Dünya basınından manşetler - 8 Aralık
Güncelleme Tarihi:
Dünyada bugün öne çıkan manşetler:
YNETNEWS: ‘Türkiye İsrail’e tazminat ödemeli’
İsrail Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman’a yakın olan bir isim, “Türkiye’den özür dilenmesi teröre teslim olmaktır” ifadesini kullandı ve Türkiye’nin beklentisinin aksine, Gazze filosu baskını nedeniyle asıl Türkiye’nin İsrail’e tazminat ödemesi gerektiğini belirtti.
Ayrıca, Lieberman’a yakın olan yetkililer, Dışişleri Bakanı’nın gözünde Türkiye’den özür dilenmesi gibi bir durumun söz konusu olmadığı ifade etti. Bir yetkili, “Eğer birilerinin özür dilemesi ve tazminat ödemesi gerekiyorsa o da Türkiye. Gazze filosunu organize eden IHH, Avrupa’da Almanya dahil bazı ülkeler tarafından terör örgütü olarak kabul ediliyor” dedi.
Pazartesi günü Türkiye Dışişleri Bakanlığı müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ile Birleşmiş Milletler’de (BM) Gazze filo baskınını soruşturan panelin İsrail temsilcisi Yosef Ciechanover ikinci kez bir araya gelmişti.
Türk yetkililer görüşmelerin olumlu geçtiğini belirtmiş olmasına rağmen, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Carmel yangınında verdikleri desteğin İsrail ile ilişkilerin geliştiğinin ispatı olmadığını belirtti.
“Bu adım İsrail ile olan diğer sorunlarla karıştırılmamalı” diyen Erdoğan, Gazze filosu baskını ardından ortaya koyduğu şartları yinelemişti. Erdoğan, “İsrail’le ilişkilerimiz Tel Aviv bizden özür dilemediği ve tazminat ödemediği sürece düzelmeyecek” dedi.
NEW YORK TIMES: ABD Yahudi yerleşimleri üzerindeki moratoryum teklifini geri çekti
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile yapılan üç haftalık sıkı pazarlıkların sonuçsuz kalması üzerine, ABD Yahudi yerleşimlerindeki inşaatların 90 gün boyunca dondurulması talebini geri çekti.
Obama yönetiminden yapılan açıklama, Ortadoğu barış görüşmelerini belirsizlik içinde bırakırken, Obama yönetiminin barış çabalarındaki en son başarısızlığı oldu. Filistin Yönetimi, müzakere masasına oturmak için yerleşim birimlerinde ikinci bir moratoryumun hayata geçirilmesini şart koşmuştu.
ABD’li yetkililer, Netanyahu kabinesini moratoryum için ikna edebilse bile, 90 günlük sürenin müzakerelerdeki temel hususları ele almak için yeterli olmayacağı için tekliflerini geri çektiklerini belirtti.Obama yönetimi yetkilileri, barış görüşmelerinin devam ettirilmesi için bir B planı bulunmadığı söylerken, analistler her zaman öne çıkarılan “sınırlar, güvenlik ve Kudüs’ün durumu” hakkında görüş ifade etmekten başka ABD’nin elinde bir şey bulunmadığını belirti.
Obama yönetiminin bundan sonra çizeceği rotayı, Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın düşünce kuruluşu Brookings Instution’da Ortadoğu politikası hakkında yapacağı konuşmada belirtmesi bekleniyor. Ancak ABD’nin izleyeceği yeni bir strateji olup olmadığı bilinmiyor.
İsrail ve Filistin, ABD’nin aldığı karar hakkında henüz bir açıklama yapmazken, alınan kararın Clinton ve Netanyahu arasındaki değerlendirmelerin ardından geldiği belirtildi. Netanyahu, 90 günlük moratoryumu, ABD’den alacağı yazılı güvenlik taahhütleri olmadan kabinesine kabul ettiremeyeceğini ifade etti.
ABD’nin İsrail’e 20 adet F-35 savaş uçağı göndermesi ve Birleşmiş Milletler’de (BM) İsrail karşıtı kararları veto etmesini içeren taahhütler, hiçbir zaman İsrail’e ulaşmadı. Analistler, ABD için utanç verici olsa da, moratoryum teklifinden vazgeçilmesinin ardından tek bir konuya bağlı kalmadan Ortadoğu politikasının yeniden değerlendirilebileceğini vurguladı.
FINANCIAL TIMES: Obama’nın vergi hamlesi ekonomik büyüme umudunu artırdı
ABD Başkanı Barack Obama ile Kongre’deki Cumhuriyetçi Parti üyeleri arasında varılan vergi indirimi anlaşmasının ardından, hazine tahvillerinin faizi yükselişe geçti. Anlaşmayla birlikte büyüme için yapılan tahminlerin de artırılması bekleniyor.
Varılan uzlaşmayla eski başkan George Bush dönemindeki vergi kesintileri uygulamaları uzatılacak olması, ekonomistlerin 2011 için yaptıkları büyüme tahminlerini de olumlu etkiledi. JP Morgan ekonomisti Michael Feroli, paketle birlikte 2011 için yapılan büyüme beklentilerinin yüzde 3'ten yüzde 3.5'e çekileceğini söyledi.
Anlaşma Kongre’de onaylanır ve dengeleyici bütçe kesintileri yaşanmazsa, ABD 2011 yılında sıkı mali politika uygulamayan tek büyük sanayi ülkesi olacak. Bu dönemde, bütçe açığının GSYİH’nin yüzde 9 ile 10’u civarında olması bekleniyor.
ABD Merkez Bankası (Fed) da anlaşmanın para politikası üzerindeki baskıyı azaltacak olması ve ekonomiye ek teşvik sağlayacak olması nedeniyle olumlu karşılayabilir. Ancak, bu hamlenin uzun vadede bütçe açığı üzerinde yaratacağı olumsuz etki Fed'in endişelendirebilir.
ABD'nin bütçe açığına büyük yük getirecek karar, kredi derecelendirme kuruluşu Moody's'in de ülkenin AAA olan kredi notuyla ilgili uyarısına neden oldu.
Ekonomistler, yapılacak anlaşmanın uzun dönem bütçe açığı üzerinde olumsuz etki yapabileceği uyarısında bulunurken, anlaşmanın kabul edilmesiyle gelecek iki yıl içinde bütçe açığına 1 trilyon dolar ek yük getireceği hesaplanıyor.
Senato’da çoğunluk lideri olan Demokrat Harry Reid, bu nedenle “anlaşmanın henüz tamamlanmadığını” belirtti.
GUARDIAN: Kaddafi’nin tehditleri Lockerbie bombacısını özgürlüğe kavuşturdu
Wikileaks belgeleri, İngiltere’nin Lockerbie bombacısı olarak bilinen Abdelbaset el Megrahi’nin İskoçya’da tutulduğu hapishanede ölmesi halinde Libya ile ilişkilerinin bozulacağından korktuğu için serbest kalmasına yardımcı olduğunu ortaya çıkardı.
Belgelere göre, Libya lideri Muammer Kaddafi, 1988 yılında İskoçya’nın Lockerbie kasabası üzerinde infilak eden ve 288 kişinin ölümüyle sonuçlanan olayın sorumlusu Megrahi’nin serbest kalması için tehditlerde bulundu. Kaddafi, Megrahi’nin hapiste tutulmaya devam edilmesi halinde İngiltere’yle tüm ticari ilişkilerini keseceğini belirtirken, İskoçya hükümetine bu talebinin yerine getirilmesi için tehditler savurdu.
Ekim 2008’de Washington’a çekilen bir kriptoda, “Libyalılar, İngiltere hükümetine Megrahi’nin serbest bırakılmaması halinde ikili ilişkilerde çok büyük tepki göstereceklerine dair uyarıda bulundu” ifadesi yer alıyor.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı tarafından ABD’li yetkililere iletilen bilgiler arasında ayrıca şunlar yer alıyor:
- Afrikalı liderler arasında Kaddafi’ye karşı büyük bir güvensizlik hakim. Örneğin, Uganda Devlet Başkanı Yoweri Museveni bir uçak yolculuğunda Libya’nın saldırısına uğrayacağı korkusu yaşamış,
- Kaddafi’nin deniz üzerinden uçakla seyahat etme ve yerin altındaki yapılarda kalma korkusu var,
- Suudi Arabistan’ın, Arapların öncülüğünü yapacağı bir kuvvetle, ABD’nin hava ve karadan desteğini alarak Lübnan’da İran’ın desteklediği Hizbullah ile savaşma çağrısı.
Megragi hakkındaki kriptolar, içerdikleri birçok diğer bilginin yanında, Ağustos 2009’da serbest bırakılan bombacının nasıl salıverildiği hakkındaki şüpheleri de gidermiş bulunuyor. Prostat kanseri olduğu iddia edilen ancak sonrasında yanlış teşhis konduğu ortaya çıkan Megrahi, bu nedenle Libya’ya transfer edilmişti. Megrahi, kanser teşhisi konduğu günden bu yana bir seneden fazla süre geçmesine rağmen hayatta.
WALL STREET JOURNAL: Rousseff’in enflasyon ikilemi giderek büyüyor
Verilere göre, Brezilya’da gıda, kira ve başlıca temel hizmetlerin fiyatları tahminlerin çok ötesinde bir hızla artıyor. Bu yıl sona ermeden Brezilya’daki enflasyonun yüzde 6’yı bulması ve yıllık hedefin üzerine çıkması bekleniyor.
Brezilya’nın tek haneli enflasyon oranı, ülkeni hiper enflasyon ile boğuştuğu 1990’lı yıllara kıyasla çok düşük. Yine de hızla artan fiyatlar, harcamaların önüne geçmesi ve ülke genelinde refahı artırması beklenen Rousseff’in başını ağrıtacak gibi görünüyor.
Rousseff’in seçim kampanyasındaki taahhütlerine rağmen, Brezilya Merkez Bankası enflasyonu aşağı çekmek için faiz oranlarını artırmayı planlıyor. Bugün, Merkez Bankası yetkililerinin bu konuyu değerlendirmek için bir araya gelmesi beklenirken, ekonomistler Ocak ayının sonlarında yüzde 10.75 olan faiz oranının artırılacağını tahmin ediyor.
Brezilya Ekonomi Bakanı Guido Mantega ise geçtiğimiz hafta hükümetin enflasyonla mücadele kapsamında yeni harcama kesintilileri açıklamaya hazırlandığını belirtti. Bu uygulamalar arasında sübvanse edilmiş kiralar, bakanlıklarda tasarrufa gidilmesi ve hükümetin dev altyapı projelerinin ertelenmesi bulunuyor.