Derince'nin çevreci berberi
Güncelleme Tarihi:
Ayten SERİN
Oluşturulma Tarihi: Mart 16, 2008 00:00
Elinde makas, hazır bekliyor. Yeter ki çevre için güzel bir iş yapın, o da saçınızı kessin... Tam bir aktivist ya da "kampanya insanı" berber Rasim Uyan (36). Özellikle çevre kirliliği konusunda çok hassas. Çevresindeki kişileri yere çöp atmamaya, yerden çöp toplamaya, geri dönüşüme alıştırmaya, ağaç dikmeye teşvik etmek için elinden geleni yapıyor. Bu amaçla en büyük çabayı da kendisi gösteriyor. Hatta gününün neredeyse yarısı hayır işleriyle geçiyor.
Bu günlerde birkaç metrekarelik berber dükkanında yedi farklı çevre promosyonu yapıyor. 500 pet şişe, 500 cam şişe, 5 kilo atık pil, 500 teneke kutu, yerden toplanmış 500 sigara izmariti veya yerden toplanmış 500 sigara paketi getirine ya da 10 ağaç dikene bedava saç kesimi yıkama ve fön vaat ediyor.
KİTAP VE CD FATURASI GETİRENE SAKAL TIRAŞI BEDAVA
Türkiye genelinde herhangi bir kütüphaneye 50 kitap bağışlayıp makbuzunu getirene 23 YTL’lik saç-sakal promosyonunu veriyor. Son olarak da korsan kitap, müzik albümü ve film satışına karşı bir çalışmaya başlıyor. Bunda da çok iddialı. Faturalı ve bandrollü bir kitap ya da bir CD alan, aynı gün faturasını getirip bırakmak şartıyla sakal tıraşı, yıkama ve fönden oluşan 13 YTL’lik hediye alabilecek. Yani neredeyse aldıkları ürün kadar da promosyon sahibi olacaklar.
Pet şişe, izmarit, atık pil, teneke kutu getirene tıraş, fön bedava
Derinceli Rasim Uyan (36), 25 yıllık erkek kuaförü. Ortaokulu dışardan bitirdi, liseyi de bitirmek üzere, hayali yakında üniversite mezunu bir berber olmak. Çevre duyarlılığının daha çıraklık döneminde başladığını anlatıyor. "Dükkanımızın yanında poğaça ve börek satılıyordu. Poğaçasını yiyenler kağıtları yere atıp gidiyordu. O günlerde bu kağıtları gönüllü bir amca ile birlikte toplamaya başladık. Topladığımız kağıtları da çuvallara koyup SEKA Çocuk Dostları Derneği’ne gönderdik. Dernek bunları satıp çocukların ihtiyaçlarını karşılıyordu. Her gün dükkanda işe başlamadan önce bir saat bu işi yapıyordum. Sonra bununla yetinmedim. Dükkanın önündeki ağaçları kireçle boyadım. Belediyeden talepte bulunduk ve bütün sokağı saksılarla donattık. Sokağımız örnek sokak seçildi."
Rasim Uyan, askerden dönünce kendi işyerini açtı. Ancak, 1999 Marmara Depremi’nde işyeri yerle bir oldu. Bunun üzerine bir süre bir arkadaşının dükkanında çalıştı, 2005’te de şimdiki dükkanını açtı. Dükkanın açılışını çevreci çalışmalarıyla tanınan eski milletvekili ve aktör Ediz Hun yaptı.
Uyan kendi dükkanını açınca daha büyük kampanyalara başladı. Okuduğu bir yazıdan, atık pillerin çevreye çok zarar verdiğini öğrenmişti. Pilleri toplayıp nereye gönderebileceğini araştırdı ve buldu: Bunları zehirli atık bertaraf tesisi İzaydaş’a verecekti. Bunun üzerine 500 atık pil getirene bedava tıraş kampanyasına başladı: "Müşterilerim, akrabalarım dostlarım ve tüm Derinceliler, hatta Kocaeli’nin diğer ilçelerinden basın yoluyla haberdar olan vatandaşlar geldiler, kampanyamızı desteklediler." Şimdi Kocaeli’nde onu tanımayan yok. Yaptığı kampanyalarla yerel basın için en iyi haber kaynaklarından biri. Hürriyet’in onunla röportaj için Derince’ye gelişi de yerel basına ayrı bir haber konusu oluyor.
TEK KAMPANYAYLA YETİNMEDİ
Sonra bu kampanyaları çeşitlendirdi. 500 pet şişe, 500 cam şişe, sigara izmariti, sigara paketi ve teneke kutu gibi başka alanlara da girdi. Rasim Uyan, kampanyada 500’er adet atık istese de kimi tek tek getiriyor, kimi ne bulursa... O da çok önemsemiyor miktarın ne kadar olduğuna. Ama kendince başka bir kriteri var: Atık getiren kişinin çevreci olduğunu hissettirmesi. Dükkanına getirilen bu atıklara karşılık 10 YTL’lik saç tıraşı ve 8 YTL’lik yıkama ve fön hediyesi veriyor. Gerekirse 5 YTL’lik sakal tıraşını da esirgemiyor, böylece promosyonun toplam değeri 23 YTL’ye çıkıyor.
Erkek kuaförlüğü yapsa da ona kadınlar da atık getiriyor. "25 yıllık esnafım, artık insanları bir bakışta tanıyorum: Gelen gerçekten çevreci mi yoksa bana numara mı yapıyor anlıyorum. Bu kampanyadan beklentim çevre duyarlılığını artırmak. Bir sloganım da var: "Bir gün değil, her gün çevreciyim." Amacım çok sayıda kişinin "her gün çevreci" olması. Bana en çok pil getiriyorlar. Bu da doğal çünkü pil, hayatımızda sudan veya elektrikten sonra üçüncü en çok tükettiğimiz ürün."
Dükkan komşuları da bu kampanyalardan hiç şikayetçi değil. Hepsi, Uyan’ı çok seviyor. "Herkese böyle bir gönüllü lazım" diyorlar. Çalışmalarını destekliyor, dükkanın önündeki koliler ve çöp poşetlerinden asla rahatsız olmuyorlar. Zaten o da toplananları kısa sürede gerekli yerlere ulaştırıyor.
Kişisel olarak atık toplasa da geniş çapta hedefi başta okullara olmak üzere birçok kuruma pil kumbarası ve geri dönüşüm kutusu koydurmak: "Bu işe caddeden başlarsanız olmuyor. İşe ilköğretimden, çocuklarımızdan başlatırsak ilerde sorun kalmaz. Gerekli yerlere yazı yazdım. Şu anda Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı (ÇEVKO), Derince’deki birçok okula atık kutuları koymaya başladı. İZAYDAŞ da atık pil kumbaraları koyuyor. Avrupa’da herkes bu atık toplama ve ayrıştırma işini evinde yapıyor zaten."
ÖĞRENCİLERİ BEDAVA TIRAŞ ETTİ
Kampanyaları sadece çevreyle ilgili değil Uyan’ın. Örneğin Cumhuriyet Bayramı’nda dükkanının bulunduğu pasajdaki esnaf arkadaşlarıyla birlikte "Cumhuriyetten Bugüne Polis Kıyafetleri Fotoğraf Sergisi" açtılar. Derince Belediyesi’nin yönlendirmesiyle fakir mahallelerde, öğrenci yurtlarında gezip afiş astılar. Bir diğer berber arkadaşıyla yardım amacıyla bir günde 204 kişiyi tıraş ettiler. 23 Nisan öncesinde kaymakamlığa yazı yazarak aynı kampanyayı Derince’deki okullarda başarılı öğrencileri tıraş etmek için yapmak istediler. O erkek öğrencileri tıraş ederken, kız öğrencilerin saç kesimini de kadın kuaförü arkadaşı yaptı.
Bu kadar da değil. Rasim Uyan, Derince’de beş yıl kapalı kalan çelik sanayi fabrikasının işçilerinin eylemlerine destek verdi, seslerini basında duyurmalarına yardımcı oldu. Derince’nin belde statüsünden ilçe statüsüne geçmesi için de çalıştı. Kuaför salonlarında hijyen konusunda bilgiler derledi ve belediyeden bunların broşür haline getirilmesini talep etti, bastırıp dağıtmaya başladı. Bu kadar kampanyadan ve çabadan sonra ödüller de aldı. 2002’de Kocaeli Gazetesi’nin oluşturduğu 150 kişilik seçici kurul tarafından yılın esnafı seçildi. Birçok siyasi partiden, dernek ve kuruluştan yaptığı çalışmalardan dolayı ödüller ve takdir belgeleri aldı.
Gitmediği kurs kalmadı
Rasim Uyan, bir yandan da berber olarak kendini geliştirmesi gerektiğini düşünerek kurslara başladı. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin bedelsiz meslek edindirme kurslarına ve Halk Eğitim Merkezi’ndeki kurslara katıldı. Diksiyon, beden dili, masörlük, cilt bakımı, bayan kuaförlüğü, dış görünüm, zarafet gibi kurslara gitti. Şimdi de engellilere daha iyi hizmet verebilmek için "engel ve yaşam" kursuna gidiyor. Dükkanını, engellilere uygun hale getirmeye çalışıyor. Bir yandan da İngilizce kursuna gidiyor.
KİTAP VE CD FATURASI GETİRENE SAKAL TIRAŞI BEDAVA
Türkiye genelinde herhangi bir kütüphaneye 50 kitap bağışlayıp makbuzunu getirene 23 YTL’lik saç-sakal promosyonunu veriyor. Son olarak da korsan kitap, müzik albümü ve film satışına karşı bir çalışmaya başlıyor. Bunda da çok iddialı. Faturalı ve bandrollü bir kitap ya da bir CD alan, aynı gün faturasını getirip bırakmak şartıyla sakal tıraşı, yıkama ve fönden oluşan 13 YTL’lik hediye alabilecek. Yani neredeyse aldıkları ürün kadar da promosyon sahibi olacaklar.
Pet şişe, izmarit, atık pil, teneke kutu getirene tıraş, fön bedava
Derinceli Rasim Uyan (36), 25 yıllık erkek kuaförü. Ortaokulu dışardan bitirdi, liseyi de bitirmek üzere, hayali yakında üniversite mezunu bir berber olmak. Çevre duyarlılığının daha çıraklık döneminde başladığını anlatıyor. "Dükkanımızın yanında poğaça ve börek satılıyordu. Poğaçasını yiyenler kağıtları yere atıp gidiyordu. O günlerde bu kağıtları gönüllü bir amca ile birlikte toplamaya başladık. Topladığımız kağıtları da çuvallara koyup SEKA Çocuk Dostları Derneği’ne gönderdik. Dernek bunları satıp çocukların ihtiyaçlarını karşılıyordu. Her gün dükkanda işe başlamadan önce bir saat bu işi yapıyordum. Sonra bununla yetinmedim. Dükkanın önündeki ağaçları kireçle boyadım. Belediyeden talepte bulunduk ve bütün sokağı saksılarla donattık. Sokağımız örnek sokak seçildi."
Rasim Uyan, askerden dönünce kendi işyerini açtı. Ancak, 1999 Marmara Depremi’nde işyeri yerle bir oldu. Bunun üzerine bir süre bir arkadaşının dükkanında çalıştı, 2005’te de şimdiki dükkanını açtı. Dükkanın açılışını çevreci çalışmalarıyla tanınan eski milletvekili ve aktör Ediz Hun yaptı.
Uyan kendi dükkanını açınca daha büyük kampanyalara başladı. Okuduğu bir yazıdan, atık pillerin çevreye çok zarar verdiğini öğrenmişti. Pilleri toplayıp nereye gönderebileceğini araştırdı ve buldu: Bunları zehirli atık bertaraf tesisi İzaydaş’a verecekti. Bunun üzerine 500 atık pil getirene bedava tıraş kampanyasına başladı: "Müşterilerim, akrabalarım dostlarım ve tüm Derinceliler, hatta Kocaeli’nin diğer ilçelerinden basın yoluyla haberdar olan vatandaşlar geldiler, kampanyamızı desteklediler." Şimdi Kocaeli’nde onu tanımayan yok. Yaptığı kampanyalarla yerel basın için en iyi haber kaynaklarından biri. Hürriyet’in onunla röportaj için Derince’ye gelişi de yerel basına ayrı bir haber konusu oluyor.
TEK KAMPANYAYLA YETİNMEDİ
Sonra bu kampanyaları çeşitlendirdi. 500 pet şişe, 500 cam şişe, sigara izmariti, sigara paketi ve teneke kutu gibi başka alanlara da girdi. Rasim Uyan, kampanyada 500’er adet atık istese de kimi tek tek getiriyor, kimi ne bulursa... O da çok önemsemiyor miktarın ne kadar olduğuna. Ama kendince başka bir kriteri var: Atık getiren kişinin çevreci olduğunu hissettirmesi. Dükkanına getirilen bu atıklara karşılık 10 YTL’lik saç tıraşı ve 8 YTL’lik yıkama ve fön hediyesi veriyor. Gerekirse 5 YTL’lik sakal tıraşını da esirgemiyor, böylece promosyonun toplam değeri 23 YTL’ye çıkıyor.
Erkek kuaförlüğü yapsa da ona kadınlar da atık getiriyor. "25 yıllık esnafım, artık insanları bir bakışta tanıyorum: Gelen gerçekten çevreci mi yoksa bana numara mı yapıyor anlıyorum. Bu kampanyadan beklentim çevre duyarlılığını artırmak. Bir sloganım da var: "Bir gün değil, her gün çevreciyim." Amacım çok sayıda kişinin "her gün çevreci" olması. Bana en çok pil getiriyorlar. Bu da doğal çünkü pil, hayatımızda sudan veya elektrikten sonra üçüncü en çok tükettiğimiz ürün."
Dükkan komşuları da bu kampanyalardan hiç şikayetçi değil. Hepsi, Uyan’ı çok seviyor. "Herkese böyle bir gönüllü lazım" diyorlar. Çalışmalarını destekliyor, dükkanın önündeki koliler ve çöp poşetlerinden asla rahatsız olmuyorlar. Zaten o da toplananları kısa sürede gerekli yerlere ulaştırıyor.
Kişisel olarak atık toplasa da geniş çapta hedefi başta okullara olmak üzere birçok kuruma pil kumbarası ve geri dönüşüm kutusu koydurmak: "Bu işe caddeden başlarsanız olmuyor. İşe ilköğretimden, çocuklarımızdan başlatırsak ilerde sorun kalmaz. Gerekli yerlere yazı yazdım. Şu anda Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı (ÇEVKO), Derince’deki birçok okula atık kutuları koymaya başladı. İZAYDAŞ da atık pil kumbaraları koyuyor. Avrupa’da herkes bu atık toplama ve ayrıştırma işini evinde yapıyor zaten."
ÖĞRENCİLERİ BEDAVA TIRAŞ ETTİ
Kampanyaları sadece çevreyle ilgili değil Uyan’ın. Örneğin Cumhuriyet Bayramı’nda dükkanının bulunduğu pasajdaki esnaf arkadaşlarıyla birlikte "Cumhuriyetten Bugüne Polis Kıyafetleri Fotoğraf Sergisi" açtılar. Derince Belediyesi’nin yönlendirmesiyle fakir mahallelerde, öğrenci yurtlarında gezip afiş astılar. Bir diğer berber arkadaşıyla yardım amacıyla bir günde 204 kişiyi tıraş ettiler. 23 Nisan öncesinde kaymakamlığa yazı yazarak aynı kampanyayı Derince’deki okullarda başarılı öğrencileri tıraş etmek için yapmak istediler. O erkek öğrencileri tıraş ederken, kız öğrencilerin saç kesimini de kadın kuaförü arkadaşı yaptı.
Bu kadar da değil. Rasim Uyan, Derince’de beş yıl kapalı kalan çelik sanayi fabrikasının işçilerinin eylemlerine destek verdi, seslerini basında duyurmalarına yardımcı oldu. Derince’nin belde statüsünden ilçe statüsüne geçmesi için de çalıştı. Kuaför salonlarında hijyen konusunda bilgiler derledi ve belediyeden bunların broşür haline getirilmesini talep etti, bastırıp dağıtmaya başladı. Bu kadar kampanyadan ve çabadan sonra ödüller de aldı. 2002’de Kocaeli Gazetesi’nin oluşturduğu 150 kişilik seçici kurul tarafından yılın esnafı seçildi. Birçok siyasi partiden, dernek ve kuruluştan yaptığı çalışmalardan dolayı ödüller ve takdir belgeleri aldı.
Gitmediği kurs kalmadı
Rasim Uyan, bir yandan da berber olarak kendini geliştirmesi gerektiğini düşünerek kurslara başladı. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin bedelsiz meslek edindirme kurslarına ve Halk Eğitim Merkezi’ndeki kurslara katıldı. Diksiyon, beden dili, masörlük, cilt bakımı, bayan kuaförlüğü, dış görünüm, zarafet gibi kurslara gitti. Şimdi de engellilere daha iyi hizmet verebilmek için "engel ve yaşam" kursuna gidiyor. Dükkanını, engellilere uygun hale getirmeye çalışıyor. Bir yandan da İngilizce kursuna gidiyor.