gerçeğin farkına varacağını” umarken devlet yönetimindeki günlük Çin gazetesi Recep Tayyip Erdoğan’ın ifadelerini “sorumsuzca ve dayanaksız” olarak tanımladı.

Sincan’da yaşanan ayaklanmalar Çin-Türkiye ilişkilerine zarar veriyor:

Türkiye Başbakanı Çin’in Türk kökenli Müslüman azınlığı Uygur nüfusuna yönelik muamelesini “soykırım”la karşılaştırıp bir kamuoyunda öfkeye sebep oldu.

GUARDIAN

DSÖ domuz gribi aşısının elde edilmesi için hala aylar olduğunu bildirdi:

Dünya Sağlık Örgütü’nün lideri hükümetin ilk partinin Ağustos’ta ulaşacağı iddialarına şüphe düşürdü.

İşçi Partisi’nin büyük hatası hepimizin robot olduğunu düşünmeleri (Jenni Russell):

Partinin robotlar için yaptığı hesaplar kamu hizmetlerinin insanların gerçek sosyal ve duygusal ihtiyaçlarını karşılamaya yaradığı gerçeğini göz ardı ediyor.

TIME

İran üzerinde Amerikan baskısı kurmak (Emily B. Landau):

İran’ın Amerika’ya yönelik tavrı Amerika’nın kabulleniciliğinin nasıl algılandığıyla değil İran’ın gerçekleştirmek istedikleriyle şekilleniyor. Aslında bu kabullenicilik sömürüye açık olmak olarak da görülebilir. İran’ın nükleer meselesi konusunda başarı sağlamak için ABD kendi çıkarlarına sarılıp bu çıkarları kararlılıkla izlemek zorunda kalacaktır.

UPI

Irak’ta ciddi Kürt-Arap gerginliği:

Analistlere göre Irak’ın merkezi hükümeti ve Kürtler arasında yıllardır süregelen çatışmalar Amerikan askerleri ülkeyi terk etmeden bir çözüme ulaştırılmalı.

HA’ARETZ

Obama: İran’daki seçim sonrası protestolar nükleer araştırmalarla ilgili müzakerelere sekte vurabilir:

Amerikan Başkanı yine de Tahran’la yapılan müzakerelerin kaybedilmiş bir dava olmadığını vurguluyor.

İsrail savaş gemileri Süveyş Kanalı’nda Mısır’la işbirliği içinde mi?

Bu hareket İran’a bir uyarı olarak görülebilir; Mısır dışişleri bakanına göre ise kesişme Kahire-Kudüs anlaşması gereğince meşru bir hareket.

FOREIGN POLICY

Sessiz Müslümanlar (Moisés Naim):

Fetvalar nerede? Pekiyi ya konsoloslukların önünde yapılan kızgın yürüyüşler ve ateşli konuşmalar? El Kaide videoları nerede? Kısacası Çin’de olup da Danimarka’da olmayan nedir? Çin bir süredir ülkedeki Müslümanlara karşı etkin ayrımcılık politikaları sürdürmekteydi. Çok kısa bir önce ülkede yaşayan Müslümanların bir kısmı sokaklardaki şiddetli ayaklanmalarda hayatlarını kaybetti.

THE WALL STREET JOURNAL

Amerikan-Japon işbirliğini ileriki günlerde bir fırtına mı bekliyor?

Tokyo’daki yerel seçimlerde bir başka utanç verici yenilgi alan Başbakan Taro Aso Japonya’nın halk meclisini yeniden seçmek için 30 Ağustos’ta sandık başına gidilmesi çağrısını yaptı. Aso’nun Liberal Demokrat Partisi 1990’ların ortalarındaki karışık bir iki yıllık süreç dışında ülke İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra bağımsızlığını tekrar kazandığından beri Japonya siyaseti üzerindeki hakimiyetini sürdürüyor. Yine de LDP’nin gücünü Demokrat Parti’ye yitireceği bekleniyordu. Bu olay Japonya tarihinde bir dönüm noktası olacak. Pekiyi aynı zamanda Amerikan-Japon stratejik ortaklığı için de bir dönüm noktası olabilir mi?

GLOBAL POST

Hristiyanlar ve bir Müslüman’ın ölümü (Cameron Abadi):

Almanların bir Mısırlı kadının cinayetine karşı mahkemede gösterdikleri kayıtsızlık bir çifte standardın göstergesi.